L-carnitine: Voordelen en Bijwerkingen

Wat is L-carnitine? 

Carnitine, oftewel gamma-trimethyl-bèta-hydroxybutyrobetaine, is een klein molecuul dat aanwezig is in alle lichaamscellen.

Wetenschappers haalde carnitine voor het eerst uit vlees waar het logischerwijs zijn naam aan dankt, namelijk carni, Latijns voor vlees.

L-carnitine speelt een vitale rol bij de energieproductie en het vetzuurmetabolisme. L-carnitine is daarom erg belangrijk voor het hart, spieren, hersenfunctie.

L-carnitine wordt genomen in de volgende gevallen:

1. carnitinetekort 
2. bloedarmoede
3. vermoeidheidsklachten
4. overactieve schildklier
5. hart- en vaataandoeningen
6. nieraandoeningen
7. vruchtbaarheidsproblemen 

De werking van L-carnitine

L-carnitine is een water oplosbare verbinding die je via de voeding kan binnenkrijgen en die je lichaam zelf maakt door een proces genaamd endogene synthese.

L-carnitine ondersteunt de transport van lange-keten vetzuren naar de mitochondriën waardoor β-oxidatie kan plaatsvinden. Met andere woorden, L-carnitine ondersteunt de omzetting van vet in energie. 

Tekorten in L-carnitine ontstaan door lever- of nierziekten of zeldzame genetische mutaties van de carnitine-transporters.

Hoe het lichaam L-carnitine aanmaakt

Carnitine wordt gemaakt uit de essentiële aminozuren methionine en lysine. Hierbij heeft het lichaam nodig: ijzer, ascorbinezuur, pyroxidine en niacine. Tekorten aan één van deze stoffen kunnen leiden tot carnitinegebrek. 

Er bestaan vier verschillende soorten carnitine:

1. L-carnitine
2. propionyl-L-carnitine
3. D-carnitine
4. acetyl-L-carnitine

Het lichaam kan L-carnitine omzetten in propionyl-L-carnitine en acetyl-L-carnitine maar het is echter de vraag of deze stoffen dezelfde voordelen als L-carnitine hebben.

10 Voordelen L-carnitine

Carnitine heeft vele therapeutische eigenschappen die van pas kunnen komen bij de behandeling van een groot scala ziekten en aandoeningen.

1. Effectief bij bloedarmoede en hoog cholesterol 

Laag hemoglobine. Beta-thalassemie is een aandoening van het bloed waarbij het hemoglobine lager is. L-carnitine kan mogelijk de symptomen van deze vorm van anemie verminderen.

Hoog cholesterol. Hyperlipidemie betekent dat je in het bloed een te hoge cholesterol of vetspiegel hebt. Bij deze patiënten is het bloedeiwit Lipoproteïne (a) verhoogd wat vervolgens het risico op hartaandoeningen verhoogt. Orale L-carnitine verlaagt dit lipoproteine. L-carnitine lijkt geen invloed te hebben op het HDL of LDL cholesterol. Wanneer de waardes van triglyceriden te hoog zijn in het bloed is er sprake van hypertriglyceridemie. L-carnitine lijkt het triglyceridengehalte echter niet te verlagen.

Nierpatiënten. Wetenschappelijke studies tonen aan dat orale of intraveneuze L-carnitine het aantal rode bloedcellen kan verhogen. L-carnitine behandeling is daarom door de FDA goedgekeurd als behandeling van een L-carnitinetekort bij nierpatiënten die dialyse ondergaan.

Nierziekte. in het laatste stadium van ernstige nierziekte kunnen de  L-carnitinespiegels als gevolg van de nierdialyse dalen. In deze situatie heeft de FDA intraveneuze inname van L carnitine goedgekeurd. L-carnitine kan ontstekingen verminderen en bloedarmoede verbeteren. 

2. Minder hartklachten   

Pijn op de borst. Orale of intraveneuze L-carnitine kan de inspanningstolerantie verhogen bij pijn op de borst klachten (Angina). 

Hartfalen. L-carnitine vermindert klachten van hartfalen en vergroot het inspanningsvermogen bij hartpatiënten. L-carnitine in combinatie met co-enzym Q10 kunnen de klachten ook verlichten.

