Na elke maaltijd buikpijn zal de pret van de maaltijden ‘’bederven’’. Het kan natuurlijk veroorzaakt worden door te veel of te snel eten, maar er kan ook een onderliggend medisch probleem zijn.

Mogelijk heb je daarnaast ook last van bijvoorbeeld misselijkheid, maagzuur, diarree of overgeven.

Als je er wat aan wilt doen zul je eerst moeten weten waar de klacht precies vandaan komt. Echter zijn er nogal wat oorzaken voor buikpijn na elke maaltijd.

Bovendien kunnen de symptomen van een aantal oorzaken op elkaar lijken. 

Aan de hand van een aantal tekenen en symptomen, wanneer de symptomen precies optreden en de duur van de symptomen, kun je ze van elkaar helpen onderscheiden. 

Hoewel buikpijn vaak voorkomt, kan het achterhalen van de oorzaak moeilijk zijn. Dus waarom heb je na elke maaltijd buikpijn?

Dit artikel vertelt je een aantal mogelijke oorzaken en waar andere klachten vandaan kunnen komen.

1. Voedselintolerantie allergie

Mogelijk heb je een voedselintolerantie of voedselallergie. Symptomen van een voedselintolerantie of een voedselallergie zijn onder andere krampen, misselijkheid, braken en diarree.

Symptomen lactose intolerantie:

1. opgeblazen gevoel
2. winderigheid
3. postprandiale diarree
4. buikpijn
5. buikkrampen

Bij een voedselallergie is er een onterechte overreactie van je immuunsysteem op een voedingsmiddel of bestanddeel. Oftewel een beschermende reactie tegen een onschadelijke stof.

Bij een voedselintolerantie verschijnen de symptomen meestal binnen 2 uur na de maaltijd, terwijl de symptomen bij een voedselallergie meestal na enkele minuten optreden.

2. Te veel eten

Bij een eetbui krijgt je lichaam grote hoeveelheden voedsel binnen die het moeilijker kan verteren. Dit kan tot buikpijn en diarree leiden.

Ook kunnen verschillende aandoeningen de spijsvertering beïnvloeden zoals het prikkelbare darmsyndroom (PDS) en inflammatoire darmziekten.

3. Brandend maagzuur

Aan de onderkant van de voedselpijp (slokdarm) bevindt zich een sluitspier. Echter, wanneer deze sluitspier zich op het verkeerde moment ontspant kan er maagzuur terugstromen in je slokdarm. Dit leidt tot brandend maagzuur en andere vervelende symptomen. 

De meeste volwassenen ervaren af en toe brandend maagzuur, maar brandend maagzuur na elke maaltijd bederft natuurlijk je maaltijd. Elke dag hebben 25 miljoen mensen last van brandend maagzuur. 

Als je na elke maaltijd een ongemakkelijk gevoel in het midden van de borstkas hebt, dan heb je mogelijk chronisch brandend maagzuur. 

Hierbij lekt er vanuit de maag zuur omhoog naar het weefsel van de slokdarm wat een brandend gevoel en pijn veroorzaakt. 

Een behandeling is waarschijnlijk noodzakelijk, want chronisch brandend maagzuur kan verschillende problemen veroorzaken zoals slokdarmontsteking, ademhalingsproblemen en zelfs slokdarmkanker.

Meestal wordt brandend maagzuur als een brandend gevoel in het midden van de borst ervaren (achter het borstbeen).

Je kunt ook de volgende symptomen ervaren:

1. een brandend gevoel in de keel
2. een brandend gevoel op de borst (paar minuten tot een paar uur lang)
3. pijn op de borst bij het liggen of voorover buigen
4. achter in de keel een zure, hete, of zoute smaak
5. moeite met slikken

4. Prikkelbare darm syndroom

Symptomen prikkelbare darmsyndroom (PDS):

1. buikkrampen, buikpijn 
2. opgeblazen gevoel
3. constipatie, diarree
4. zwelling van de maag
5. overmatige winden
6. dringende behoefte om de darmen te bewegen (af en toe)

Lees hier of je het prikkelbare darm syndroom hebt [blog]

5. Gastritis

Bij gastritis is er sprake van een beschadigd en ontstoken maagslijmvlies. Het kan veroorzaakt zijn door irritatie t.g.v.:

1. overmatig alcoholgebruik
2. chronisch braken
3. stress
4. Helicobacter pylori infectie
5. bepaalde medicijnen, waaronder aspirine of andere ontstekingsremmers 

Bij de meeste mensen zal het gelukkig niet ernstig zijn en met behandeling verbeteren. Het kan echter ook jarenlang aanhouden.

6. Gastrocolische reflex

Als je direct na het eten moet poepen, is de meest waarschijnlijke de gastrocolische reflex, een normale lichaams reactie waarbij de dikke darm gaat samentrekken. 

Als er voedsel in je maag komt komen er namelijk hormonen vrij waardoor je dikke darm gaat samentrekken om het voedsel naar buiten te bewegen.

De intensiteit van de gastrocolische reflex kan per persoon verschillen. De aandrang om direct na het eten te poepen kan soms erg intens zijn.

