Een kind heeft lactase nodig voor de vertering en afbraak van lactose, een suiker die in melk en melkproducten voorkomt.

Vanaf de leeftijd van 3 jaar neemt de hoeveelheid lactase geleidelijk af en kunnen kinderen lactose-intolerantie ontwikkelen. 

Wellicht heb je ergens over lactose-intolerantie gelezen en vraag je je nu af of je kind het heeft. Kortom, wat zijn de symptomen van lactose intolerantie bij een kind?

Als je kind lactose-intolerantie heeft, kan het na het eten of drinken van melkproducten vervelende symptomen hebben. Voorbeelden hiervan zijn een opgeblazen gevoel, misselijkheid, buikpijn, winderigheid en diarree. Lactose-intolerantie is iets anders dan een koemelkallergie en een intolerantie voor koemelkeiwitten.

Dit artikel vertelt je de oorzaken en symptomen van lactose-intolerantie, de behandeling, inclusief voeding en het belang van voldoende calcium.

Oorzaak en ontstaanswijze lactose-intolerantie kind

Er ontstaat lactose-intolerantie bij het kind wanneer de dunne darm onvoldoende van het enzym (verteringssap) lactase produceert. Het kind heeft lactase nodig om lactose af te breken tot kleinere enkelvoudige suikers, glucose en galactose.

In 70% van de gevallen ontwikkelt lactose-intolerantie zich vanzelf naarmate de kinderen ouder worden. Vanaf een leeftijd van 3 tot 6 jaar zal hun lichaam van nature minder lactase aanmaken dan in het eerste of tweede levensjaar. De productie wordt langzamer of stopt helemaal.

Hoewel het soms lijkt alsof lactose-intolerantie plotseling ontstaat, zal het geleidelijk verergeren en worden de symptomen steeds duidelijker. De symptomen kunnen vanaf vijf jaar optreden, maar ze worden vaak pas opgemerkt bij tieners en jonge volwassenen. 

Oorzaken 

Veel voorkomende oorzaken van lactose-intolerantie bij een kind zijn:

1. familiegeschiedenis van lactose-intolerantie. 
2. spijsverteringsziekten
3. infectie
4. verwonding van de dunne darm
5. een te vroeg geboren baby: dit is vaak van korte duur en gaat vanzelf weer over.
6. aangeboren lactase deficiëntie: in extreem zeldzame gevallen kunnen pasgeborenen al vanaf de geboorte geen lactase aanmaken.

In de meeste gevallen komt lactose-intolerantie in de familie voor. Hierbij zal het kind na verloop van tijd minder lactase aanmaken. De symptomen kunnen tijdens de tiener- of volwassen jaren optreden.

Symptomen lactose-intolerantie kind 

Ongeveer 30 minuten tot 2 uur na het nuttigen van lactose bevattende voedingsmiddelen of dranken zullen de symptomen beginnen. Per kind kunnen de symptomen verschillen. 

Symptomen en tekenen die wijzen op lactose-intolerantie bij kinderen:

1. losse ontlasting en winderigheid, nadat het kind zuivelproducten heeft gegeten
2. opgeblazen gevoel in de maag
3. winderigheid
4. waterige diarree met winderigheid
5. misselijkheid
6. huiduitslag
7. frequente verkoudheid
8. gegeneraliseerde buikpijn en krampen

Bij blanke kinderen treden de symptomen vaak na een leeftijd van 5 jaar op en bij Afro-Amerikaanse kinderen treden ze vaak vanaf 2-jarige leeftijd op.

De ernst van de symptomen van je kind hangt af van de hoeveelheid lactose die het kind binnenkrijgt en van de hoeveelheid lactase die het kind aanmaakt.

De symptomen van lactose-intolerantie kunnen met andere aandoeningen overeen komen. Ga naar de dokter bij de volgende symptomen:

1. buikpijn
2. losse ontlasting of diarree
3. opgeblazen gevoel of zwelling
4. andere gastro-intestinale symptomen

Symptomen bij baby’s zijn: 

1. diarree
2. huilen bij het poepen
3. pijn en zwelling in de buik
4. niet wennen aan de voeding
5. aan en van de borst komen
6. windjes laten
7. uitblijven gewichtstoename
8. prikkelbaarheid
9. schuimende, waterige en volumineuze ontlasting
10. rode billen, met op sommige plaatsen afgesleten huid 

Diagnose lactose-intolerantie kind 

Aan de hand van een lichamelijk onderzoek, een anamnese en eventueel een test wordt de de diagnose lactose-intolerantie bij een kind gesteld.

Met behulp van een test kan de opname van lactose in het spijsverteringsstelsel in kaart gebracht worden. 