Myocarditis (ontsteking van het hart). L-carnitine kan bij myocarditis mogelijk de kans op overlijden verlagen.

Overactieve schildklier. Onderzoek suggereert dat L-carnitine een snelle hartslag, zwakte en nervositeit kan verbeteren bij patiënten met een overactieve schildklier (Hyperthyreoïdie).

Onregelmatige hartslag. Veelbelovend onderzoek suggereert dat L-carnitine onregelmatig hartslag (aritmie) kan verminderen.

Vergroot en verzwakt hart. Gedilateerde cardiomyopathie bij volwassenen en een erfelijke hartaandoening bij kinderen kan resulteren in lage L-carnitinespiegels. L-carnitinesuppletie kan de hartfunctie bij gedilateerde cardiomyopathie mogelijk licht verbeteren. 

Metabool syndroom. Het metabool syndroom omvat een groep symptomen die de kans op hart en vaatziekten, suikerziekte en beroertes verhogen. L-carnitine stimuleert het gewichtsverlies en verkleint daarnaast de tailleomvang. L-carnitine heeft geen invloed op de bloeddruk.

3. Toegenomen vruchtbaarheid 

Vruchtbaarheid van de man. Studies tonen aan dat L-carnitine met of zonder acetyl-L-carnitine de spermabeweging en het aantal zaadcellen verhoogt. Studies bevestigen dat hierdoor de kans op bevruchting en zwangerschap toeneemt.

PCOS. PCOS (polycysteus ovarium syndroom) is een aandoening waarbij veranderde hormoonspiegels vergrote eierstokken met cysten veroorzaakt. Clomifeen wordt vaak voorgeschreven om de kans op ovulatie te verhogen, maar bij sommige vrouwen is dit medicijn niet effectief. Gelukkig kan de inname van L-carnitine in combinatie met clomifeen de kans op ovulatie en dus ook de kans op zwangerschap verhogen. Bovendien verbetert L-carnitine de bloedsuikerspiegel en ondersteunt het gewichtsverlies.

Onvruchtbaarheid vrouw. Vrouwen die niet in staat zijn om binnen een jaar zwanger te worden en IVF overwegen kunnen baat hebben bij L-carnitine supplementen. IVF in combinatie met L-carnitine kan mogelijk de kans op een bevruchting verhogen. 

4. Minder vermoeidheid 

Algemene vermoeidheid. Veelbelovend onderzoek suggereert dat een maand lang L-carnitine de mentale en fysieke vermoeidheid kan verbeteren. Daarnaast neemt mogelijk de spiermassa toe bij oudere mensen.

Kanker. Lage L-carnitinespiegels verminderen energie wat leidt tot vermoeidheid. L-carnitine supplementen kunnen bij kankerpatienten de vermoeidheid mogelijk verminderen. 

Coeliakie. Coeliakie kan resulteren in lage carnitinespiegels wat het energieniveau kan verminderen. Een aantal studies bevestigen dat L-carnitinesuppletie deze vermoeidheid effectief kan verminderen. 

Behandeling van kanker. Twee weken lang dagelijkse L-carnitine supplementen kan de vermoeidheid die gepaard gaat tijdens de behandeling van niercelcarcinoom verminderen. 

Chronisch vermoeidheidssyndroom. Twee maanden lang L-carnitine supplementen kan de vermoeidheid bij dit syndroom verminderen.

Hepatitis C. Patiënten met hepatitis (leverontsteking) hebben een ontstoken gezwollen lever en kunnen erg vermoeid zijn. L-carnitine suppletie kan bij hepatitis C-patiënten de vermoeidheid verminderen.

Multiple sclerose (MS). Lage L-carnitinespiegels komt bij multiple sclerose vaker voor wat kan resulteren in vermoeidheid en lage energielevels. Sommige MS patiënten hebben baat bij L-carnitine supplementen waardoor de vermoeidheid vermindert.

5. Vermindert acne en kaalheid 

Verminderde kaalheid. In een onderzoek waarbij mannen en vrouwen een half jaar lang twee keer per dag een L-carnitine oplossing gebruikten, nam de hoeveelheid haar significant toe. 

