Wanneer licht zoals zonlicht, gloeilamplicht of fluorescerend licht ongemak veroorzaakt en je daarbij de ogen wilt sluiten of knijpen, is er mogelijk sprake van lichtgevoeligheid, ook wel fotofobie genoemd.
Hierbij kun je last hebben van ongemak, hoofdpijn en scheelzien. Het kan zelfs je gezichtsvermogen verminderen. Maar wat kan dit ongemak veroorzaken?
Kortom, waarom heb je last van fel licht?
KORT ANTWOORD
Lichtgevoeligheid wordt vaak veroorzaakt door droge ogen, oogontsteking, migraine, contactlensirritatie, hoornvlies schuurplekken, inwendige oogontsteking, zonnebrand, kleurenblindheid, refractieve chirurgie (ooglaser, kunstlenzen), hoornvliesontsteking, ontstoken iris en netvliesloslating. Maar liefst 75% van de mensen met droge ogen heeft last van lichtgevoeligheid waarvan 40% erg veel last heeft van de lichtgevoeligheid. Een andere veel voorkomende oorzaak van lichtgevoeligheid is migraine. Zo hebben 80% – 90% van de migrainepatiënten last van lichtgevoeligheid.
Dit artikel vertelt je waarom je last van fel licht hebt inclusief de behandelingsmogelijkheden.
Oorzaken fotofobie
Oorzaken lichtgevoeligheid:
- droge ogen
- infectie of ontsteking (oogirritatie)
- hoornvlies slijtage
- onderliggende ziekte (virussen, migraine, ernstige hoofdpijn)
- uveïtis (inwendige oogontsteking)
- contactlens irritaties
- zonnebrand
- hersenschudding
- postconcussiesyndroom
- blefarospasme
- overmatig oog wrijven
- ziekte van Lyme
- oogletsel
- niet goed passende contactlenzen
- autisme
- hersenvliesontsteking (meningitis)
- fibromyalgie
- hoornvliesontsteking (keratitis)
- refractieve chirurgie (bv ooglaser en kunstlenzen)
- los netvlies
- botulisme (ernstige bacteriële infectie)
- albinisme door te weinig oogpigment
- hondsdolheid
- bindvliesontsteking
- kwikvergiftiging
- medicijn bijwerkingen: antibiotica zoals tetracycline
- ontstoken iris (iritis)
- afzetten van de zonnebril
- uit een donkere ruimte komen
- medicijn bijwerkingen: tetracycline, furosemide, en doxycycline, kinine, belladonna
- keratosis follicularis spinulosa decalvans (KFSD)
Weetje
Wist je dat mensen met lichte oogkleur meer last hebben van lichtgevoeligheid? Donkere ogen bevatten namelijk meer pigment wat extra bescherming tegen fel licht biedt.
Lichtgevoeligheid (fotofobie) is een symptoom van verschillende aandoeningen. Het is dus geen losstaande oogziekte.
Symptomen lichtgevoeligheid
Fotofobie symptomen:
- een afkeer van licht
- lichtgevoeligheid
- ongemak of pijn
- felgekleurde stippen of vlekken zien (zelfs in het donker)
- de ogen willen sluiten
- wanneer gewone verlichting voor een extreme helderheid zorgt
- tranen
- scheelzien
- hoofdpijn
- teksten of beelden moeilijker kunnen scherpstellen
- droge ogen
- misselijkheid en vermoeidheid (soms)
Lichtgevoeligheid kan dus met nogal wat symptomen gepaard gaan. Er zijn gelukkig een aantal manieren om dit te verminderen en te beheersen.
Oplossingen voor lichtgevoeligheid
Bij veel mensen zal de lichtgevoeligheid snel overgaan. Het kan echter ook een teken zijn van een onderliggende aandoening en aanhouden.
Zo kan lichtgevoeligheid optreden bij migraine (80%), droge ogen en het postconcussiesyndroom.
Jammer genoeg kan lichtgevoeligheid niet met specifieke geneesmiddelen direct aangepakt worden. Sommige medicijnen kunnen het zelfs erger maken.
Het is belangrijk dat de onderliggende aandoening zoals een oogontsteking of migraine behandeld wordt.
Eventueel kunnen de volgende opties verlichting bieden:
- zonnebrillen die UVA/UVB blokkeren
- laat de ogen rusten en ontspannen
- donkere kamer
- hoed dragen
- schermfilter en schermtijd verminderen
- fluorescerende gloeilampen uit huis verwijderen
Hoe ontstaat lichtgevoeligheid
De oogcellen die licht detecteren staan in verbinding met je oogzenuw. Hier ontstaat lichtgevoeligheid.
Weetje
Wist je dat iemand die volledig blind is nog steeds lichtgevoeligheid kan ervaren. Dit komt omdat de ogen los verbonden zijn met de oogzenuwen die het gezichtsvermogen doorgeven.
Take home message
Als je last van fel licht hebt is er mogelijk sprake van lichtgevoeligheid, wat ook wel fotofobie wordt genoemd.
Op alle leeftijden kun je last krijgen van lichtgevoeligheid. Een of beide ogen kunnen aangedaan zijn, maar vaak worden beide ogen getroffen.
Dus waarom heb ik last van fel licht?
Lichtgevoeligheid kan veroorzaakt door droge ogen, migraine, oogontsteking of ooginfectie, virussen, contactlens irritaties, contactlenzen te lang dragen, schaafwond of zweer van het hoornvlies, migraine hoofdpijn, verwondingen aan het oog, medicijnen en hersenvliesontsteking.
Meer dan 50 aandoeningen zijn met lichtgevoeligheid geassocieerd waar mensen met droge ogen en migraine vaak last van hebben.
Door naar schermen te staren of lang in zonlicht te staan kunnen gevoelige ogen verergeren. Fotofobie kent dus meerdere oorzaken waarvan een aantal ernstige.
Lichtgevoeligheid kan je dagelijkse activiteiten belemmeren. Pak daarom de onderliggende oorzaak aan. Mogelijk kunnen een van de hierboven beschreven tips verlichting bieden.
Overleg altijd met een arts. Als de lichtgevoeligheid direct optreedt moet je langs de dokter.
Over Diederik
Bronnen
Noseda, R., & Burstein, R. (2011). Advances in understanding the mechanisms of migraine-type photophobia. Current opinion in neurology, 24(3), 197.
Noseda, R., Copenhagen, D., & Burstein, R. (2019). Current understanding of photophobia, visual networks and headaches. Cephalalgia, 39(13), 1623-1634.