Teek Herkennen: 5 Signalen

Teken, moedervlekken en korstjes zijn soms bijna niet van elkaar te onderscheiden. De beet van een teek kun je helaas niet voelen, je zult het daarom moeten herkennen.

Het is bovendien belangrijk dat je een teek herkent en zo snel mogelijk verwijdert. Na 24-48 uur neemt de kans op een infectie namelijk toe.

Dus hoe kan je een teek herkennen?

KORT ANTWOORD

Een teek is vaak donkerbruin of grijs, maar de kleur van een teek varieert van donkerbruin tot felrood. Teken hebben zwarte poten. Niet gevoede teken zijn kleiner dan 5mm (speldenknop) en kunnen tot 10mm groeien  (kleine maiskorrel) wanneer ze volledig gevoed zijn. Net als spinnen hebben teken 8 poten. Teken hebben een traandruppelachtige vorm. Houd ook bepaalde plekken in de gaten. Teken zijn namelijk dol op warme en vochtige plekken, daarom zitten ze vaak in de liezen, oksels of hoofdhuid. Een teek herken je door goed te kijken of te voelen. Aan de beet die de teek achterlaat kun je een tekenbeet ook herkennen. Gebruik eventueel de zoomcamera van je smartphone. Bij een platte teek moet je de camera naar beneden richten, maar als de teek vol is kan je door de camera te draaien het scutum (schildachtige lichaamsdeel) in kaart brengen. Teken kruipen vaak van het onderbeen omhoog waarna ze zich vasthechten. Als je kleine vlekjes ziet nadat je in de beboste gebieden bent geweest is de kans dat het een teek is groter.

Dit artikel vertelt je hoe je een lyme beet kan herkennen en jonge teken van volwassen teken kunt onderscheiden inclusief hoe je tekenbeten verwijdert en kunt voorkomen.

teek op pols

Lyme beet herkennen

De kans dat een besmette teek een ziekte overbrengt is 1-3% en de kans dat je de ziekte van Lyme oploopt is 0.05%.

De bacterie die de ziekte van Lyme wordt in de meeste gevallen pas overgedragen als de teek 36-48 uur of langer vastzit.

Als je bent gebeten door een teek die de ziekte van Lyme bij zich droeg kan er een kenmerkende uitslag verschijnen die je goed moet herkennen.

Het is een stevige rode vlakke ovale uitslag die op een bullseye lijkt waarbij een centrale rode vlek met een brede rode cirkel is omgeven.

Deze uitslag jeukt meestal niet. 

Weetje

Wist je dat er zelfs apps zijn die op basis van een foto de tekensoort kunnen herkennen? Zo kan de zwartbenige teek geïdentificeerd worden waarna je contact op moet nemen.

Tekenbeet voorkomen

Voorkomen is altijd beter dan genezen en met een aantal handige tips kun je tekenbeten helpen voorkomen.

Helemaal teekvrij blijven is haast onmogelijk want dan zou je de natuur moeten vermijden.

Teken herbergen zich in beboste, schaduwrijke vochtige gebieden met struiken, lage planten en bladeren. Blijf rondom beboste gebieden uit de buurt van hoog gras en struikgewas.

Kleding. Door je broek in de sokken te stoppen creëer je een fysieke barrière. Met behulp van lichtgekleurde kleding kan je teken ook nog eens tijdig herkennen.

Gebieden. Teken kunnen niet springen of vliegen. Ga daarom naar open droge gebieden en blijf midden in het pad. Met een insectenspray kun je teken helpen weren.

Inspectie. Controleer altijd of er tekenbeten zijn, doe dit ook voor je huisdieren. Teken klimmen vaak van je onderbenen omhoog. Kijk daar dus goed.

Jonge en volwassen teken

Aan de hand van een aantal kenmerken kunnen jonge larven van volwassen teken onderscheiden worden. Een teek loopt namelijk verschillende levensstadia door:

Larvale stadium. Nadat een teek uit het ei is gekropen bevindt de teek zich in het larvenstadium. Deze teken kunnen al ziekteverwekkers verspreiden. In dit stadium heeft de teek 6 poten, het identificeren kan erg lastig zijn.