Acne vermindering. L-carnitine crème kan acne verminderen en daarmee de kwaliteit van leven effectief verbeteren. 

6. Effectief bij ADHD en autisme

ADHD. L-carnitine kan bij het merendeel van de kinderen de ADHD-symptomen verminderen.

Autisme. Studies tonen aan dat 3 maanden lang orale L-carnitine inname bij kinderen de ernst van autisme van sommige schalen kan verminderen.

7. Gezond gewicht 

Cachexie. Deze term staat voor onbedoeld gewichtsverlies bij ernstig zieke mensen. L-carnitine kan de vetvrije massa en de de body mass index verhogen bij onder andere kankerpatienten. Bovendien verhoogt L-carnitine de eetlust.

Laag geboortegewicht. Orale of intraveneuze L-carnitine kan het gewicht van te vroeg geboren baby’s verhogen. De onderzoeksresultaten zijn echter niet consistent. 

8. Verbeterde longfunctie, herstel en sportprestaties 

COPD. De functionele longtesten bij COPD patiënten verbeteren na inname van L-carnitine.

Spierpijn. L-carnitine supplementen kunnen binnen de eerste vier dagen na de training spierschade en spierpijn verminderen.

Sportprestaties. Intensieve training kunnen in een daling van de L-carnitine-spiegel resulteren. Echter, het onderzoek naar L-carnitine supplementen is nog inconsistent. 

9. Verbeterde leverfunctie  

Hepatische encefalopathie. Dit staat voor een beschadigde hersenfunctie veroorzaakt door gevorderde leverziekte. L-carnitine verbetert de hersenfunctie en verlaagt de schadelijke ammoniakspiegel.

Hepatitis B. Patiënten met hepatitis B (leverontsteking) hebben een ontstoken gezwollen lever veroorzaakt door het hepatitis B virus en kunnen erg vermoeid zijn. L-carnitine suppletie in combinatie met een specifiek vitamine complex en entecavir kan bij hepatitis C patiënten de leverfunctie verbeteren. 

Levertransplantatie. L-carnitine suppletie verhoogt de kans op overleving na een levertransplantatie. L-carnitine heeft geen invloed op de leverfunctie van de nieuwe lever.

10. Voorkomt giftige bijwerkingen 

Valproïnezuur kan giftige bijwerkingen veroorzaken. Deze giftigheid wordt onder andere veroorzaakt door een l carnitine tekort. L carnitine kan intraveneuze leververgiftiging voorkomen bij mensen die overtollig valproïnezuur hebben genomen. 

Worden L-carnitine supplementen aanbevolen?

Extra L-carnitine innemen door middel van supplementen wordt minder efficiënt geabsorbeerd in vergelijking met L-carnitine uit de voeding.

Hoe effectief een stof wordt opgenomen door het lichaam wordt biologische beschikbaarheid genoemd. En de biologische beschikbaarheid van L-carnitinesupplementen is slechts 5-18%. Dat terwijl het uit voeding kan oplopen tot maar liefst 75%.

Bovendien hebben vegetariërs een grotere biologische beschikbaarheid dan vleeseters. Vegetariërs zijn namelijk aangepast aan diëten met weinig carnitine.

Vegetariërs nemen gemiddeld 66% tot 86% van de beschikbare carnitine op. Rood Vleeseters krijgen veel carnitine binnen waardoor ze gemiddeld 54% tot 72% carnitine opnemen. 

In de meeste gevallen produceren de nieren en lever genoeg carnitine waardoor aanvullen met voeding of supplementen onnodig is. Er bestaat daarom ook geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.

Voedingsmiddelen rijk aan L-carnitine

Met name dierlijke producten bevatten grote hoeveelheden carnitine waaronder vlees, gevogelte en zuivel. Rood vlees is de beste bron en bevat een van de hoogste concentraties carnitine.

1. Runderbiefstuk: 113 gram levert 56 tot 162 milligram carnitine
2. Melk: 1 beker levert 8 mg carnitine
3. Kipfilet: 113 gram levert 3 tot 5 milligram carnitine
4. Cheddar kaas: 56 gram levert 2 milligram carnitine
5. Vegetarische bronnen: volkorenbrood en asperges.

