Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Taurine is afkomstig van het Latijnse woord voor stier, taurus. Er werd zelfs gedacht dat taurine het extract was van stierentestikels. Maar wees gerust, in je energiedrankje zit geen stierensperma, urine of testosteron.
Hoewel taurine in veel voedingsmiddelen voorkomt, weten maar weinig mensen wat het precies is.
Taurine komt ook vaak negatief in het nieuws terwijl het juist betrokken is bij belangrijke stofwisselingsprocessen. Ook kan taurine, in tegenstelling tot cafeïne, de slaap bevorderen.
Wellicht heb je ergens over taurine gehoord en wil je er nu wat meer over weten. Kortom, wat is taurine?
Taurine is een semi-essentieel zwavelhoudend aminozuur dat meerdere belangrijke lichaamsfuncties vervult. Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwitten. Taurine is bijna in elk lichaamsweefsel aanwezig. Hoge taurine concentraties bevinden zich in belangrijke gebieden, waaronder de hersenen, het hart, spierweefsel en het netvlies. Taurine is betrokken bij de hersen- en hartfunctie en bij stofwisselingsprocessen en het ondersteunt de zenuwgroei. Taurine heeft zelfs antioxiderende eigenschappen. De hoogste concentratie taurine wordt in je hart- en skeletspieren aangetroffen. Lagere taurine concentraties worden in algen, schimmels en bacteriën gevonden.
Dit artikel vertelt je wat taurine precies is, alle vitale functies van taurine, waarom taurine aan dranken wordt toegevoegd inclusief taurine rijke voedingsmiddelen.
Taurine en stierensperma
De oorspronkelijke angst dat taurine uit stierensperma gehaald wordt, bevat een kern van waarheid. Taurine werd in 1827 door de Duitse wetenschappers Leopold Gmelin en Friedrich Tiedemann voor het eerst geïsoleerd uit stierensperma.
Tegenwoordig wordt het synthetisch geproduceerd. Deze kunstmatige vorm kan echter wel degelijk een effect hebben op je testosteron. Hierover later meer.
Werking van taurine
Taurine voorkomt schadelijke oxidaties, reguleert de waterhuishouding in onze cellen en speelt een ondersteunende rol in de calciumsignalering. Vanwege deze calciumregulerende eigenschappen kan taurine de werking van zenuw-, hart-, spier- en skeletweefsel effectief verbeteren.
Je alvleesklier kan op een natuurlijke wijze taurine synthetiseren, via een proces genaamd de cysteïne sulfinezuurroute.
In de alvleesklier wordt cysteïne geoxideerd tot sulfinezuur. Dit proces wordt gekatalyseerd (versneld) door een enzym genaamd cysteïne dioxygenase.
Taurine is een semi-essentieel aminozuur. Het lichaam kan het zelf aanmaken, maar niet in voldoende mate. Voldoende taurine is erg belangrijk.
Functies taurine:
- hart
- hersenenen en zenuwstelsel
- ondersteuning zenuwgroei
- stofwisseling
- antioxiderende eigenschappen
- vorming van galzuren
- regulering celvolume
- immuunfunctie
Positieve effecten taurine
Hersenfuncties. Taurine ondersteunt belangrijke neurale hersenfuncties. Taurine beïnvloed de groei en ontwikkeling, neurotransmissie, en neuromodulatie. Zo kan taurine de prikkelende signalen in de hersenen verminderen en daarmee epilepsie tegengaan.
Insulinegevoeligheid. Een veelbelovende studie suggereert dat taurine de insulinegevoeligheid kan verhogen en daarnaast andere risicofactoren van diabetes kan verminderen.
Nachtrust. Uit insecten studies blijkt dat taurine de slaap bevordert, in tegenstelling tot cafeïne. De activiteit van de bewegingen gedurende de slaap was na een taurine behandeling met maar liefst 28% tot 86% vermindert. Ook was de balans van dag- naar nachtrust verschoven.
Depressie en angst. Omdat taurine de precursor is van de remmende neurotransmitter GABA, zou taurine suppletie mogelijk depressie of angst kunnen verminderen.
Testosteronafgifte. Taurine concentraties van 0,1-100 microg/ml kunnen de afgifte van testosteron stimuleren. Hogere taurine concentraties van 400 microgram/ml kunnen de testosteron afgifte echter remmen.
Lange termijn geheugen. Omdat taurine de synaptische plasticiteit verbetert, kunnen taurine supplementen het langetermijngeheugen en het vermogen om te leren verbeteren. Taurine stimuleert namelijk de proliferatie van de neurale progenitorcellen en synapsvorming in de hersengebieden van het langetermijngeheugen.
Erectiele functie. Uit rattenstudies blijkt dat taurine supplementen erectiestoornissen kunnen verminderen. Ook kan taurine de fibrose van de penis en de endotheliale dysfunctie verbeteren.
Ontstekingen. Taurine beschikt over antioxiderende eigenschappen en kan daarnaast ontstekingen verminderen. Dankzij deze eigenschappen gaan spiercellen minder overmatige hoeveelheden eiwitten afbreken. De antioxiderende eigenschappen neutraliseren schadelijke vrije radicalen en beschermen daarmee de mitochondriën.
Droge ogen en cataract. Het voorste oogdeel bevat hoge taurine concentraties. Taurine zou zowel droge ogen als cataract ontwikkeling kunnen tegengaan, dankzij de osmoregulerende werking.
Leverfunctie. Taurine supplementen kunnen het taurinegehalte in de lever met maar liefst 40% verhogen resulterend in een verbeterde leverfunctie. Ook neemt de de mitochondriale zwelling en gecontroleerde celdood af.
Huid. In anti-acne crèmes wordt taurine verwerkt in verband met de antioxiderende en anti-apoptotische eigenschappen. Taurine is effectief bij huidzweren en kan zelfs rimpels tegengaan.
Celmembraan. Taurine kan de celwand en vetten in de celmembraan stabiliseren, waarmee verandering in omvang voorkomen worden. Taurine reguleert in de lichaamscellen namelijk de in- en uittreding van water, oftewel taurine is een osmolyte.
Overige effecten:
- Dopamine: taurine verhoogt de dopamine synthese.
- Vergiftiging: taurine kan de symptomen van vergiftigingen verbeteren, waaronder cadmium en metaal-geïnduceerde lood vergiftiging.
- Hartfunctie: bij hartpatiënten (hartfalen) kan taurine de bloeddruk verlagen.
Waarom wordt taurine aan energiedrankjes toegevoegd?
Taurine wordt aan energiedranken toegevoegd om zo de vervelende effecten van andere ingrediënten te maskeren. Zo treedt er na het drinken van een energiedrankje nog wel eens lichte diarree of constipatie op. Deze bijwerkingen zijn in de meeste gevallen te wijten aan de grote hoeveelheden suiker en cafeïne en juist niet aan de taurine.
Kortom, taurine kan de vervelende bijwerkingen van cafeïne en suiker juist tegengaan.
Voedingsmiddelen met taurine
Hoewel veel mensen niet eens weten wat taurine is, krijgen ze het vaak binnen zonder het door te hebben. Veel voedingsmiddelen bevatten namelijk taurine.
Deze voedingsmiddelen bevatten taurine:
- koemelk
- roomijs
- schelpdieren
- sint-jakobsschelpen
- kokkels
- mosselen
- het donkere vlees van kip, kalkoen en kalkoen bologna.
Take home message
Taurine is een aminozuur dat zich wijd verspreid in het menselijk lichaam. Het ondersteunt de hartfunctie, de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de glazuurvorming.
De kans is groot dat je taurine binnen krijgt zonder het door te hebben. Taurine zit namelijk in veel voedingsmiddelen waarvan je het in eerste instantie niet zou verwachten. Vis, vlees, menselijke melk en zuivelproducten bevatten van nature taurine.
Ondanks deze reeks positieve effecten van taurine, zijn de exacte werkingsmechanismen niet helemaal bekend.
Over Diederik
Bronnen
Oja, S. A., & Kontro, P. (1983). Taurine. In Metabolism in the Nervous System (pp. 501-533). Springer, Boston, MA.
Sturman, J. A. (1993). Taurine in development. Physiological reviews, 73(1), 119-147.
Marcinkiewicz, J., & Kontny, E. (2014). Taurine and inflammatory diseases. Amino acids, 46(1), 7-20.
Huxtable, R. J. (1989). Taurine in the central nervous system and the mammalian actions of taurine. Progress in neurobiology, 32(6), 471-533.
Hardison, W. G. (1978). Hepatic taurine concentration and dietary taurine as regulators of bile acid conjugation with taurine. Gastroenterology, 75(1), 71-75.
Saransaari, P., & Oja, S. S. (2000). Taurine and neural cell damage. Amino acids, 19(3-4), 509-526.
El Idrissi, A., Messing, J., Scalia, J., & Trenkner, E. (2003). Prevention of epileptic seizures by taurine. In Taurine 5 (pp. 515-525). Springer, Boston, MA.
Dawson Jr, R., Biasetti, M., Messina, S., & Dominy, J. (2002). The cytoprotective role of taurine in exercise-induced muscle injury. Amino acids, 22(4), 309-324.
Gürer, H., Özgünes, H., Saygin, E., & Ercal, N. (2001). Antioxidant effect of taurine against lead-induced oxidative stress. Archives of Environmental Contamination and Toxicology, 41(4), 397-402.
