Parenterale toediening van opiaten gebeurt door middel van een injectie of infuus in plaats van via de mond. 

Deze methode wordt vaak gebruikt wanneer iemand te ziek is om orale medicatie te gebruiken of wanneer snelle pijnverlichting nodig is. 

Er zijn verschillende soorten opiaten die via deze weg kunnen worden toegediend, zoals morfine, fentanyl en hydromorfon.

Dit artikel vertelt je meer over parenterale toediening van opiaten, wanneer het gegeven wordt, hoe het gegeven wordt en wat er allemaal wordt toegediend.

Wanneer parenterale toediening van opiaten

Parenterale toediening van opiaten wordt vaak gebruikt in de volgende situaties.

Acute pijn. Wanneer iemand acuut pijn heeft, bijvoorbeeld na een operatie of een ongeval, kan parenterale toediening van opiaten snel pijnverlichting bieden.

Chronische pijn. Bij chronische pijn, zoals bij kankerpijn, kan parenterale toediening van opiaten de pijn onder controle houden.

Vermindering van ziekteverschijnselen. Opiaten kunnen ook worden gebruikt om symptomen zoals braken, diarree en kortademigheid te verminderen.

Pijnbeheersing in palliatieve zorg. Parenterale toediening van opiaten wordt vaak gebruikt in de palliatieve zorg om patiënten comfortabel te houden tijdens hun laatste levensfase.

Pijnbeheersing in de intensieve zorg. In de intensieve zorg, waar patiënten vaak ernstig ziek zijn, kan parenterale toediening van opiaten noodzakelijk zijn om pijn te verminderen.

Welke opiaten worden parenteraal gegeven?

Er zijn verschillende soorten opiaten die parenteraal kunnen worden toegediend.

• Morfine. Een van de meest gebruikte opiaten, wordt vaak gebruikt bij acute en chronische pijn.
• Fentanyl. Een krachtig opiaat, kan snel pijnverlichting geven, maar wordt vaak gebruikt voor kortdurende pijnbeheersing.
• Hydromorfon. Een ander, vaak gebruikt opiaat, wordt vaak gebruikt voor chronische pijn.
• Methadon. Een langwerkend opiaat, kan worden gebruikt voor chronische pijn en als onderdeel van behandeling van opiatenverslaving.
• Buprenorfine. Een kortwerkend opiaat, kan worden gebruikt voor acuut en chronisch pijn.

Houd er wel rekening mee dat de toediening van opiaten altijd onder medisch toezicht gebeurt, omdat er bijwerkingen en interacties kunnen zijn. Ook kan het gebruik van opiaten leiden tot fysieke afhankelijkheid.

Hoe geef je parenterale toediening van opiaten?

Er zijn verschillende manieren om parenterale toediening van opiaten te geven, afhankelijk van de situatie en het type opiaat. Hieronder staan enkele van de meest voorkomende manieren.

Intraveneuze injectie. Dit is waarschijnlijk de meest voorkomende manier waarop opiaten parenteraal worden toegediend. Hierbij wordt het medicijn direct in een ader geïnjecteerd. Dit kan worden gedaan met een spuit of een infuus.

Intramusculaire injectie. Hierbij wordt het medicijn in een spier geïnjecteerd. Dit kan worden gedaan met een spuit of een infuus.

Subcutane injectie. Hierbij wordt het medicijn onder de huid geïnjecteerd. Dit kan worden gedaan met een spuit of een infuus.

Sublinguale toediening. Hierbij wordt het medicijn onder de tong geplaatst. Dit wordt vaak gedaan met kleine tabletten of pleisters.

Transdermale toediening. Hierbij wordt het medicijn via de huid opgenomen. Dit wordt vaak gedaan met pleisters die op de huid worden geplakt.

Houd er wel rekening mee dat de manier waarop opiaten worden toegediend, afhankelijk is van de specifieke situatie en het type opiaat. 

Aandachtspunten

Dosering. Het is belangrijk om de juiste dosering van de opiaten te gebruiken, die afgestemd is op de specifieke situatie en de individuele patiënt. Dit moet worden bepaald door een arts of verpleegkundige.

Veiligheid. Er zijn specifieke veiligheidsmaatregelen die moeten worden genomen wanneer opiaten worden gegeven, zoals het monitoren van de patiënt voor bijwerkingen en het vermijden van interacties met andere medicijnen.

Verslaving. Opiaten kunnen verslavend zijn, dus het is belangrijk om te overwegen of een parenterale toediening van deze medicijnen is vereist of dat er alternatieven zijn.

Bijwerkingen. Parenterale opiaten kunnen bijwerkingen veroorzaken zoals misselijkheid, duizeligheid, slaperigheid en ademhalingsproblemen. Het is belangrijk om deze bijwerkingen in de gaten te houden en te melden aan een arts of verpleegkundige.

Uitleg. Het is belangrijk dat de patiënt begrijpt hoe de opiaten werken, hoe ze te gebruiken en hoe te reageren op eventuele bijwerkingen. Dit zorgt voor een veilige en effectieve behandeling.

Monitoring. Patiënten die opiaten gebruiken, moeten regelmatig worden gemonitord door een arts of verpleegkundige om de effectiviteit van de behandeling en de veiligheid te controleren.

Take home message

Parenterale toediening van opiaten is een effectieve manier om pijn te behandelen, vooral in situaties waar orale toediening niet mogelijk of geschikt is. 

Het is belangrijk om te weten dat dit type van toediening alleen mag worden uitgevoerd door medisch gekwalificeerd personeel en onder strikt medisch toezicht. 

Er zijn verschillende manieren waarop opiaten parenteraal kunnen worden toegediend, zoals via een infuus of injectie. 

De meest gebruikte opiaten voor parenterale toediening zijn fentanyl, morphine, hydromorfon en oxycodon.

Het is belangrijk om te weten dat er mogelijke bijwerkingen zijn zoals sedatie, misselijkheid, braken en vermindering van de ademhaling. 

Het is daarom van groot belang dat de dosering en toediening nauwkeurig wordt bewaakt.

Opiaten zijn krachtige medicijnen en moeten met respect worden behandeld. 

Weet dat parenterale toediening van opiaten een belangrijk onderdeel is van de pijnbehandeling en kan helpen om de kwaliteit van leven te verbeteren voor mensen met ernstige pijn. 

Het is altijd het beste om met een medische professional te overleggen als je vragen hebt over deze behandelingsoptie.