Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Als je vervelende symptomen na een doorgemaakte darminfectie aanhouden is er misschien meer aan de hand.
Na een acute infectie van de darmen (gastro-enteritis) kan namelijk het postinfectieuze prikkelbare darm syndroom ontstaan (PI-PDS).
Dit artikel vertelt je wat PI-PDS is, hoe het ontstaat, de diagnose, prognose, behandeling inclusief de vooruitzichten.
Wat is postinfectieuze prikkelbare darm syndroom?
Het postinfectieuze prikkelbare darmsyndroom is een veelvoorkomende aandoening dat ontstaat na buikgriep (darminfectie).
Ongeveer 10% van de mensen heeft het prikkelbare darmsyndroom. Bij een subgroep van deze mensen beginnen de symptomen plotseling, namelijk na een maag-darminfectie.
Dus wanneer de veroorzakende ziekteverwekker verdwenen is, blijven de vervelende klachten bestaan.
DIt zijn drie symptomen postinfectieuze PDS:
- voortdurend abdominaal ongemak
- een opgeblazen gevoel
- diarree
De kans op het ontwikkelen van prikkelbare darm syndroom neemt na een darminfectie met maar liefst 600% toe.
Dit blijkt uit een analyse van meerdere studies. Dit risico blijft minstens twee tot drie jaar na de infectie nog verhoogd.
Uit studies blijkt dat het tussen de 5% en 32% van de mensen die een darminfectie doormaken het prikkelbare darmsyndroom kunnen ontwikkelen.
Eén jaar na de darminfectie heeft ongeveer 10,1% van de mensen het prikkelbare darm syndroom terwijl na meer dan één jaar ongeveer 14,5% het PDS heeft.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het postinfectieuze prikkelbare darm syndroom voor het eerst ontdekt. Na een bacteriële dysenterie ontwikkelden de soldaten namelijk PDS-achtige symptomen.
Kortom, na een darminfectie zullen de meeste mensen volledig herstellen. Echter, sommige mensen herstellen dus niet volledig en kunnen er het PI-PDS aan over houden.
Boosdoeners PI-PDS
Het postinfectieuze prikkelbare darm syndroom ontstaat meestal na een bacteriële infectie.
Dit kan door verschillende bacteriële infecties ontstaan waaronder salmonella, Campylobacter en Shigella.
Bijvoorbeeld na het eten van besmet voedsel of het drinken van besmet water. Het kan zich ook via besmette mensen of dieren verspreiden.
Gastro-enteritis wordt vaak veroorzaakt door Campylobacter Jejuni. Deze bacteriesoort produceert een toxine die je darmfunctie kan verstoren.
Weetje
Wist je dat braken tijdens de infectie het risico op het postinfectieuze PDS met ongeveer 50% verlaagt? Je lichaam kan zich namelijk zo van de schadelijke ziektekiemen ontdoen.
Hoe postinfectieuze PDS ontstaat
Het ontstaan van postinfectieuze prikkelbare darm syndroom wordt nog niet volledig begrepen. Men vermoedt dat de volgende mechanismen eraan bij kunnen dragen:
- aanhoudende ontstekingen
- veranderde darmmotiliteit
- veranderingen in de doorlaatbaarheid van de darmen
- verandering in de darmflora
Het lijkt er dus op dat de micro-organismen de barrièrefunctie van de darm verstoren, de spierfunctie veranderen en een chronische ontsteking in gang zetten. Hierdoor worden de symptomen in stand gehouden.
De infectie kan dus zelfs de zenuwen veranderen die de darm bekleden. Als de zenuwen van je darmmotiliteit en gevoel beschadigd raken kan de stoelgang veranderen en kan je een pijngevoel in het maag-darmkanaal krijgen.
Er is nog een mogelijk verklaring. Als er ongewenste ziektekiemen in het lichaam komen zal het immuunsysteem ingeschakeld moeten worden, maar het zal uiteindelijk ook weer uitgeschakeld moeten worden.
Het uitschakelen van de ontstekingsreactie na een eerste infectie kan vertragen en daarmee bijdragen aan PI-PDS.