Je kunt ook last hebben van een overactieve gastrocolische reflex. 

Andere mogelijke oorzaken van direct na het eten poepen zijn een voedselintolerantie, voedselallergie, gastritis, te veel eten, of inflammatoire darmziekten.

De gastrocolische reflex kan door een aantal gezondheidstoestanden worden beïnvloed, waaronder door het prikkelbaredarmsyndroom. Hierdoor kan het voedsel zich veel sneller door het spijsverteringskanaal verplaatsen.

Er zijn een aantal aandoeningen die de intensiteit van de gastrocolische reflex kunnen verhogen:

1. voedselallergieën, voedselintoleranties
2. coeliakie
3. angst
4. gastritis
5. inflammatoire darmziekte

7. Buikgriep

Misselijkheid na elke maaltijd kan duiden op buikgriep, ook wel gastro-enteritis genoemd. Dit is een virale infectie van het spijsverteringskanaal.

Buikgriep symptomen:

1. maagkrampen, maagpijn
2. waterige, meestal niet-bloederige diarree
3. misselijkheid, braken
4. spierpijn
5. hoofdpijn
6. lichte koorts

Meestal duurt het 12-48 uur voordat je ziek bent en de symptomen houden vaak 1-3 dagen aan, soms tot wel 10 dagen.

De symptomen houden meestal 1-2 dagen aan, maar soms tot wel twee weken lang.

Diarree kan ook door een bacterie veroorzaakt zijn waaronder:

1. salmonella
2. Escherichia coli
3. Clostridioides difficile
4. parasieten, zoals giardia

8. Voedselvergiftiging

Symptomen voedselvergiftiging:

1. diarree (met of zonder bloed)
2. buikpijn
3. buikkrampen
4. misselijkheid, braken
5. koorts

Lees hier meer over voedselvergiftiging [blog]

9. Inflammatoire darmziekten

Pijn na het eten kan een teken zijn van een inflammatoire darmziekten zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn.

Wanneer je dunne darm bij de ziekte van Crohn is aangetast neemt de kans op pijn na de maaltijd toe. 

Veel voorkomende symptomen van inflammatoire darmaandoeningen:

1. buikpijn, buikkramp
2. frequente of dringende stoelgang
3. bloederige ontlasting
4. diarree

10. Postprandiale diarree.

Als je na elke maaltijd last hebt van diarree heb je mogelijk postprandiale diarree. Deze vorm van diarree is vaak onverwacht met een dringende toiletbehoefte. De stoelgang kan hierbij ook pijnlijk zijn. 

Buikgriep en voedselvergiftiging zijn veelvoorkomende oorzaken van acute postprandiale diarree. Maar wanneer het langer aanhoudt is er misschien sprake van een chronische ziekte waaronder:

1. prikkelbare darm syndroom
2. lactose-intolerantie 
3. coeliakie

De acute oorzaken van postprandiale diarree zijn onder andere:

1. virale infectie
2. voedselvergiftiging
3. lactose intolerantie
4. parasieten
5. suikermalabsorptie

Oorzaken van chronische postprandiale diarree:

1. prikkelbare darmsyndroom
2. glutenovergevoeligheid (coeliakie)
3. microscopische colitis (ontstekingsziekte dikke darm)
4. galzuur malabsorptie
5. te snelle maagontlediging (dumping syndroom)
6. galblaasverwijdering

Overige oorzaken

Mogelijk heb je een idee waar je buikpijn na elke maaltijd vandaan komt. Er zijn echter nog meer mogelijke oorzaken van buikpijn, misselijkheid en diarree.

Andere mogelijke oorzaken van misselijkheid na de maaltijd:

1. stress en angst: misselijkheid door de vecht-of-vluchtreactie waarbij er hormonen in je bloedbaan komen
2. suikerziekte: te laag of te hoog bloedsuiker
3. prikkelbaredarmsyndroom
4. geneesmiddelen: zoals stemmingsveranderende medicijnen, antistuip medicijnen, suiker medicijnen, neurologische medicijnen
5. ontstoken alvleesklier
6. galblaasaandoening
7. doorbloedingsprobleem van de spijsverteringsorganen.

Veelvoorkomende oorzaken van diarree na de maaltijd:

1. Lactose-intolerantie: naar schatting heeft 25% lactose-intolerantie
2. Prikkelbaredarmsyndroom (PDS): 10-15% van de mensen heeft PDS 
3. Voedselvergiftiging: jaarlijks krijgt 1 op de 6 mensen een voedselvergiftiging
4. Bijwerkingen van antibiotica: de prevalentie van antibiotica-geassocieerde diarree is ongeveer 9,6%
5. Coeliakie: glutenovergevoeligheid

Take home message

Buikpijn na elke maaltijd kent tal van mogelijke oorzaken.

Mogelijk heb je  aan de hand van de verschillende symptomen een idee gekregen van waar de klachten door veroorzaakt worden.

Zelfs deze lijsten kunnen nog onvolledig zijn. Alleen een dokter kan tussen de oorzaken differentiëren en de juiste diagnose stellen.