Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Als je vingers door kou of stress blauw worden, heb je mogelijk Raynaud. Veel mensen vragen zich af wat het verloop van Raynaud is.
KORT ANTWOORD
- De trigger. Als reactie op kou of stress zullen de kleine slagaders in je huid gaan vernauwen. Meestal zijn de vingers en tenen aangetast en kunnen blauw, wit, koud en gevoelloos worden. Als je er last van hebt kan het moeilijk zijn om de vingers te gebruiken.
- Verkleuring. Het getroffen gebied verkleurt van wit naar blauw en vervolgens naar rood, als de bloedstroom terugkeert.
- Afnemende klachten. Als de vernauwing afneemt, de bloedstroom verbetert en je het weer warm krijgt zullen de klachten weer afnemen.
- Beloop. Vaak zul je lange periodes zonder symptomen hebben en soms zal de aandoening helemaal weggaan.
Dit artikel vertelt je meer over het verloop van Raynaud.
Het verloop van Raynaud
Hier zijn enkele aanvullende aspecten over het verloop van Raynaud:
Frequentie en duur: De frequentie en duur van Raynaud-aanvallen kunnen variëren. Sommige mensen ervaren slechts af en toe milde aanvallen, terwijl anderen frequentere en intensere episodes kunnen hebben. De duur van een typische aanval kan variëren van enkele minuten tot enkele uren.
Progressie van de aandoening: In sommige gevallen kan Raynaud in de loop van de tijd erger worden, vooral als het een symptoom is van een onderliggende aandoening zoals sclerodermie. Het is belangrijk om eventuele veranderingen in de frequentie of intensiteit van de aanvallen op te merken en deze te bespreken met een zorgverlener.
Complicaties: Hoewel Raynaud op zichzelf meestal geen levensbedreigende aandoening is, kunnen sommige mensen ernstige complicaties ervaren, zoals zweertjes of zweren op de vingers of tenen die moeilijk te genezen zijn. Deze kunnen optreden als gevolg van ernstige vernauwing van de bloedvaten tijdens aanvallen.
Triggers: Naast kou en stress kunnen ook andere factoren Raynaud-aanvallen uitlokken. Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld een aanval krijgen als reactie op trillen, zoals bij het vasthouden van een gereedschap of het typen op een toetsenbord (primair Raynaud). Voor anderen kan het een gevolg zijn van een onderliggende aandoening, zoals systemische lupus erythematosus of sclerodermie (secundair Raynaud).
Symptomen van een aanval: Naast verkleuring en gevoelloosheid kunnen Raynaud-aanvallen gepaard gaan met een tintelend of branderig gevoel in de vingers en tenen. Deze symptomen kunnen als zeer ongemakkelijk worden ervaren.
Zelfzorg en preventie: Mensen met Raynaud kunnen zelf maatregelen nemen om aanvallen te voorkomen of de ernst ervan te verminderen, zoals het dragen van warme kleding in koude omgevingen, het vermijden van blootstelling aan koude en het leren omgaan met stress.
Raynaud oorzaak
Bij de ziekte van Raynaud vernauwen de kleine bloedvaten in je vingers of tenen als reactie op kou, stress of angst.
Hierdoor gaan de bloedvaten tijdelijk verkrampen, waardoor de doorbloeding geblokkeerd wordt en de huid verkleurt.
Blauwe handen ontstaan meestal door een zuurstoftekort of extreem koude temperaturen. Het verschijnsel dat je huid een blauwachtige kleur krijgt wordt ook wel cyanose genoemd.
Omdat je knokkels en handen in de periferie liggen wordt deze blauwe verkleuring ook wel perifere cyanose genoemd.
Blauwe handen of voeten worden dus meestal door kou veroorzaakt. Er kan ook iets anders aan de hand zijn dan de ziekte van Raynaud.
Andere mogelijke oorzaken van blauwe knokkels zijn onder andere perifere cyanose, perifere slagaderziekte en auto-immuunziekten.
Waar de blauwe kleur vandaan komt
Wanneer het zuurstofgehalte in je bloed daalt zal het bloed donkerder rood worden. Door deze donkerdere kleur zul je meer blauw licht weerkaatsen waardoor je huid blauw wordt, of beter gezegd, een blauwe tint krijgt.
Raynaud gevaarlijk
Als je knokkels blauw worden en koud aanvoelen ben je al snel bang dat je handen en vingers te weinig bloed krijgen.
Raynaud vormt normaal gesproken geen ernstige bedreiging voor uw gezondheid. Echter onbehandeld kan er soms weefsel afsterven (gangreen).
Daarom moet je bij de volgende symptomen direct medische hulp zoeken:
- veranderingen in de huidskleur
- ongewone kou
- zweren of wonden die niet genezen
Raynaud vermoeidheid
Vermoeidheid en het syndroom van Raynaud kunnen samengaan. Ook komt het syndroom van Raynaud vaak voor bij het chronisch vermoeidheidssyndroom.
50% van de mensen met systemische sclerose geven ook aan dat vermoeidheid en het syndroom van Raynaud de lichaamsbeweging aanzienlijk beperken.
Raynaud vitamine
Verschillende vitaminen kunnen helpen bij de symptomen van het fenomeen van Raynaud. Het gaat hier om de volgende vitaminen:
- vitamine D
- vitamine E
- inositol hexanicotinaat
- niacine
- selenium
Daarnaast kan magnesium ook een rol spelen.
Raynaud magnesium
Bij de ziekte van Raynaud kunnen er ook problemen zijn in de magnesiumstofwisseling en ijzer
Zo hebben 70% van de mannen en vrouwen een magnesiumtekort dat een verkramping van de bloedvaten kan veroorzaken.
Paarse vingers
Een paarse vinger duidt op zuurstofgebrek.
Door een verminderde doorbloeding kunnen je vingers in ernstige gevallen blauw of paars worden. Dit is dus te wijten aan een zuurstofgebrek.
Als je vinger onvoldoende zuurstof krijgt, zou het dus ook kunnen dat andere lichaamsdelen onvoldoende zuurstofrijk bloed krijgen.
Take home message
Door kou en stress kunnen je bloedvaten vernauwen waardoor je handen blauw worden. Dit wordt ook wel de ziekte van Raynaud genoemd.
Maar wat is het Raynaud verloop?
De kleine slagaders in je huid zullen als reactie op kou of stress vernauwen waardoor je vingers en tenen blauw, wit, koud en gevoelloos worden.
Zodra de vernauwing afneemt en de doorbloeding verbetert zullen de klachten ook weer afnemen.
Meestal worden blauwe handen door een zuurstoftekort in het bloed of extreem koude temperaturen veroorzaakt.
Je handen kunnen ook om andere redenen blauw worden. bijvoorbeeld door bloedvatproblemen en auto-immuunziekten.
Over Diederik
Bronnen
Pahal, P., & Goyal, A. (2021). Central and Peripheral Cyanosis. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing.