Een onrustig gevoel in hoofd kan erg vervelend zijn. Vele oorzaken kunnen tot een onrustig gevoel leiden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan stress en hormonale onevenwichtigheden. 

Er kunnen echter ook ernstiger problemen zoals neurologische aandoeningen aan ten grondslag liggen. Mogelijk is er sprake van agitatie, dit is een gevoel van rusteloosheid en innerlijke spanning.

Als je er wat aan wilt doen moet eerst de oorzaak achterhaald worden. De symptomen kunnen je hiervan een idee geven.

Dit artikel vertelt je 8 mogelijke oorzaken van een onrustig gevoel in hoofd.

8 Oorzaken onrustig gevoel in hoofd

1. Stress. Rusteloosheid is een normale emotie die vaker voorkomt in tijden van stress. Stress activeert namelijk de vecht-of-vluchtreactie, wat stresshormonen en een golf van adrenaline kan geven.
2. Stimulerende middelen. Stimulerende middelen verhogen de activiteit van het zenuwstelsel waaronder cafeïne, nicotine, Ritalin en Adderall  (ADHD, narcolepsie) en drugs (cocaïne, meth amfetamine, ecstasy). Hierbij kun je last hebben van onder andere:

1. prikkelbaarheid
2. onderbroken slaappatronen
3. verhoogde hartslag
4. verhoogde bloeddruk
5. paniek
6. verhoogde lichaamstemperatuur
7. verminderde eetlust
8. hallucinaties

3. Te veel cafeïne. Een kop koffie zorgt dan wel voor een cafeïnebuzz, als je aanleg hebt voor angst, kan het je een angstiger maken. In een opgewonden en alerte staat kan cafeïne tot overprikkeling leiden wat weer klachten kan veroorzaken zoals rusteloosheid en angst. Cafeïne kan de hiervoor besproken vecht-of-vluchtreactie stimuleren en zelfs een angstaanval uitlokken en angst verergeren. Bovendien kan stoppen met cafeïne voor ontwenningsverschijnselen zorgen waarvan rusteloosheid een symptoom is.
4. Overactieve schildklier. De schildklier wordt ook wel als de motor van het lichaam beschouwd, wat zowel je lichamelijke als geestelijke gesteldheid kan beïnvloeden. Een onevenwichtigheid in je schildklierhormonen kan daarom voor problemen zorgen. De veelvoorkomende symptomen van hyperthyreoïdie (overactieve schildklier) zijn rusteloosheid, prikkelbaarheid, nervositeit en angst.
5. Stoppen met medicijnen. Als je plotseling je medicijnen niet meer inneemt, kunnen er ontwenningsverschijnselen optreden. Als je stopt, doe dat dan in overleg met de huisarts. Een antidepressivum moet bijvoorbeeld langzaam afgebouwd worden, wat normaal gesproken wel vier weken duurt. 

Ontwenningsverschijnselen waar je last van kunt krijgen zijn onder andere:

1. rusteloosheid
2. prikkelbaar, angstig, of verward gevoel
3. maagklachten
4. slaapproblemen
5. gevoel hebben alsof er in je hoofd een elektrische schok zit
6. zweten
7. onvastheid

6. Geestelijke problemen. Bij een angststoornis kan er een gespannen of rusteloos gevoel zijn en bij hyperactiviteit van ADHD kun je last hebben van rusteloosheid en friemelen. Psychomotorische onrust wordt vaak bij angst, bipolaire stoornis of manie gezien. Ook kan onrust bij posttraumatische stressstoornis en depressie optreden. 
7. Hormonale problemen. Een onrustig gevoel kan ook door een hormonaal probleem of hormonale onevenwichtigheden veroorzaakt worden.
8. Hersentumor. In zeldzame gevallen kan agitatie door een hersentumor veroorzaakt worden.

