Als je koffie drinkt, wordt je blootgesteld aan de zogeheten diterpenen cafestol en kahweol. Deze diterpenen kunnen het cholesterol verhogen. Ongefilterde koffiedranken bevatten de grootste hoeveelheden cafestol.
Gelukkig zijn er verschillende brouwsels die verwaarloosbare hoeveelheden bevatten. Welke zijn dat? Dus wat is koffie zonder cafestol?
KORT ANTWOORD
Gefilterde koffiedranken, instantkoffie en druppelfilterkoffie bevatten verwaarloosbare hoeveelheden cafestol, omdat de diterpenen door het papieren filter vastgehouden worden. Espressokoffie bevat tussenliggende hoeveelheden (1 mg cafestol, 1 mg kahweol).
Dit artikel vertelt je welke soorten koffie zonder cafestol er zijn, wat cafestol is, waar het meeste cafestol in zit en hoe je het kan verwijderen.

Koffie zonder cafestrol: 3 Soorten
- Gefilterde koffiedranken. Gefilterde koffiedranken worden bereid met behulp van een papieren filter dat in een koffiezetapparaat wordt geplaatst. Dit filter houdt de diterpenen, waaronder cafestol, vast en voorkomt dat ze in de uiteindelijke drank terechtkomen. Hierdoor zijn gefilterde koffiedranken meestal vrij van cafestol. Enkele voorbeelden van gefilterde koffiedranken zijn:
- Koffie gezet met een druppelkoffiezetapparaat met een papieren filter
- Koffie gezet met een cafetière waarbij een papieren filter wordt gebruikt
- Koffie gezet met een chemex-koffiemaker
- Koffie gezet met een Aeropress en een papieren filter
- Instantkoffie en druppelfilterkoffie. Instantkoffie is een geconcentreerde vorm van koffie die wordt bereid door water toe te voegen aan gedroogde koffiepoeder. Tijdens het productieproces van instantkoffie wordt cafestol vaak verwijderd of geëlimineerd, waardoor de hoeveelheid cafestol in instantkoffie verwaarloosbaar is. Druppelfilterkoffie, vergelijkbaar met gefilterde koffiedranken, wordt bereid met een papieren filter en bevat daardoor ook verwaarloosbare hoeveelheden cafestol.
- Espressokoffie. Espressokoffie wordt bereid door water onder hoge druk door fijn gemalen koffie te persen. In vergelijking met gefilterde koffiedranken en instantkoffie bevat espressokoffie tussenliggende hoeveelheden cafestol. Hoewel de exacte hoeveelheid cafestol kan variëren, wordt geschat dat een standaardespresso ongeveer 1 mg cafestol bevat, samen met ongeveer 1 mg kahweol, een andere diterpeen die in koffie voorkomt. Het gebruik van papieren filters in espressomachines kan helpen om de cafestolgehaltes te verminderen, maar enige hoeveelheid kan nog steeds aanwezig zijn.
Kort samengevat, gefilterde koffiedranken, instantkoffie en druppelfilterkoffie zijn meestal vrij van cafestol vanwege het gebruik van papieren filters. Espressokoffie bevat echter enige hoeveelheid cafestol, zij het in lagere concentraties.
Wat is cafestol?
Koffie bevat niet alleen maar heilzame ingrediënten. Cafestol is een van de twee cholesterolverhogende stoffen in koffie. De andere cholesterolverhogende stof is kahweol.
Dit zijn zogeheten diterpenoïde moleculen, een van de verbindingen die de biologische en farmacologische effecten zou kunnen verklaren.
Alhoewel ze het cholesterol kunnen verhogen, kunnen deze stoffen ook kanker helpen tegengaan en de symptomen van diabetes.
Waar zit het meeste cafestol in?
Door deze effecten ben je waarschijnlijk benieuwd in welke koffiesoorten het meeste cafestol zit en in welke juist het minste.
Aan de hand van een bepaalde methode kan het cafestolgehalte in koffiebrouwsels geanalyseerd worden.
De grootste hoeveelheden cafestol zijn aanwezig in ongefilterde koffie dranken:
- Turkse koffie
- Griekse koffie
- French press koffie
- Koffie tubruk
Een onderzoek heeft gekeken welke koffie de hoogste hoeveelheden cafestol bevatten:
- Gekookte koffie in Scandinavische stijl: 7,2 en 5,3 mg cafestol per kopje
- Turkse koffie: 7,2 en 5,4 mg kahweol per kopje.
In gefilterde koffiedranken houdt de papieren filter de diterpenen vast waardoor er slechts verwaarloosbare hoeveelheden aanwezig zijn. Een voorbeeld hiervan is druppelfilterkoffie.
Houd er rekening mee dat er ook cafestol in decaf koffie zit.
Hoe verwijder je cafestol?
Op verschillende manieren kun je een schoon kopje koffie krijgen met heel weinig olie. Je kunt bijna alle cafestol uit koffie verwijderen door een papierenfilter te gebruiken.
De grootste kans op succes heb je met papieren en stoffen filters. Kortom, gebruik de juist koffiezetmethode.
Take home message
Cafestol is een bepaald molecuul dat in koffiebonen aanwezig is en mogelijk bepaalde ongewenste effecten bewerkstelligt zoals een te hoog cholesterol.
Maar aan de andere kant hebben ze ook een anticarcinogene werking en zou het mogelijk symptomen van diabetes kunnen tegengaan.
Ongefilterde koffiedranken bevatten de grootste hoeveelheden cafestol.
Gefilterde koffie, instantkoffie en druppelfilterkoffie bevatten daarentegen verwaarloosbare hoeveelheden cafestol
De diterpenen worden door het papieren filter vastgehouden. De hierboven beschreven koffiezetmethodes geven je de beste kans om de oliën uit je koffie te halen.
Over Diederik
Bronnen
Gross, G., Jaccaud, E., & Huggett, A. C. (1997). Analysis of the content of the diterpenes cafestol and kahweol in coffee brews. Food and Chemical Toxicology, 35(6), 547-554.