Kleurverandering van de Ogen bij Volwassenen: 11 Oorzaken

Een klein percentage van de bevolking merkt dat de oogkleur verandert. Maar is dat wel mogelijk? Dus kunnen de ogen van volwassenen van kleur veranderen?

KORT ANTWOORD

Bij de meeste mensen zal de oogkleur al in de kindertijd uitrijpen en dus levenslang hetzelfde blijven. Echter, bij sommige mensen kan de oogkleur lichter of donkerder worden. Dit heeft te maken met het pigmentgehalte in het oog wat afneemt of toeneemt. De oogkleur kan echter ook veranderen door ziekten, genen, trauma’s en medicijnen. Een plotselinge verandering van oogkleur kan een teken zijn van een ziekte zoals het syndroom van Horner.

Dit artikel vertelt je waarom de ogen van volwassenen van kleur kunnen veranderen.

bruine ogen close up

1. Pigmentgehalte

De oogkleur wordt bepaald door je DNA en melaninegehalte (pigmentgehalte). Het pigmentgehalte in je oog bepaalt onder andere hoe licht of donker het oog wordt.

Dit melanineniveau zal hoger worden als je opgroeit. Hierdoor zal je oog dus donkerder worden. Dit is echter niet altijd het geval.

Van de Kaukasische ogen zal namelijk 10 tot 15% juist lichter worden. Dit komt omdat het pigment in de iris afbreekt of juist verandert. Dit vindt dus plaats tijdens het ouder worden.

De pupilgrootte kan ook veranderen. Hierdoor worden de pigmenten in de iris gecomprimeerd. Als gevolg zetten ze uit en kan de kleur dus een beetje veranderen.

2. Oogsproetjes

Door zonblootstelling kunnen er kleine sproetjes op je iris ontstaan, dit worden ook wel irissproetjes genoemd en zijn bruin van kleur.

Net zoals huidsproeten zijn oogsproeten meestal ongevaarlijk. De sproeten kunnen echter ook groter zijn, dit wordt iris nevi genoemd. Ze lijken een beetje op moedervlekken.

Hoewel ze meestal onschadelijk zijn kunnen ze het risico op kanker wel verhogen. Laat een arts de iris nevi daarom onderzoeken.

3. Emoties en pupilgrootte

Bovendien kan de kleur van je ogen ook veranderen door sterke emoties. Hierbij komen hormonen vrij die je pupillen kleiner of groter maken waardoor de oog tint kan veranderen.

Je ogen kunnen levendiger worden door blijdschap en boosheid. Kortom, als de pupillen verwijden kan het lijken alsof ook de kleur van de ogen veranderen.

4. illusie

Mensen denken nog wel eens dat de kleur van de ogen kan veranderen, maar dit kan ook slechts een illusie zijn. 

Zo kan de kleding, verlichting en de omgevingskleuren doen lijken alsof je oogkleur veranderd is terwijl dat in werkelijkheid niet zo is.

Oogkleurveranderingen kunnen onschuldig zijn maar ze kunnen ook op aandoeningen wijzen die directe behandeling nodig hebben.

5. Medicatie

vitaminepillen op lepelDe ogen kunnen ook van kleur veranderen door medicatie, bijvoorbeeld door glaucoom-medicijnen (prostaglandinen).

Prostaglandinen kunnen de oogkleur permanent veranderen. Na verloop van tijd kunnen de ogen donkerder worden.

6. Plotselinge kleurverandering oog

De ogen kunnen naarmate je ouder wordt dus geleidelijk van kleur veranderen. Echter, wanneer de oogkleur plotseling verandert moet je direct naar een oogarts gaan.

In de volgende situaties is het bijzonder gevaarlijk:

  1. Wanneer de oogkleur van blauw naar bruin verandert
  2. Wanneer de oogkleur van bruin naar groen verandert

Deze grote pigmentveranderingen kunnen namelijk een teken zijn van een ziekte zoals het syndroom van Horner.

7. Uveïtis

Door een trauma, infectie, ontsteking, of blootstelling aan giftige stoffen kan de middelste laag van de oogbol ontstoken raken, dit wordt ook wel een uveïtis genoemd. 

Hierdoor kan je doorzichtige oogwit laag rood lijken waardoor het lijkt alsof de oogkleur veranderd is. Uveïtis heeft onmiddellijke behandeling nodig.

8. Pigmentverlies

Als het pigment verloren gaat zullen de ogen lichter worden. Dit staat ook wel bekend als het pigmentdispersiesyndroom. Verloren pigment kan de afvoer van de oog verstoppen. Hierdoor kan de oogdruk toenemen.

9. Iridocorneaal endotheel syndroom

Dit is een zeldzaam syndroom waarbij het hoornvlies en de iris is aangetast. Hierbij verplaatsen de hoornvlies cellen zich naar de iris waardoor er vlekken op het oog verschijnen.

10. Inwendige oogontsteking

De inwendige oogontsteking ‘’Fuchs heterochromische iridocyclitis’’ (FHI) kan tot pigmentverlies leiden. Hierdoor kan de kleur veranderen in één oog.

FHI kan dus heterochromie veroorzaken, oftewel twee ogen met verschillende kleuren. Naast pigmentverlies kan Fuchs heterochromische iridocyclitis leiden tot:

  1. oogontsteking
  2. cataract
  3. atrofie van de iris

11. Irisbultjes

Over de iris kunnen bruine bultjes groeien, dit worden ook wel Lisch nodules (of Lisch-knobbeltjes) genoemd.

Het zijn gezwellen die vaak verband houden met neurofibromatose. Dit is een zenuwstelsel aandoening waarbij tumoren op de zenuwen groeien. 

Neurofibromatosepatiënten leiden meestal een normaal leven en de Lisch nodules tasten het gezichtsvermogen meestal niet aan.

Take home message

Bij baby’s kan de oogkleur flink veranderen, maar hoe zit dat bij volwassenen? Kunnen bij volwassenen de ogen van kleur veranderen?

Op een natuurlijk wijze kan de oogkleur van volwassenen veranderen. Zo kunnen de ogen lichter of donkerder worden.

Er zijn echter ook een aantal onnatuurlijke oorzaken en ziekten waarbij de oogkleur kan veranderen.

Echte oog kleurveranderingen zijn zeldzaam. Bij een duidelijke oogkleur verandering moet je onmiddellijk naar de arts.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Rehman, H. U. (2008). Heterochromia. Cmaj, 179(5), 447-448.

Lui, F., & Stokkermans, T. J. (2021). Heterochromia.