Extra oorzaken

9. Angststoornissen: Angststoornissen, zoals gegeneraliseerde angststoornis, paniekstoornis of sociale angststoornis, kunnen leiden tot een constant gevoel van onrust in het hoofd. Deze stoornissen gaan vaak gepaard met overmatige zorgen, nervositeit en rusteloosheid.
10. Depressie: Hoewel depressie voornamelijk wordt gekenmerkt door een aanhoudend gevoel van verdriet en hopeloosheid, kan het ook fysieke symptomen veroorzaken, waaronder een onrustig gevoel in het hoofd. Dit gevoel kan gepaard gaan met innerlijke spanning en ongemak.
11. Medicatiebijwerkingen: Sommige medicijnen, zoals bepaalde antidepressiva, antipsychotica of stimulerende middelen, kunnen als bijwerking rusteloosheid of een onrustig gevoel veroorzaken. Als je veranderingen in je medicatie hebt ondergaan, kan dit mogelijk bijdragen aan je symptomen.
12. Slechte nachtrust: Een gebrek aan kwalitatieve slaap kan leiden tot fysieke en mentale symptomen, waaronder een onrustig gevoel in het hoofd. Slaapstoornissen zoals slapeloosheid, slaapapneu of rusteloze benen syndroom kunnen bijdragen aan dit gevoel van ongemak.
13. Overmatige stresshormonen: Naast stress zelf, kunnen overmatige niveaus van stresshormonen zoals cortisol bijdragen aan een onrustig gevoel in het hoofd. Langdurige blootstelling aan stress kan leiden tot een disbalans in hormonen en het zenuwstelsel, wat zich kan uiten als innerlijke onrust.
14. Voedingsfactoren: Bepaalde voedingsmiddelen en additieven kunnen een stimulerend effect hebben en bij sommige mensen een onrustig gevoel in het hoofd veroorzaken. Dit kan onder andere gelden voor voedingsmiddelen met een hoog suiker- of cafeïnegehalte, kunstmatige zoetstoffen of voedseladditieven zoals mononatriumglutamaat (MSG).
15. Overmatig gebruik van elektronische apparaten: Langdurig en overmatig gebruik van elektronische apparaten, zoals smartphones, tablets en computers, kan mentale en fysieke spanning veroorzaken. Dit kan zich manifesteren als een onrustig gevoel in het hoofd, vermoeide ogen en een verminderde concentratie.

Overige mogelijke oorzaken:

1. neurologische problemen
2. pijn
3. drugs
4. alcoholonttrekking
5. dieet
6. klusterhoofdpijn
7. slaapapneu
8. supplementen vanwege de cafeïne
9. premenstruele dysforie stoornis
10. hartproblemen met een snelle hartslag: bijvoorbeeld boezemfibrilleren

Van stress en schildklierproblemen tot medicijnbijwerkingen, onrust kent dus vele oorzaken.

De behandeling

De precieze behandeling van onrustig gevoel in hoofd is afhankelijk van de oorzaak. Omdat er verschillende oorzaken zijn en om ernstige oorzaken uit te sluiten, is het belangrijk om langs de huisarts te gaan als je een onrustig gevoel in hoofd hebt. Met name als je niet weet waar het vandaan komt.

Take home message

Van stress tot psychische aandoeningen, er zijn meerdere oorzaken van rusteloosheid. Om een idee te krijgen van de oorzaak zul je de symptomen moeten weten.

Waarom heb je een onrustig gevoel in het hoofd? 

Oorzaken van rusteloosheid zijn onder andere stress, te veel cafeïne, een overactieve schildklier, stimulerende medicijnen, stoppen met medicijnen, en geestelijke problemen zoals angststoornissen en ADHD.

Psychologische aandoeningen zoals bipolaire stoornis, schizofrenie of dementie kan agitatie veroorzaken. Er kan ook een medische aandoening aan ten grondslag liggen.

Stimulerende medicijnen kunnen voor rusteloosheid zorgen. Het kan ook optreden als je stopt met medicijnen.

Houd er rekening mee dat deze lijst ook niet helemaal compleet is. Een arts kan een correcte diagnose stellen.