Er verschijnen steeds meer studies die wijzen op de rol van de darmflora bij het ontstaan van verschillende ziekten. 

Het intestinale microbioom is zeer gevoelig voor omgevingsfactoren en recente studies hebben microbioomveranderingen aangetroffen bij rokers.

Wellicht heb je ergens over de darmflora gelezen en vraag je je nu af wat de effecten van roken daarop zijn. Kortom, wat is de invloed van roken op darmflora?

Roken vermindert de diversiteit van de darmflora en het intestinale microbioom. Roken veroorzaakt namelijk oxidatieve stress, veranderingen in het zuur-base-evenwicht, veranderingen van de intestinale mucinesamenstelling en van de intestinale tight junctions. Daarnaast hebben rokers vaker brandend maagzuur en maagzweren. Een rokende moeder kan mogelijk ook de darmflora van een kind aantasten. 

Dit artikel vertelt je alle effecten van roken op de darmflora inclusief wat er met je darmflora gebeurt als je stopt met roken.

Negatieve invloed van roken op de darmen  

Roken kan alle delen van het spijsverteringsstel beschadigen en draagt bij tot veel voorkomende aandoeningen waaronder: 

  1. maagzweren 
  2. brandend maagzuur
  3. verhoogt risico op de ziekte van Crohn
  4. mogelijk verhoogt risico op galstenen 

Door het roken zijn de hierboven genoemde aandoeningen ook moeilijker te behandelen. 

Inflammatoire darmziekten. Roken is een van de omgevingsfactoren van inflammatoire darmziekten wat het beloop van colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn kan beïnvloeden. Roken kan het beloop van de ziekte van Crohn namelijk verergeren. 

Prikkelbaar darm syndroom. Nicotine, alcohol en cafeïne kunnen de symptomen van prikkelbare darm syndroom verergeren. Nicotine en cafeïne stimuleren namelijk de dikke darm wat buikkrampen en een losse stoelgang kan veroorzaken.

Nicotine. Onderzoek suggereert dat nicotine de gladde spieren in de dikke darm kan aantasten waardoor de darmmotiliteit verandert. Motiliteit is de snelheid waarmee je voedsel zich door je darmen beweegt. Daarnaast kan teveel nicotine negatieve bijwerkingen veroorzaken zoals misselijkheid, diarree, overgeven, of buikpijn.

Roken lijkt ook de lever te beïnvloeden omdat het metabolisme van de lever verandert tijdens het roken.

Effect van stoppen met roken op de darmflora

Stoppen met roken kan ook darmklachten en spijsverteringsproblemen veroorzaken, omdat ook het spijsverteringsstelsel aan nicotine verslaafd is. 

Zodra je stopt met roken hebben je darmen hierdoor moeite om weer normaal te werken. Als gevolg kan diarree of constipatie optreden. 

Uiteraard is het stoppen met roken veel beter en leidt het tot meer gezondheidsvoordelen. 

Stoppen met roken heeft een positieve invloed op je darmflora wat resulteert in een verbeterde bacteriële diversiteit.

Een verhoogde bacteriële diversiteit zorgt vervolgens voor gunstige veranderingen in systolische bloeddruk, C-reactief proteïneniveaus en de hartslag. 

De C-reactief proteïneniveaus gaan omlaag, oftewel je hebt minder ontstekingen. 

Hoe zit het met E-sigaretten en de darmflora?

Het darmslijmvlies bestaat uit slechts een enkele laag cellen die het lichaam af kunnen sluiten van triljoenen microben, ons immuunsysteem verdedigen, en tegelijkertijd de absorptie van voedingsstoffen mogelijk maken.

Een hoogleraar cellulaire en moleculaire geneeskunde kwam tot de ontdekking dat het chronisch gebruik van nicotinevrije e-sigaretten tot een lekkende darm (“leaky gut”) kan leiden.

Voor de basis van de vloeistof damp van e-sigaretten worden twee chemicaliën gebruikt, namelijk propyleenglycol en plantaardige glycerol die de ontstekingen veroorzaken.

Wanneer deze twee chemicaliën verhit worden om damp te creëren ontstaan talloze chemicaliën die de meeste schade veroorzaken.

Bij een lekkende darm is de darmflora uit balans waardoor microben, bacteriën en gifstoffen uit de darmen sijpelen, resulterend in chronische ontsteking. 

Deze ontstekingen verhogen de kans op inflammatoire darmziekten, atherosclerose, dementie, leverfibrose, bepaalde vormen van kanker, artritis en diabetes.

Take home message

Onze voeding en levensstijl waaronder roken hebben invloed op de darmflora, darmslijmvlies, de darmbarrière en de algehele gezondheid. Roken en ook e-sigaretten hebben daar een negatieve invloed op

Roken veroorzaakt veranderingen in het zuur-base-evenwicht, oxidatieve stress,  veranderingen van de intestinale mucine samenstelling en van de intestinale tight junctions. Als gevolg neemt de diversiteit van de darmflora af. 

De precieze oorzakelijke verbanden tussen roken en veranderingen van de darmflora moet nog nader worden onderzocht.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij over gezondheidskwesties.

Bronnen

Capurso, G., & Lahner, E. (2017). The interaction between smoking, alcohol and the gut microbiome. Best practice & research Clinical gastroenterology, 31(5), 579-588.

Prytz, H., Benoni, C., & Tagesson, C. (1989). Does smoking tighten the gut?. Scandinavian journal of gastroenterology, 24(9), 1084-1088.

Lee, S. H., Yun, Y., Kim, S. J., Lee, E. J., Chang, Y., Ryu, S., … & Lee, J. H. (2018). Association between cigarette smoking status and composition of gut microbiota: population-based cross-sectional study. Journal of clinical medicine, 7(9), 282.

Nolan-Kenney, R., Wu, F., Hu, J., Yang, L., Kelly, D., Li, H., … & Chen, Y. (2020). The association between smoking and gut microbiome in Bangladesh. Nicotine and Tobacco Research, 22(8), 1339-1346.

McLean, C., Jun, S., & Kozyrskyj, A. (2019). Impact of maternal smoking on the infant gut microbiota and its association with child overweight: a scoping review. World Journal of Pediatrics, 15(4), 341-349.

Opstelten, J. L., Plassais, J., van Mil, S. W., Achouri, E., Pichaud, M., Siersema, P. D., … & Cervino, A. C. (2016). Gut microbial diversity is reduced in smokers with Crohn’s disease. Inflammatory bowel diseases, 22(9), 2070-2077.

MASARAT, S. (2008). Smoking and gut.