Mensen zijn bang dat soja de schildklierfunctie kan verstoren en de opname van schildkliermedicatie kan belemmeren.

Dan is het ook nog eens de vraag of je een traag werkende schildklier hebt (hypothyreoïdie), of een gezonde schildklier hebt (euthyreoidie).

En als het invloed heeft hoeveel mag je dan binnen krijgen? Reden genoeg om er wat meer over te weten te komen. 

Steeds meer mensen denken dat er een relatie is tussen soja en de schildklierfunctie. Volgens sommige postmenopauzale vrouwen kan soja hun opvliegers verminderen. 

Hierdoor is het verband tussen soja en de schildklier verder aangewakkerd. 

Dit artikel zal de verwarring rondom soja en de schildklier wegnemen door te bespreken wat soja precies met je schildklier en schildkliermedicatie kan doen, inclusief hoeveel soja je mag.

Kan soja de schildklierhormonen verhogen?

Veel mensen vragen zich af of soja de schildklierniveaus kan verhogen. Volgens een onderzoek uit 2015 zou dit mogelijk kunnen zijn.

In deze studie werden ongeveer 800 deelnemers zonder hypothyreoïdie een half jaar lang gevolgd.

Het bleek dat de deelnemers met een hoge sojaconsumptie ook hogere schildklierwaarden hadden. Het interessante was dat dit alleen bij de vrouwelijke deelnemers het geval was.

Het eten van minder dan twee porties soja per dag in vergelijking met helemaal geen soja verhoogde de kans op verhoogde schildklierwaarden met een factor vier.

Wisselwerking tussen soja en de schildklier

Soja bevat isoflavonen, dit zijn plantaardige (fyto) oestrogenen. Door deze plantaardige oestrogenen kan je schildklier trager gaan werken. 

Dit kan voor mensen met een traagwerkende schildklier of Hashimoto’s problematisch zijn. Een traag werkende schildklier wordt ook wel hypothyreoïdie genoemd.

Maar hoe doet soja dat precies?

Om schildklierhormonen (T3- en T4-hormonen) aan te maken is het enzym thyroid peroxidase (TPO) nodig. De isoflavonen in soja kunnen de functie van dit enzym blokkeren. 

Zo zijn er aanwijzingen dat soja voedingsmiddelen de opname kunnen verstoren. Hierdoor hebben hypothyreoïdiepatiënten mogelijk een hogere dosis schildklierhormoon nodig. 

Soja en hypothyreoïdie 

Mensen met een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) worden normaal gesproken met een synthetisch schildklierhormoon behandeld.

Je wilt natuurlijk dat dit medicijn goed werkt en dat voedingsmiddelen de opname niet belemmeren. 

Er werd namelijk gedacht dat soja de opname van dit synthetisch schildklierhormoon kon verstoren.

Momenteel is er geen bewijs dat soja vermeden moet worden, maar we zullen hier wat dieper op ingaan.

Kan soja hypothyreoïdie verergeren?

Ook vragen mensen zich af of soja hypothyreoïdie kan verergeren. Dit ligt waarschijnlijk niet aan de consumptie van soja. 

Als je in plaats van zuivelproducten alleen maar sojaproducten neemt bestaat de kans dat je onvoldoende jodium binnenkrijgt.

Zo kan een veganistisch dieet tot een laag jodiumgehalte leiden. Dit kan je algehele thyroxineproductie vervolgens nadelig beïnvloeden. 

Kortom, soja zal waarschijnlijk geen hypothyreoïdie veroorzaken, maar een jodiumtekort ten gevolge van bijvoorbeeld een veganistisch dieet met soja wel.

Kan soja de opname van schildkliermedicijnen belemmeren

Het wordt aangenomen dat soja de opname van Levothyroxine medicatie kan verstoren. 

Gelukkig kan je dit tegengaan door pas sojaproducten 4 uur na inname van Levothyroxine te consumeren.

Hoeveel soja mag je?

Als je bekend met hypothyreoïdie en met levothyroxine behandeld wordt, zou je nog steeds kleine hoeveelheden soja kunnen eten mits je je aan de voorschriften van medische professionals houdt. Bespreek dit bijvoorbeeld met je arts.

Dagelijks drie soja porties zouden volgens onderzoek van het American Institute of Cancer Research veilig zijn. 

Wekelijks zou je enkele keren sojavoeding middelen kunnen consumeren zo lang je het maar vier uur geleden is dat je je levothyroxine hebt ingenomen. 

Gezonde schildklier en soja

Bij een gezonde schildklierfunctie wordt er gesproken van euthyreoïdie. 

Een overzicht van studies heeft de effecten van soja op de schildklier van gezonde mensen in kaart gebracht. 

Er werden geen of zeer bescheiden veranderingen gevonden. De kans dat isoflavonen in soja de schildklierfunctie van gezonde mensen beïnvloeden is dus onwaarschijnlijk.

Take home message

Hoewel soja gezondheidsvoordelen kan bieden is er ook een aantal nadelen aan soja verbonden.  

Soja kan de schildklierwaarden verhogen, het kan de schildklier vertragen en de opname van schildkliermedicatie beïnvloeden.

De isoflavonen in soja kan je schildklier vertragen door het enzym thyroid peroxidase (TPO) te blokkeren. Hierdoor kan je moeilijker schildklierhormonen (T3- en T4-hormonen) aanmaken.

Zo kan soja de opname van synthetisch schildklierhormoon verstoren. Hierdoor zou het kunnen dat mensen met hypothyreoïdie meer synthetisch schildklierhormoon nodig hebben.

Aangezien er nog zorgen rondom soja bestaan worden supplementen op basis van soja-eiwitisolaat en getextureerd plantaardig eiwit soms afgeraden. 

Als je soja voedingsmiddelen consumeert is het belangrijk dat je voldoende jodium binnenkrijgt.