Nimfenstadium. Net zoals volwassenen hebben tekennimefen 8 poten. Ze hebben een rugschild en een bleek achterlijf. Met het blote oog zijn deze teken soms ook nog moeilijk te identificeren. 

Volwassen teek. In het volwassen stadium kun je tekensoorten het beste van elkaar onderscheiden, ze hebben namelijk verschillende herkenningstekens zoals de vormen van de monddelen, het rugdeel, buikranden en de festoenen aan de rand. Bij de identificatie kan nu ook de grootte gebruikt worden.

Tekenbeet verwijderen

Een teek herkennen is het eerste, het verwijderen een tweede. En er zijn nogal wat belangrijke stappen die je moet volgen.

Tekenbeet verwijderen:

  1. pak een pincet met fijne punten, zo kun je de teek dicht bij het huidoppervlak vastpakken
  2. steriliseer de pincet punten met alcohol
  3. pincet parallel aan je huid houden
  4. trek de teek met gelijkmatige druk rustig omhoog
  5. reinig de plaats en je handen met water en zeep of alcohol
  6. gooi de teek weg

Er zijn echter nogal wat fouten die mensen maken.

Voorkom deze fouten 

Als je de hiervoor besproken stappen goed hebt opgevolgd zal het minder vaak fout gaan, maar houd wel rekening met een aantal veel gemaakte fouten:

Rukkende of draaiende bewegingen. Als je gaat rukken of draaien kunnen monddelen van de teek in je huid achterblijven. Als dit gebeurt en je de monddelen niet gemakkelijk uit de huid kunt verwijderen moet je de teek met rust laten. Bewaar de teek en neem contact op met een arts om te kijken of de teek eventuele ziektes bij zich droeg.

Buik van de teek vastgepakt. Het wilt nog wel eens gebeuren dat de Buik van de teek in plaats van de kop wordt vastgepakt. dit kan je voorkomen door de pincet zo dicht mogelijk op de huid te houden. Als de pincet niet dicht op de huid zit kan je door de opgezwollen buik vast te pakken het geïnfecteerde vocht van de teek in je lichaam duwen.

Platdrukken van de teek. Een (levende) teek kan je weggooien door ze in alcohol te leggen, door te spoelen in het toilet, in strak plakband om te wikkelen of in een afgesloten zak of container te doen. Ga de teek niet met je vingers platdrukken waarbij het geïnfecteerde vocht op je huid kan komen.

Take home message

Veel teken worden gemist omdat ze zo klein zijn en op een korstje of moedervlekje kunnen lijken. 

En als je niet oppast krab je een tekenbeet gedeeltelijk weg waarbij de monddelen nog in je huid vastzitten.

Een teek kan donkerbruin tot felrood van kleur zijn, maar vaak zijn ze donkerbruin of grijs en hebben ze zwarte poten.

Kijk goed naar de plekken waar teken zich vaak aanhechten zoals de oksels, liezen en hoofdhuid. 

Gebruik eventueel je smartphone en zoom op de teek in. Het kan even schrikken zijn als je de teek ziet bewegen op een filmpje, de teek die nog in je huid vastzit.

Gelukkig kun je de teek op de hierboven beschreven manier effectief verwijderen en kun je veelgemaakte fouten voorkomen.

Ga langs de dokter als er binnen enkele weken een koorts ontstaat of huiduitslag verschijnt. Vertel de arts waar de tekenbeet zat en in welk gebied de teek is opgelopen.

Aan de hand van hoe vol de teek en een aantal andere kenmerken kan je zien hoe lang de teek al vastgehecht is.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Needham, G. R. (1985). Evaluation of five popular methods for tick removal. Pediatrics, 75(6), 997-1002.

Roupakias, S., Mitsakou, P., & Nimer, A. A. (2011). Tick removal. Journal of Preventive Medicine and Hygiene, 52(1).