Mag je Tonijn als je Zwanger Bent?

Tonijnsoorten bevatten een bepaalde hoeveelheid kwik die de placenta kunnen passeren. Je wilt natuurlijk niet dat kwik de zich ontwikkelende foetus bereikt en de hersenen en zenuwen aantast. 

Hoge concentraties kwik worden namelijk in verband gebracht met ontwikkelingsproblemen bij baby’s. Dus mag je tonijn als je zwanger bent?

KORT ANTWOORD

Beperk de hoeveelheid tonijn over het algemeen en vermijd vooral bepaalde soorten tonijn met een te hoog kwikgehalte zoals grootoogtonijn. Van alle geblikte tonijnsoorten bevat lichte tonijn waarschijnlijk het minste kwik. Tijdens de zwangerschap is lichte (gestreepte) tonijn uit blik zowel veilig als heilzaam, maar je moet de totale wekelijkse hoeveelheid tonijn beperken. Eet wekelijks daarom niet meer dan 340 gram. De precieze hoeveelheid verschilt per tonijnsoort. Bovendien moet tonijn ofwel gekookt ofwel ingeblikt zijn. Rauwe, geschroeide of gerookte tonijn kan namelijk tot een ernstige listeriose infectie leiden die de ongeboren baby kan aantasten.

Dit artikel vertelt je de gevaren van tonijn tijdens de zwangerschap inclusief de veilige tonijnsoorten met de daarbijbehorende maximale wekelijkse hoeveelheden.

broodje tonijn

Het effect van kwik op de foetus 

Te veel kwik tijdens de zwangerschap kan de ontwikkeling van zowel het zenuwstelsel als de hersenen beschadigen. 

Ernstige directe gevolgen:

  1. geboorteafwijkingen
  2. coma
  3. toevallen
  4. de dood

het kan ook tot de volgende problemen leiden:

  1. vertraagde motorische ontwikkeling 
  2. leerproblemen
  3. geheugen en spraakstoornissen
  4. verminderde visueel-ruimtelijke vaardigheden
  5. aandachtsstoornissen
  6. lager IQ
  7. hartproblemen op latere leeftijd
  8. hoge bloeddruk

Hierbij moet wel vermeld worden dat bepaalde bestanddelen in vis juist de negatieve effecten van kwik lijken te neutraliseren.

Daarnaast moet je ook rekening houden met een bepaalde bacterie. 

Gevaarlijke tonijn listeriose zwangerschap

Eet geen rauwe tonijn omdat het tot een ernstige listeriose infectie kan leiden wat ernstige gevolgen met zich mee kan brengen:

  1. een laag geboortegewicht
  2. vroeggeboorte
  3. miskraam
  4. ernstige ontwikkelingsstoornissen
  5. dood van het kind

Een hoge kwikinname kan zelfs leiden tot een verminderd gehoor, reukvermogen en gezichtsvermogen.

Zolang de tonijn niet rauw is mag je het tijdens de zwangerschap dus eten. Maar hoeveel precies?

Veilige hoeveelheid tonijn tijdens de zwangerschap

Volgens de FDA is een beperkte hoeveelheid vis tijdens de zwangerschap goed voor de ontwikkeling van de baby. 

Wat betreft kwik heeft tonijn een slechte naam. Dit is niet zo gek, sommige tonijnsoorten bevatten te veel kwik en kunnen dus niet veilig gegeten worden. Vermijd daarom grootoogtonijn. 

De veilige hoeveelheden tonijn per soort:

  • Lichte tonijn ingeblikte tonijn: 340 gram per week
  • Geelvintonijn: 113 gram per week
  • Witte tonijn: 113 gram per week

Tonijn gezond tijdens de zwangerschap

Tonijn bevat vele essentiële voedingsstoffen die tijdens de belangrijke erg belangrijk zijn. Zo zit tonijn boordevol omega 3, eiwitten, ijzer, vitamine D en vitamine B12.

Deze voedingsstoffen kunnen de kans op zwangerschapscomplicaties verkleinen en de zwangerschapsuitkomsten verbeteren.