Een dieet dat uit veel rood vlees bestaat levert dagelijks ongeveer 80 tot 160 mg carnitine op. Een plantaardig dieet zorgt dagelijks ongeveer voor 10 tot 12 mg carnitine.

Dosering L carnitine 

Tabel: Orale dosering L-carnitine voor volwassen:

Aandoening	Dagelijkse dosering	duur
L-carnitine tekort	990 mg twee- tot driemaal daags in tabletten of als orale oplossing	–
Hyperthyreoïdie: overactieve schildklier	2-4 gram L-carnitine	2-4 maanden lang
Pijn op de borst	900 mg tot 2 gram	2 weken tot 6 maanden
Congestief hartfalen	1,5 tot 3,0 gram	34 maanden
ernstige nieraandoeningen (nog geen FDA goedgekeurde behandeling)	0,64-3 gram of 10 mg/kg	3-52 weken
mannelijke onvruchtbaarheid	2-3 gram	2 tot 24 weken
PCOS (polycysteus ovariumsyndroom)	250 mg	12 weken
toxische bijwerkingen valproïnezuur	50 tot 100 mg/kg, maximum van 3 gram L-carnitine per dag.	–
myocarditis (ontstoken en zwelling van het hart)	100 mg/kg	4 dagen

Bijwerkingen L-carnitine

L-carnitine wordt over het algemeen zeer goed verdragen. Bij dagelijkse doses tot 15 gram doen zich meestal geen andere bijwerkingen voor dan sporadische misselijkheid, maagpijn en diarree.

Bijwerkingen van orale L-carnitine zijn: 

1. maagklachten
2. brandend maagzuur 
3. misselijkheid
4. overgeven
5. diarree  
6. visachtige geur: adem, urine en zweet
7. epileptische aanvallen. 

Zolang je L-carnitine niet langer inneemt dan 12 maanden is het waarschijnlijk veilig. Intraveneuze L-carnitine toediening is waarschijnlijk ook veilig. 

De combinatie van DL-carnitine en D-carnitine moet je vermijden. Deze twee middelen kunnen namelijk L-carnitine blokkeren waardoor er symptomen ontstaan die op een L-carnitinetekort lijken.

Groepen die voorzichtig moeten zijn 

Zwangerschap. Er is onvoldoende wetenschappelijk informatie beschikbaar om een uitspraak te doen over de veiligheid van L-carnitine tijdens de zwangerschap. Het is daarom verstandig om te vermijden. 

Borstvoeding. Wanneer L-carnitine in de juiste doseringen wordt genomen, is het mogelijk veilig voor borstvoedende vrouwen. Er zijn geen bijwerkingen gerapporteerd toen kleine doseringen L-carnitine met de flesvoeding en moedermelk werd gemengd. Grote hoeveelheden L-carnitine zijn nog niet onderzocht.

Kinderen. Wanneer L-carnitine op de juiste manier wordt ingenomen is het intraveneus en oraal mogelijk veilig. Tot nu toe is het kortdurend tot 6 maanden veilig gebruikt. 

Hypothyreoïdie. De symptomen van een traag werkende schildklier kunnen na inname van L-carnitine verergeren.

Epileptische aanvallen. Als je in het verleden wel eens epileptische aanvallen hebt gehad, is het verstandig om L-carnitine te vermijden. L-carnitine kan in die gevallen de kans op aanvallen verhogen. 

Geneesmiddelinteracties 

De volgende geneesmiddelen hebben een matige wisselwerking met L-carnitine:

Acenocoumarol. Acenocoumarol (Sintrom) wordt voorgeschreven om de bloedstolling en bloedplaatjes aggregatie te verminderen. L-carnitine kan namelijk de werkzaamheid van dit medicijn verhogen waardoor de kans op bloedingen mogelijk toeneemt.

Schildklierhormoon. L-carnitine vermindert de effectiviteit en werking van het schildklierhormoon. Vermijd daarom L-carnitine als je bijvoorbeeld een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) hebt.

Warfarine. Warfarine (Coumadin) vertraagd net zoals acenocoumarol de bloedstolling. L-carnitine kan de werking van warfarine verhogen waardoor de kans op bloedingen en blauwe plekken toeneemt.