Kou Vatten door Kou: Feit of Fabel?

Een van de meest gevoerde discussies is of je door blootstelling aan kou een virus op kunt lopen. De een zal nooit zonder jas naar buiten gaan terwijl de ander het afdoet als ‘oudewijvenpraat’.

Het is een logische gedachte omdat je al gauw een patroon denkt te zien. In het koude seizoen zullen de verkoudheids- en griepvirussen weer gedijen en veel mensen besmetten. Alleen al in Amerika treedt de gewone verkoudheid maar liefst 1 miljard (!) keer op.

Het koude weer heeft je misschien toch op een verkeerd spoor gezet. Dus kun je kou vatten door kou?

KORT ANTWOORD

Hoewel virussen zich in lagere temperaturen beter kunnen verspreiden, zul je niet door de kou zelf kou vatten. Dit gebeurt meestal binnenshuis. De gewone verkoudheid verspreidt zich namelijk via het niezen, hoesten en snuiten. Deze ziektekiemen kunnen maar liefst een dag lang op je handen en oppervlakken overleven. Het is dus niet zo dat als je buiten zonder jas en muts gaat rondlopen dat je door de kou sneller kou vat. Dat je buiten zonder jas verkouden wordt is dus een fabel’.

Dit artikel vertelt je of koude temperaturen de kans op kou vatten verhogen, de invloed ervan op je afweer en de juiste voorzorgsmaatregelen.

vrouw verkouden op bank

Koele temperaturen en verkoudheidsvirussen

Virussen gedijen met koud weer dus in de koudere seizoenen neigen ze dus vaker voor te komen. Om deze reden wordt dat ook wel het verkoudheids of griepseizoen genoemd.

Omdat we in de winter veel tijd binnenshuis zullen doorbrengen, kunnen we elkaar makkelijker besmetten.

Dit betekent echter niet dat koele temperaturen direct verband houden met een besmetting. 

Het is een logische, veelvoorkomende gedachte die dus niet klopt. Echter, door de kou kun je wel kwetsbaarder worden.

Kou en het immuunsysteem

immuunsysteemDe slijmlaag van je neus kan door de kou wel degelijk uitgedroogd raken, wat je kwetsbaarder maakt voor een infectie.

Ook hebben een aantal studies aangetoond dat langdurige blootstelling aan kou tot een onderdrukking van het immuunsysteem kan leiden.

Het is dus wel verstandig om met een lagere weerstand rekening te houden. De arts kan jou de beste aanbevelingen geven.

Het is dus goed om je aan te kleden. Desondanks zijn hygiënische gewoonten belangrijker. Denk hierbij aan afstand houden van iemand die ziek is, de handen regelmatig wassen en oppervlakten desinfecteren.

Ook mag een goede nachtrust en stressvermindering niet ontbreken. Zo kan slaapgebrek en stress de afweer verzwakken. 

Het is ook goed om te weten waaraan je een verkoudheidsvirus precies herkent.

6 Aandachtspunten

  1. Verschillende virussen. Verkoudheid wordt veroorzaakt door verschillende soorten virussen, zoals het rhinovirus. Het heeft niets te maken met de temperatuur zelf, maar eerder met blootstelling aan deze virussen.
  2. Kou en virusverspreiding. Koude temperaturen kunnen de verspreiding van sommige virussen vergemakkelijken. Dit komt omdat mensen in koudere omgevingen vaak meer tijd binnen doorbrengen en dichter bij elkaar zijn, wat de kans op overdracht vergroot. Het heeft echter nog steeds te maken met de aanwezigheid van het virus en niet met de kou zelf.
  3. Verzwakt immuunsysteem. Het immuunsysteem kan enigszins verzwakt worden in koudere temperaturen, waardoor het mogelijk iets moeilijker wordt om virale infecties af te weren. Maar dit betekent niet automatisch dat je verkouden wordt door de kou. Het vereist nog steeds blootstelling aan het virus zelf.
  4. Besmette oppervlakken. Het aanraken van oppervlakken die besmet zijn met verkoudheidsvirussen en vervolgens je neus, mond of ogen aanraken, is een veelvoorkomende manier van besmetting. Dit kan gebeuren ongeacht de temperatuur.
  5. Warme kleding. Het dragen van warme kleding, zoals een jas en muts, is belangrijk om jezelf te beschermen tegen onderkoeling bij blootstelling aan extreme koude temperaturen. Het heeft echter geen directe invloed op het voorkomen van verkoudheid.
  6. Gezonde levensstijl. Een gezonde levensstijl, zoals regelmatig handen wassen, een evenwichtige voeding en voldoende slaap, kan helpen om je immuunsysteem te versterken en het risico op verkoudheid te verminderen.

Verkoudheidsvirus

Symptomen van verkoudheid:

  1. loopneus, neusverstopping
  2. verhoging
  3. een zere keel
  4. niezen, hoesten
  5. reukverlies, smaakverlies
  6. spierpijn, hoofdpijn
  7. druk in gezicht en oren

Huismiddelen bij een gewoon verkoudheidsvirus:

  1. water drinken
  2. koude en warme vloeistoffen
  3. vochtigheid
  4. honing
  5. stoom
  6. pijnstillers
  7. rust

Het verkoudheidsvirus is makkelijk overdraagbaar. Je bent al snel besmettelijk dus tref de juiste hygiënische maatregelen waaronder het opvangen met tissues en snel weggooien ervan. En je handen met zeep en warm water wassen kan ook niet ontbreken.

Take home message

Er bestaan meer dan 200 verkoudheidsvirussen en elk jaar zul je 2-4 keer verkouden worden. Misschien denk je dat kou de boosdoener is en hoop je dat je door je wat warmer aan te kleden het aantal besmettingen kunt verlagen.

Je bent er ongetwijfeld door je moeder keer op keer aan herinnerd om een jas aan te doen voordat je de deur uitgaat om zo geen kou te vatten. 

Echter, virussen verspreiden zich toch in nauw contact en door besmette voorwerpen. Kan een virus zich beter verspreiden in de kou? Kortom, kun je kou vatten door kou?

Je zult niet zomaar verkouden worden als je zonder jas of muts naar buiten gaat. In tegenstelling, de besmetting treedt juist binnenshuis gemakkelijker op.

Met koude temperaturen is warme kleding misschien dan wel optimaal, uit onderzoek blijkt dus niet dat je er ziek van wordt. 

Ook zal met nat haar naar buiten gaan geen verkoudheid veroorzaken, want nat haar zal ziektekiemen niet gemakkelijker aantrekken.

Alle waarschuwingen van je moeder waren met de beste bedoelingen, maar waren dus niet door wetenschappelijk onderzoek gestaafd. 

Hopelijk kan dit artikel de associatie tussen koude temperaturen en gemakkelijker kou vatten voor eens en voor altijd opklaren.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Herløv-Nielsen, H., & Permin, H. (2001). Common cold–risk factors, transmission and treatment. Ugeskrift for Laeger, 163(41), 5643-5646.