De gezondheidsvoordelen per voedingsstof: 

Omega 3. Tonijn bevat twee lange omega 3-vetten die cruciaal zijn voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de hersenen van de foetus. Het gaat om de twee omega 3-vetten docosahexaeenzuur (DHA) en eicosapentaeenzuur (EPA).

Eiwit. Te weinig eiwitten verhoogt het risico op verminderde groei in de baarmoeder, miskraam en een laag geboortegewicht.

IJzer. Belangrijk voor het zenuwstelsel en hersenen van de foetus. Bovendien kan het de kans op vroeggeboorte, laag geboortegewicht en moedersterfte verkleinen.

Vitamine D. Essentieel voor de botgezondheid en het immuunsysteem. Daarnaast kan vitamine D de kans op zwangerschapsvergiftiging en een miskraam verlagen

Vitamine B12. Te weinig van vitamine B12 verhoogt de kans op vroeggeboorte, miskraam en aangeboren afwijkingen.

Zeevruchten kunnen zelfs de intelligentie verbeteren en het risico op verschillende ziekten en aandoeningen verlagen.

Het is dus niet gek dat de FDA vis tijdens de zwangerschap aanbeveelt. In de eerste levensjaren zou het ook goed zijn als kinderen vis eten.

Vanwege de hoge concentratie kwik moet je er dus niet te veel van eten. Maar hoe komt kwik überhaupt in vis terecht?

Hoe komt kwik in vis?

Vanuit natuurbranden of industrieel en chemisch afval komt kwik in het water terecht. Vervolgens zullen bacteriën het in methylkwik omzetten waarna de vissen het methylkwik binnenkrijgen.

Helaas kan dit methylkwik zich aan de spiereiwitten hechten. Of beter gezegd, vastklampen. Ook al zou je de vis koken, het blijft aanwezig. Zwangeren moeten daarom extra goed oppassen.

Methylkwik kan namelijk de placenta tijdens de zwangerschap passeren en zo de groei van de hersenen het zenuwstelsel aantasten.

Alle vissoorten bevatten kwik, maar sommigen bevatten nou eenmaal meer kwik. Daarom moet je als zwangere en in het algemeen vis met een hoog kwikgehalte vermijden. Echter helemaal geen vis meer eten wordt niet aanbevolen.

Kwik vormt een groot probleem dat erger kan worden. Door de industriële vervuiling lijkt het kwikgehalte in vis jaarlijks te blijven stijgen.

Hoe hoger de vis in de voedselketen staat, hoe meer kwik de vis bevat. Aangezien tonijn een roofvis is die ook nog eens oud kan worden kan de hoeveelheid kwik behoorlijk oplopen.

Take home message

Vis zit boordevol heilzame voedingsstoffen zoals omega 3-vetzuren, vitaminen en mineralen en eiwitten. Helaas bevat vis ook kwik.

Als je in verwachting bent moet je veel voedingsmiddelen vermijden. Tonijn is net zoals alle vissoorten verontreinigd met kwik. Dan vraag je je al snel af of je tonijn mag als je zwanger bent.

Tijdens de zwangerschap mag je tonijn blijven eten zolang je rekening houdt met het kwikgehalte per tonijnsoort en de totale hoeveelheid tonijn dat je wekelijks binnenkrijgt. Eet ook geen rauwe tonijn.

Wees als aanstaande moeder gewaarschuwd en vermijd de tonijnsoorten met een hoog kwikgehalte en ga niet over de maximale wekelijkse hoeveelheid tonijn.

Het brengt ook veel voordelen met zich mee. Tonijn bevat verschillende cruciale voedingsstoffen die je tijdens de zwangerschap zeker wilt binnenkrijgen.

Zo bevat tonijn omega 3 (DHA en EPA) dat cruciaal is voor de ontwikkeling van de hersenen en ogen. Bovendien verlaagt omega 3 de kans op slechte foetale groei, vroeggeboorte, allergieën en maternale depressie

Naast kwik kan ook de listeria monocytogenes bacterie de groei en ontwikkeling aantasten. Wees dus voorzichtig.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Daniels, J. L., Longnecker, M. P., Rowland, A. S., Golding, J., & ALSPAC Study Team-University of Bristol Institute of Child Health. (2004). Fish intake during pregnancy and early cognitive development of offspring. Epidemiology, 394-402.