Voldoende slaap is net zo belangrijk voor de gezondheid als een gezond dieet en regelmatige lichaamsbeweging. Een extra uurtje uitslapen kan een grote impact hebben. 

Echter, de noodzaak hiervan wordt niet altijd erkend en er wordt vaak te weinig aandacht aan geschonken.

Wellicht vraag je je af wat de voordelen ervan zijn. Kortom, is uitslapen goed voor de gezondheid?

Uitslapen is essentieel voor een optimale gezondheid en welzijn. Uitslapen bevordert je concentratie, productiviteit, gewichtsbeheersing, sportprestaties, emotionele en sociale intelligentie, hartgezondheid en immuunsysteem. Uitslapen vermindert depressie, verlaagt het aantal ontstekingen in je lichaam en voorkomt overeten. 

Dit artikel vertelt je waarom uitslapen zo goed voor je gezondheid is en wat de nadelen van te lang slapen zijn.

De gezondheidsvoordelen van uitslapen 

Volgens gezondheidsdeskundigen zijn dit de gezondheidsvoordelen van uitslapen en een goede nachtrust:

1. Concentratie en productiviteit 

Uit onderzoek blijkt dat voldoende slaap en/of uitslapen je concentratie, cognitie en productiviteit verhoogt.

Aan  het begin van de 21e eeuw hebben veel studies de effecten van slaaptekort onderzocht. 

Uit de resultaten bleek dat slaap een grote invloed heeft op de volgende hersenfuncties: 

1. productiviteit
2. concentratie
3. cognitie

Wanneer kinderen ongezonde slaappatronen hebben, zullen hun academische prestaties en gedrag achteruitgaan. 

2. Minder overeten 

Door uit te slapen zal je overdag minder calorieën eten en daardoor minder snel aankomen. 

Wetenschappers hebben aangetoond dat slaap je eetlust hormonen kan beïnvloeden. Zo kan slaaptekort een gezonde voedselinname verstoren.  

3. Gewichtsbeheersing 

Meerdere onderzoeken hebben een verband gelegd tussen een slechte nachtrust en overgewicht.

De relatie tussen korte slaappatronen en zwaarlijvigheid wordt echter nog niet helemaal begrepen en een recent onderzoek vond geen verband tussen slaaptekort en overgewicht. 

De onderzoekers gaven aan dat vorige studies onvoldoende rekening hadden gehouden met een aantal factoren:

1. type 2 diabetes
2. alcoholgebruik
3. opleidingsniveau
4. lichamelijke activiteit
5. lang zitten 
6. lange werkdagen 

Een slaaptekort leidt dus niet altijd direct tot gewichtstoename. Maar, een slaaptekort verhoogt wel de kans op een ongezonde levensstijl.

4. Betere sportprestaties 

Uitslapen kan je sportprestaties verbeteren. 

Volgens gezondheidsinstanties is 7 tot 9 uur slaap per nacht voldoende voor volwassenen, maar sporters kunnen baat hebben bij 10 uur slaap. 

Voor sporters is uitslapen net zo belangrijk als een voedzaam dieet. Tijdens de slaap kan je lichaam namelijk genezen. 

Andere gezondheidsvoordelen zijn:

1. meer energie
2. hogere sportintensiteit
3. hogere snelheid
4. verbeterde coördinatie
5. optimaal mentaal functioneren

5. Emotionele en sociale intelligentie

Uitslapen kan zelfs je emotionele en sociale intelligentie beïnvloeden. Zo kan slaaptekort ervoor zorgen dat je de uitdrukkingen en emoties van de mensen om je heen slechter gaat herkennen.

Tijdens een onderzoek werd gekeken hoe deelnemers op verschillende emotionele stimuli reageerden. Deelnemers die onvoldoende hadden geslapen, vertoonden minder emotionele empathie. Andere studies kwamen tot dezelfde conclusie. 

6. Hartgezondheid 

Een hoge bloeddruk verhoogt de kans op hartaandoeningen. Uit onderzoek blijkt dat het lichaam de bloeddruk beter zal reguleren wanneer je uitslaapt. Een goede nachtrust verlaagt dus de kans op hartaandoeningen. 

Uitslapen zal tevens het risico op slaapgerelateerde aandoeningen, zoals apneu, verlagen. Dit zal je algemene gezondheid ten goede komen en je hartgezondheid bevorderen.

7. Minder ontstekingen

Er is een verband te zien tussen slaap en de hoeveelheid ontstekingen in het lichaam. Door uit te slapen kan je de ontstekingen in het lichaam verminderen.

Zo wordt slaaptekort in verband gebracht met inflammatoire darmziekten, die het maag-darmkanaal kunnen  aantasten.

Onderzoekers hebben niet alleen vastgesteld dat slaaptekort de kans op deze ziekten verhoogt, maar dat inflammatoire darmziekten vervolgens het slaaptekort ook kunnen verergeren.

8. Minder depressie

Slaap heeft een grote invloed op de geestelijke gezondheid. Zo kan slaapgebrek de kans op depressie verhogen.

Een onderzoek heeft de slaappatronen onderzocht van mensen die zelfmoord hebben gepleegd. Het bleek dat slaapgebrek aan veel van deze zelfdodingen heeft bijgedragen.

Een ander onderzoek suggereerde dat slaapstoornissen tot depressieve symptomen kunnen leiden.

9. Sterk immuunsysteem

Slaap stimuleert herstel en regeneratie en versterkt het immuunsysteem. Studies hebben aangetoond dat uitslapen de infectiebestrijding kan versterken.

De exacte mechanismen hiervan zijn nog niet precies bekend. Toekomstig onderzoek zal de precieze relatie tussen slaap en het immuunsysteem in kaart moeten brengen.

Nadelen van uitslapen

Mensen die zowel laat naar bed gaan als laat opstaan, ondervinden soms gezondheidsproblemen.Dit heeft onder andere te maken met je interne lichaamsklok. Als je lichaamsklok niet op het ritme van de samenleving is afgestemd, kan dat voor problemen zorgen. 

In eerste instantie verwacht je het misschien niet, maar de gewoonte om langer te slapen kan een aantal gezondheidsrisico’s met zich meebrengen: 

1. depressie
2. cognitieve stoornis
3. meer pijn
4. meer ontstekingen
5. grotere kans op obesitas
6. verminderde vruchtbaarheid
7. verhoogde kans op hartaandoeningen
8. verhoogd risico op diabetes

Teveel slaap kan zelfs je huid aantasten. Meer dan negen uur slaap voor volwassenen wordt door de meeste deskundigen beschouwd als een lange hoeveelheid slaap. 

Take home message

Uitslapen is goed voor je gezondheid. Uitslapen stimuleert je concentratie, productiviteit, sportprestaties, gewichtsbeheersing, emotionele en sociale intelligentie, immuunsysteem en hartgezondheid. 

Daarnaast vermindert uitslapen het aantal ontstekingen in je lichaam, verlaagt het de kans op depressie en voorkomt het overeten. 

Volgens deskundigen zouden volwassenen 7 tot 9 uur per nacht moeten slapen, sporters kunnen soms baat hebben bij meer slaap.