Lactose tolerantietest. Bij deze test wordt gekeken naar de opname van lactose in het spijsverteringsstelsel. Na het vasten drinkt het kind een drank met lactose. Vervolgens wordt de losse ontlasting gedurende 24 uur op lactose getest.

Waterstofademtest. Hierbij drinkt het kind een drank met veel lactose, waarna de hoeveelheid waterstof in de adem op meerdere tijdstippen wordt gemeten. Het kind is lactose-intolerant bij een hoog waterstofgehalte.

Disaccharidase-test (biopsie). Tijdens een endoscopie van het bovenste deel van de dunne darm wordt een klein monster van het eerste deel van de dunne darm afgenomen, waarna de enzymen worden geanalyseerd.

Behandeling lactose-intolerantie kind

De behandeling is afhankelijk van de symptomen, de ernst, de leeftijd en de algemene gezondheidstoestand.

Hoewel je met geen enkele behandeling de productie van lactase kan verhogen, zullen dieetaanpassingen de symptomen van je kind helpen beheersen.

Soms mag het kind nog steeds voedingsmiddelen met lactose eten. De arts kan vrij verkrijgbare lactase-enzymen aanraden.

Voor het omgaan met lactose kunnen de volgende dieet aanpassingen goed helpen: 

Start langzaam. Nadat je lactose een gedurende een week hebt beperkt, kan je geleidelijk kleine hoeveelheden melkproducten aan het dieet toevoegen. Kijk wanneer er symptomen optreden en noteer welke voedingsmiddelen vermeden moeten worden en welke voedingsmiddelen het kind juist kan verdragen.

Combineer melkproducten met andere voedingsmiddelen. Mogelijk ervaart het kind minder klachten als melk of melkproducten ingenomen worden bij de maaltijd. Probeer bijvoorbeeld crackers met kaas of ontbijtgranen met melk.

Lactosegehalte. Ga voor zuivelproducten met een lager lactosegehalte. Yoghurt en harde kazen bevatten van nature minder lactose. 

Lactosevrije en lactose gereduceerde melk en melkproducten. Aan deze producten is het enzym lactase toegevoegd.

Lactase-producten. Vraag aan je arts of je kind lactasedruppels of een lactasepil moet nemen bij melkproducten.

Voeding lactose-intolerantie kind 

Met behulp van een aantal dieetaanpassingen zullen de symptomen van een kind met lactose-intolerantie verminderen. 

De volgende producten bevatten slechts kleine hoeveelheden lactose en zijn daarom meestal goed te eten:

1. calcium verrijkte sojaproducten: sojamelk, sojayoghurt, sojakaas en soja-ijs. 
2. lactosevrije koemelk
3. boter en room
4. brood, fruit, groenten, granen, vlees en andere eiwitrijke voedingsmiddelen

Calcium en lactose-intolerantie kind 

Aangezien een kind met lactose-intolerantie weinig of geen melk binnenkrijgt, verliest het een belangrijke bron van calcium. 

Voldoende calcium is, gedurende het hele leven, essentieel voor de groei en het herstel van botten. Daarnaast kan calcium een aantal ziektes voorkomen.

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calcium per leeftijd:

1. 0 tot 6 maanden: 200 mg
2. 6 maanden – 1 jaar: 260 mg
3. 1 – 3 jaar: 700 mg
4. 4 – 8 jaar: 1.000 mg
5. 9 – 18 jaar: 1.300 mg

De volgende producten zijn rijk aan calcium:

1. groene groenten: broccoli, collard greens, boerenkool en raapstelen 
2. vis: zalm en sardines
3. calcium verrijkte sinaasappelsap en sojamelk 
4. calcium verrijkte ontbijtgranen 
5. tofu

Vitamine D. Voor de opname van calcium heb je vitamine D nodig. Voldoende vitamine D is daarom erg belangrijk. 

Take home message 

Naarmate een kind ouder wordt, kan de hoeveelheid lactase afnemen, waardoor er lactose-intolerantie ontstaat. 

De symptomen van lactose-intolerantie bij een kind zijn een opgeblazen gevoel, winderigheid en diarree. 

Deze symptomen kan je met een aantal voedingsadviezen verminderen. Bespreek met je arts welke dieetaanpassingen en welke producten je kind kunnen helpen. Eventueel zou je ook een diëtist kunnen raadplegen.

Je kan erachter komen welke voedingsmiddelen je kind kan verdragen en welke je moet vermijden door de symptomen in de gaten te houden.

Aangezien het kind melkproducten, en dus mogelijk een belangrijk bron van calcium mist, is voldoende calcium en vitamine D inname erg belangrijk.