Weetje
Wist je dat kindercrèches de kans op allergieën verlaagt? Het immuunsysteem wordt dan vaak ingeschakeld maar ook vaak uitgeschakeld (!). Bij een allergie kan je het niet goed uitschakelen.
Risicofactoren
Er zijn een aantal risicofactoren voor postinfectieuze prikkelbare darmsyndroom:
- de duur en ernst van de darmziekte
- toxiciteit van de infecterende bacteriestam
- ontstekingsmarkers
- psychologische stoornissen
- roken
- de demografie van de patiënt
- vrouwelijk geslacht
- depressie
De grootste risicofactoren zijn de duur en ernst van de ziekte. Hoe langer de ziekte aanhoudt en hoe ernstiger de ziekte is, hoe groter de de kans op het postinfectieuze prikkelbare darmsyndroom.
Psychologische factoren zoals angst, chronische stress en negatieve levensgebeurtenissen spelen ook een rol.
Wanneer er in de maanden voorafgaand aan de infectie sprake is van deze psychologische factoren, neemt de kans op het PI-PDS met 200% toe.
Vrouwen hebben vaker last van PI-PDS. En dat terwijl het geslacht het immuunsysteem in de darm niet beïnvloed.
Diagnose en behandeling postinfectieuze PDS
Postinfectieuze prikkelbare darmsyndroom is een uitsluitingsdiagnose, oftewel andere mogelijke oorzaken moeten eerst worden uitgesloten.
Momenteel is er geen definitieve therapie voor postinfectieuze prikkelbare darmsyndroom.
Het goede nieuws is dat er veel dieet- en leefstijlveranderingen zijn die de symptomen kunnen verlichten.
Hoe PI-PDS herstelt
Gelukkig ziet de prognose van postinfectieuze PDS er gunstig uit. Zo kunnen de symptomen bij de meeste patiënten spontaan en geleidelijk oplossen.
Het postinfectieuze prikkelbare darm syndroom kan enkele maanden tot zelfs jaren aanhouden.
Binnen 8 jaar zal 50% van de mensen met PI-PDS zonder specifieke behandeling waarschijnlijk herstellen. Dit suggeren studies.
De kansen op herstel kan kleiner worden door ernstige onbehandelde depressie of angst.
Take home message
Maar liefst 10 tot 15% van de bevolking heeft het prikkelbare darm syndroom. Het is daarom een van de meest voorkomende maag-darmaandoeningen.
Symptomen van het prikkelbare darm syndroom kunnen optreden na een acute darminfectie (buikgriep).
Dit fenomeen wordt ook wel het post-infectieuze prikkelbare darm syndroom genoemd. Het is dus een veel voorkomende complicatie van een acute darminfectie (gastro enteritis).
Hier zijn een aantal pathofysiologische mechanismen mogelijk bij betrokken waaronder een aanhoudende darmontsteking, verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand, veranderde motiliteit en veranderingen in de darmflora.
Desondanks wordt de ontstaanswijze nog niet volledig begrepen.
Over het algemeen houden symptomen jarenlang aan. Gelukkig zijn er bemoedigende uitzichten op verbetering.
Toekomstige studies zullen de complexe interacties tussen de gastheer en micro-organismen beter in kaart moeten brengen.
Hopelijk draagt het onderzoek bij aan nieuwe behandelingsmogelijkheden en preventie.
Over Diederik
Bronnen
Thabane, M., & Marshall, J. K. (2009). Post-infectious irritable bowel syndrome. World journal of gastroenterology: WJG, 15(29), 3591.
Spiller, R., & Garsed, K. (2009). Postinfectious irritable bowel syndrome. Gastroenterology, 136(6), 1979-1988.
Thabane, M., Kottachchi, D. T., & Marshall, J. K. (2007). Systematic review and meta‐analysis: the incidence and prognosis of post‐infectious irritable bowel syndrome. Alimentary pharmacology & therapeutics, 26(4), 535-544.
Lee, Y. Y., Annamalai, C., & Rao, S. S. (2017). Post-infectious irritable bowel syndrome. Current gastroenterology reports, 19(11), 1-10.
