Net zoals mensen ademen planten dag en nacht door, het zijn net mensen. Ze hebben ook nog eens een goede invloed op ons. 

Zo geven planten zuurstof af, filteren de lucht van gifstoffen, zorgen voor een positieve energie, verminderen stress en angst en verhogen onze pijntolerantie.

Als je een heg aan het snoeien bent, schieten er soms angstige gedachten binnen. Kunnen planten pijn voelen?

Dit artikel vertelt je of planten pijn kunnen voelen en op welke prikkels planten wel kunnen reageren.

Waarom een plant geen pijn voelt

Planten hebben geen pijnreceptoren zoals dieren en mensen die hebben. 

Pijnreceptoren zijn gespecialiseerde zenuwcellen die gevoelig zijn voor schadelijke stimuli en signalen naar de hersenen sturen om pijn te registreren. 

Planten hebben echter geen zenuwstelsel zoals dieren, dus ze hebben geen zenuwcellen of pijnreceptoren om pijn te voelen.

Een pijnervaring vereist ook een centraal zenuwstelsel dat de signalen van pijnreceptoren kan ontvangen en verwerken. 

Bij dieren en mensen worden deze signalen naar de hersenen gestuurd, waar ze worden geïnterpreteerd als pijn. 

Planten hebben echter geen hersenen of een vergelijkbaar orgaan om signalen te ontvangen en te verwerken.

Hoewel planten geen pijn kunnen voelen zoals wij dat doen, betekent dit niet dat ze helemaal geen reacties vertonen op externe stimuli. 

Planten reageren op verschillende prikkels

Planten hebben mechanismen ontwikkeld om te reageren op hun omgeving en zich aan te passen aan veranderingen. 

Deze reacties worden meestal veroorzaakt door hormonen en chemische stoffen die in de planten zelf worden geproduceerd.

Hier zijn enkele voorbeelden van hoe planten reageren op verschillende stimuli:

1. Licht: Planten hebben fotoreceptoren die gevoelig zijn voor licht. Ze kunnen reageren op de intensiteit, richting en duur van het licht. Dit stelt hen in staat om hun groei en ontwikkeling te reguleren, zoals het buigen naar het licht (fototropisme) en het openen en sluiten van hun bladeren afhankelijk van daglicht (fotonastie).
2. Zwaartekracht: Planten hebben statolieten, speciale organellen die betrokken zijn bij de waarneming van de zwaartekracht. Deze statolieten helpen planten om verticaal te groeien door te bepalen in welke richting hun wortels en stengels moeten groeien.
3. Temperatuur: Planten kunnen reageren op temperatuurveranderingen. Ze kunnen bijvoorbeeld hun metabolisme aanpassen om te overleven in extreme hitte of kou. Sommige planten hebben zelfs mechanismen ontwikkeld om vorstschade te voorkomen, zoals de productie van antivries-eiwitten.
4. Water: Planten hebben ook mechanismen om water te detecteren en erop te reageren. Bij droogte sluiten ze hun huidmondjes om waterverlies te verminderen en kunnen ze hun wortelsysteem uitbreiden om meer water uit de grond te absorberen.

Deze reacties van planten op verschillende stimuli zijn eerder adaptieve mechanismen dan pijnervaringen. 

Ze stellen planten in staat om te overleven en te gedijen in hun omgeving. Hoewel sommige van deze reacties vergelijkbaar kunnen lijken met hoe dieren pijn ervaren, is het belangrijk om te begrijpen dat ze niet gebaseerd zijn op pijnperceptie zoals we die bij dieren kennen.

Sensaties en stress

Planten ervaren dan wel geen pijn of honger, er zijn wel een aantal andere dingen waarbij planten wel degelijk op mensen kunnen lijken.

Planten kunnen namelijk wel sensaties en aanraking voelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de voetstappen van een rups. Bovendien kunnen plantencellen wel stress communiceren.

Planten bevorderen de gezondheid

Van het zuiveren van de lucht tot verhoogde creativiteit, planten kunnen zowel je lichamelijke als geestelijke gezondheid ten goede komen.

1. Luchtzuiveraars. Planten zullen het CO2 in zuurstof omzetten en kunnen bovendien ook nog eens de binnenlucht van gifstoffen zuiveren. Het is dus een echte luchtzuiveraar. Planten kunnen zelfs kankerveroorzakende vluchtige organische stoffen zuiveren. Net alsof planten speciaal voor de mensen zijn gemaakt.
2. Goed voor de pijntolerantie. Pijn kan dus erger worden als je je aandacht daar op legt. Anderzijds kunnen planten juist je aandacht van de pijn en ziekte halen. Doordat je je minder op de pijn concentreert kan de pijntolerantie hoger worden.
3. Kortere genezingstijd. Planten hebben een kalmerende werking en kunnen het genezingsproces bevorderen. Erg fijn dat planten nu ook op de uitslaapkamers in ziekenhuizen worden gezet. 
4. Relaxatie. Door met planten te interacteren kunnen symptomen van depressie verminderd worden. Alsof planten je stemming kunnen aanvoelen. Planten verminderen stress en geven ons een veilig en ontspannen gevoel. Dankzij bepaalde bacteriën in de aarde van planten kan onze serotonineafgifte op gang komen.
5. Positieve energie. Planten kunnen de positieve energie verhogen, zo beschikken een aantal planten over stemming bevorderende eigenschappen zoals Lavendel, Aloë vera, Vredeslelie, Pauwplant, Slangenplant, Monstera plant en de Engelse klimop. De vredeslelie is een mooi voorbeeld omdat die op plaatsen kan groeien waar weinig licht is.
6. Meer gedaan krijgen. Planten kunnen je focus en productiviteit bevorderen, wat op een kantoor erg van pas kan komen. Zo hebben psychologen ontdekt dat de productiviteit met planten 15% hoger kan worden.
7. Creativiteit. Planten kunnen ook je creativiteit met 15% verhogen, maar hoe? Planten roepen ons oeroude instinct op want planten zijn een teken dat er ook voedsel in de buurt is. Dit maakt ons gelukkiger, rustiger en ook nog eens creatiever.
8. Minder allergenen. Planten kunnen allergieën tegengaan. Bepaalde planten kunnen namelijk allergenen tegenhouden. Voorbeelden hiervan zijn Spinplant, Philodendron, Engelse Ivy, Dracaena, Gouden Pothos, Areca palm, Vredeslelie, Dieffenbachia, Slangenplant en Rubberboom.
9. Wakker gevoel. Planten geven zuurstof aan de lucht af, wat ons een wakker en energiek gevoel kan geven.

Take home message

We kunnen ons moeilijk voorstellen hoe het is om geen pijn te voelen en aangezien planten ook leven, neigen we te denken dat planten ook pijn ervaren.

Dus kunnen planten pijn voelen?

Planten kunnen geen pijn voelen omdat ze nou eenmaal geen pijnreceptoren hebben. Bovendien hebben ze ook geen pijnzenuwen en geen hersenen. Maak je dus geen zorgen als je een heg aan het snoeien bent.