Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Door te vasten voor een medische ingreep wordt de maag geleegd waardoor de kans op het inslikken van voedsel, braaksel en drank kleiner wordt. Je wilt natuurlijk geen longontsteking oplopen.
Het kan wel 8 uur duren voordat vet- of eiwitrijk voedsel uit de maag is. Maar hoe zit dat met vloeistoffen? Dus mag je koffie als je nuchter moet zijn?
KORT ANTWOORD
Als je nuchter moet zijn mag je 2-3 uur voor de medische procedure zwarte koffie zonder melk of room drinken. Tot twee uur voor de operatie kan je heldere vloeistoffen dus veilig consumeren. Uit studies blijkt namelijk dat heldere vloeistoffen zoals water, pulpvrij sinaasappelsap of koffie binnen twee uur niet meer in de maag zit. Je mag hier echter geen melk of room aan toevoegen. Volgens de meeste anesthesisten zijn heldere vloeistoffen zoals natuurlijk water, zwarte koffie, zwarte thee, pulp vrije sinaasappelsap, appelsap, en cola 2 tot 3 uur voor een electieve operatie toegestaan.
Dit artikel vertelt je wat je precies mag hebben als je nuchter moet zijn inclusief waarom je nuchter moet zijn.
Wat mag je als je nuchter moet zijn?
Gehydrateerd blijven is natuurlijk belangrijk. 2-3 uur voor een operatie mogen er heldere vloeistoffen gedronken worden.
Met heldere vloeistoffen worden vloeistoffen bedoeld waar je doorheen kunt kijken. Voorbeelden van heldere vloeistoffen:
- water
- zwarte koffie
- zwarte thee zonder melk of room
- pulpvrije sinaasappelsap
- appelsap
- gatorade
Weetje
Wist je dat koffie lokale verdovingen kan verminderen? Cafeïne gaat namelijk de analgetische werking van de zogeheten adenosinereceptoren tegen.
2 uur voordat je in het ziekenhuis moet zijn mag je geen zuivelproducten zoals melk.
Tot 4 uur voor een operatie mogelijk zuigelingen nog moedermelk ontvangen. Na deze 4 uur mogen uiteraard alleen nog heldere vloeistoffen genomen worden.
Kortom, als je nuchter moet zijn mag je alleen heldere vloeistoffen.
Waarom moet je nuchter zijn
Eten en drinken voor een medische ingreep of operatie brengt risico’s met zich mee. Als er voedsel of niet heldere vloeistoffen in je maag zitten loop je bijvoorbeeld kans op een aspiratie pneumonie (longontsteking).
Dit wordt ook wel een slikpneumonie genoemd. Hierbij komt drank, voedsel of braaksel in de longen terecht wat vervolgens een longontsteking kan veroorzaken.
Maar er zijn nog meer redenen waarom je niet mag eten of drinken voor een operatie:
- risico op misselijkheid en braken
- verhoogt risico op infectie en chirurgische complicaties
- kans op inslikken van voedsel of braaksel
- interfereert met de eventuele darmvoorbereiding
Nuchterheidsinstructies voor een operatie
Voor sommige ingrepen krijg je daarom speciale preoperatieve nuchterheidsinstructies mee.
Elke medische procedure of operatie is natuurlijk anders. Wat je vooraf mag drinken of eten hangt zowel van de operatie als verdoving af.
Er zal je verteld worden wat je wel of niet kan eten of drinken, welk voedsel precies en welke vloeistoffen inclusief wanneer je met het eten en drinken moet stoppen.
Om deze reden moet ten minste 8 uur voor de anesthesie niets meer gegeten of gedronken worden.
Nuchter zijn geeft soms een verkeerd beeld, mensen denken nog wel eens dat het met je bloedsuiker te maken heeft. Bij een operatie is dat niet het geval.
Artsen proberen het risico op complicaties zo klein mogelijk te houden. En door simpelweg de maag te ledigen door niets te eten kun je een hoop onheil besparen.
Bij een medische procedure wil je natuurlijk niet je eigen braaksel of voedsel inslikken. Daarom moet je nuchter zijn
Algehele narcose
Onder een algehele narcose zullen je lichamelijke reflexen tijdelijk gestopt worden. Daarom mag je voor algehele narcose meestal niets meer eten of drinken.
Als er braaksel of voedsel in de longen terecht komt kan de ademhaling beïnvloedt worden of kan er bijvoorbeeld een longontsteking veroorzaakt worden.
Meestal mag je 6 uur voor de operatie niets meer eten en twee uur voor de operatie niets meer drinken. Hoe lang dat precies is zal je voor de operatie te horen krijgen.
Je mag zelfs geen kauwgom (en nicotinekauwgom) meer nemen.
Darmvoorbereiding
Er zijn zelfs medische procedures waarbij je een darmvoorbereiding moet ondergaan. Hierbij wordt zowel voedsel als ontlasting uit het spijsverteringskanaal gehaald.
Gelukkig is dit in de meeste gevallen niet nodig en zal je gewoon even een tijdje niet moeten eten en drinken.
Volg de instructies goed op van je medisch professional, het zou jammer zijn als de operatie wordt uitgesteld of geannuleerd wordt.
Take home message
Voor een medische procedure of bloedtest moet je vaak nuchter zijn en niks in je maag hebben.
Door de maag te legen voor een operatie kan je een aspiratiepneumonie, ook wel slikpneumonie voorkomen.
Hierbij komt kots vanuit de maag in je longen terecht wat een longontsteking kan veroorzaken. Dus mag je koffie als je nuchter moet zijn?
Tot 2 uur voor de operatie mag je heldere vloeistoffen waaronder koffie drinken. Zij het wel zonder melk of room.
Over Diederik
Bronnen
Premnath, S., Alalshaikh, G., Alfotawi, R., & Philip, M. (2020). The Association Between Coffee Consumption and Local Anesthesia Failure: Social Beliefs and Scientific Evidence. Cureus, 12(4).
