Een aanzienlijke risicofactor voor virale en bacteriële infecties is roken. In vergelijking met niet-rokers lopen rokers een veel grotere en ernstige kans op influenza.
Ook hebben sigarettenrokers een twee- tot viervoudig verhoogd risico op een invasieve pneumokokkenziekte.
Dan vraag je je al snel af hoe het roken immuunsysteem aantast. Roken kan via verschillende mechanismen het infectierisico verhogen en het beloop ervan verergeren. We zullen uitleggen hoe precies.

1. Verminderde immuunfunctie
Roken kan je immuunsysteem ingrijpend veranderen. Door het roken neemt namelijk de immuunrespons af waardoor het risico op infecties toeneemt. Het kan in je hele lichaam voor immuunsuppressie zorgen (een onderdrukt immuunsysteem).
Door het roken ontstaan er in de longen ook ontstekingen die je immuunsysteem als het ware afleiden van infecties elders.
Roken brengt het immuunsysteem uit balans waardoor de kans op zowel immuunziekten als auto-immuunziekten toeneemt. Bij auto-immuunziekten valt het lichaam het eigen gezonde weefsel aan.
2. Vatbaarder voor infecties
Sigarettenrokers hebben een verhoogd infectierisico. Door het roken kan je immuunsysteem infecties niet meer zo goed bestrijden.
Door het roken kunnen er namelijk functionele, structurele en immunologische veranderingen plaatsvinden waardoor je gevoeliger wordt voor infecties.
Een van de belangrijkste risicofactoren voor luchtweginfecties en infecties in het spijsverteringskanaal en het voortplantingssysteem is roken.
Zo verhoogt roken de kans op andere:
- tuberculose
- SARS-CoV, SARS-CoV-2
- hiv
Tuberculose is een groot probleem in onderontwikkelde landen. Daar neemt het aantal rokers ook nog eens in een rap tempo toe.
Door te stoppen met roken kun je de kans op infecties dus verminderen.
3. Verhoogde mortaliteit
Roken zorgt voor een verhoogde prevalentie en mortaliteit bij infectieziekten. Zo kan roken het verloop en prognose van infectieziekten verergeren. Dit verloopt op een dosisafhankelijke manier.
Gevolgen van roken
Roken beschadigt bijna elk lichaamsdeel en zal de kans op veel gezondheidsproblemen en ziekten verhogen:
- ademhalingsproblemen
- chronische luchtwegaandoeningen
- kanker
- beroertes
- hart-en vaataandoeningen
- diabetes
- infecties
- tandheelkundige problemen
- vruchtbaarheidsproblemen
- verlies van gezichtsvermogen
- gehoorverlies
- osteoporose menopauze
Weetje
Wist je dat de giftige chemicaliën in tabaksrook al binnen 10 seconden je hart, hersenen en andere organen bereiken?
Bovendien schaadt roken je ook financieel en je omgeving.
Take home message
Het is bekend dat roken verschillende hart- en longaandoeningen kan veroorzaken, maar infectie kunnen hiermee wedijveren.
Hoe beïnvloedt roken immuunsysteem?
Roken kan je luchtwegen structureel veranderen en door het roken kan de immuunreactie afnemen. Door deze mechanismen neemt de kans op infecties toe.
Tabakgebruik kan infectieziekten dus verergeren. Om dit tegen te gaan is er meer voorlichting nodig. Dit is zowel de meest praktische als de meest economische maatregel.
Er zijn dus verschillende mechanismen waarmee roken het infectierisico verhoogt.
Uiteraard kan roken nog veel meer andere problemen met zich meebrengen zoals ademhalingsproblemen, chronische luchtwegaandoeningen, beroertes, diabetes, hart- en vaataandoeningen en kanker.
Reden genoeg om met roken te stoppen om naast het infectierisico ook de kans op andere gezondheidsproblemen en aandoeningen te verminderen.
Er is meer onderzoek nodig naar hoe het immuunsysteem herstelt als je eenmaal stopt met roken. Dit kan sigarettenrokers mogelijk extra motivatie en een extra duw in de juiste richting geven.
Over Diederik
Bronnen
Jiang, C., Chen, Q., & Xie, M. (2020). Smoking increases the risk of infectious diseases: A narrative review. Tobacco Induced Diseases, 18.
Arcavi, L., & Benowitz, N. L. (2004). Cigarette smoking and infection. Archives of internal medicine, 164(20), 2206-2216.