Kramp bij de anus kan aanvoelen alsof er een mes in je rectum wordt gestoken. Een pijn die zonder waarschuwing op kan treden en wel enkele minuten aan kan houden. Erg vervelend en maar liefst één op de vijf mensen zal er ooit mee te maken krijgen.

Verschillende spieren rond de anorectale gebieden kunnen hierbij betrokken zijn. Gelukkig zijn er meerdere thuisbehandelingen en medische behandelingen beschikbaar.

Dit artikel vertelt je wat kramp bij anus precies is, de oorzaak en behandelingsmogelijkheden.

Hoe ontstaat proctalgia?

De pijn die door de spasme ontstaat wordt proctalgie genoemd. Dit ontstaat door het een spasme van de spieren van:

1. de bekkenbodemspieren
2. de anale sluitspier
3. het rectum

De precieze ontstaanswijze (pathofysiologie) van proctalgie is momenteel onbekend, maar waarschijnlijk betreft het een spastische aandoening van je gladde spieren in je anale kanaal.

Triggers van anuskramp

Er zijn geen specifieke triggers bekend, maar het kan mogelijk veroorzaakt worden door de schaamzenuw waarbij er een probleem optreedt na bijvoorbeeld injectie voor een bepaalde procedure.

Er zijn nog een aantal mogelijke triggers bekend waaronder:

1. stress
2. seksuele activiteit
3. defecatie, constipatie
4. menstruatie

Rectale spasmen

De pijn die optreedt bij anuskramp kan variëren in zowel hevigheid als duur.

De meeste mensen met rectale spasmen ervaren een scherpe pijn of hevige kramp die enkele seconden tot zelfs enkele minuten aan kunnen aanhouden. Dit worden ook wel episoden genoemd die per jaar verschillende keren kunnen optreden.

Rectale spasmen wordt ook wel proctalgia fugax genoemd en kan tot pijn in het rectum leiden. De precieze oorzaak van deze spasme is echter nog onbekend. 

De pijn van proctalgia fugax kan soms wel een half uur lang aanhouden.

Rectale pijn en darmaandoeningen

De intense spierkrampen in het gebied van de anus kan pijn veroorzaken. Rectale pijn dat door krampen wordt veroorzaakt wordt ook wel tenesmus genoemd.

Vaak wordt dit met inflammatoire darmaandoeningen geassocieerd (de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa).

Maar ook mensen die geen inflammatoire darmaandoeningen hebben kunnen last hebben van tenesmus.

De oorzaak kan in deze gevallen te wijten zijn aan specifieke bewegingsstoornissen of motiliteitsstoornissen in het maagdarmkanaal.

Maar hoe kun je de kramp en pijn verminderen?

Anuskramp verminderen

Met een behandeling kan pijn en ongemak verlicht worden. Welke behandeling nodig zal zijn bij proctalgia fugax is afhankelijk van de symptomen.

Overleg eerst met je dokter voordat je een behandeling this gaat uitproberen.

Thuisbehandelingen omvatten:

1. meer vezels (zachtere stoelgang waardoor anorectale spieren minder hard hoeven te werken)
2. krampstillende medicijnen
3. verwarmingskussen, warm bad
4. ijskompres
5. pijnstillers
6. spierverslappers

In het geval van hevige pijn door de spierspasmen kunnen er injecties aangeraden worden. Zo kunnen de spieren rond de anorectale gebieden met een botoxinjectie ontspannen.

Het bekkengebied kan met een plaatselijke injecties verhoogd worden zodat de spierspasmen minder worden.

In het geval van ernstige proctalgia fugax is mogelijk elektrische stimulatie nodig. Hierbij worden de spastische spieren met behulp van trillingen ontspannen. Er zal een sonde in het rectum ingebracht worden.

Hoe vaak komt proctalgia voor?

Iedereen kan last krijgen van proctalgia fugax. 20% van de mensen kan ooit te maken krijgen met proctalgia. 

Uit wetenschappelijk onderzoek lijken vrouwen vaker getroffen te worden dan mannen. Voor het begin van de puberteit zal meestal niemand er last van krijgen.

De meeste mensen hebben elk jaar meerdere episoden. In zeldzame gevallen heeft iemand maandelijks 2 of meer episoden.

Take home message

Kramp bij anus ontstaat door een spasme in de spieren van je bekkenbodemspieren, anale sluitspier of het rectum. Het wordt ook wel proctalgie wordt genoemd. De pijn die het veroorzaakt wordt tenesmus genoemd.

Het is dus een anale pijn zonder specifieke oorzaak. 

Rectale kramp kan een scherpe pijn veroorzaken die seconden tot enkele minuten kunnen aanhouden. De episoden duren normaal gesproken kort en zijn onregelmatig.

Het kan dus voelen alsof er een mes in je rectum steekt. Gelukkig kan het op meerdere manieren verlicht worden.

Er zijn verschillende thuisbehandelingen zoals meer vezels, verwarmingskussen, warm bad, krampstillende medicijnen, ijskompres, pijnstillers en spierverslappers.

Bij hevige pijn kunnen injecties nodig zijn en bij ernstige proctalgia fugax zal er mogelijk elektrische stimulatie nodig zijn.