Alzheimer en dementie worden vaak door elkaar gebruikt, maar dat is niet helemaal correct. Dus wat is het verschil tussen alzheimer en dementie?

Dit artikel vertelt je wat meer over alzheimer en dementie.

Wat is Alzheimer?

Alzheimer is een progressieve hersenaandoening waarbij het geheugen en denkvermogen op een langzaam tempo wordt aangetast. 

Uiteindelijk wordt het uitvoeren van de eenvoudigste taken ook aangetast. De eerste symptomen treden het meest op midden in de 60e levensjaren. Dit is bij Parkinson van het late type.

De ziekte van Alzheimer ontstaat door een ophoping van eiwitten die zowel in als rond de hersencellen gaan zitten. 

Amyloid is een van die eiwitten dat een plaque rond de hersencellen vormt. Daarnaast heb je ook tau-eiwitten die in de hersencellen klitten vormen.

De hersencellen krimpen, dit wordt ook wel atrofie genoemd. Bovendien sterven de hersencellen af.

De ziekte van Alzheimer begint meestal met geheugenproblemen. 

Daarnaast kunnen in de zeer vroege stadia ook woordbegripstoornissen, en verstoord beoordelingsvermogen of redeneren, ruimtelijke of visusproblemen, ook wijzen op de ziekte van Alzheimer. 

Soms wordt de diagnose mild cognitieve stoornis gesteld. Als de ziekte verergert zullen patiënten meer last krijgen van cognitieve problemen zoals geheugenverlies.

Alzheimer stadia

Er zijn verschillende stadia van Alzheimer:

1. preklinisch
2. mild (vroeg stadium)
3. matig (midden stadium)
4. ernstig (laat stadium)

In het milde stadium wordt alzheimer vaak gediagnosticeerd. Iemand lijkt dan misschien wel gezond, maar de wereld om hen heen wordt steeds moeilijker te begrijpen.

In het matige stadium is er intensievere zorg nodig en mensen met ernstige alzheimer zijn volledig afhankelijk van anderen en kunnen ook niet meer communiceren.

Omdat het lichaam zichzelf aan het uitschakelen is zal iemand tegen het einde, de hele tijd of de meeste tijd in bed doorbrengen.

Door de slikproblemen kunnen vloeistoffen en voedsel in de longen terecht komen. Daarom is een aspiratiepneumonie een van de veel voorkomende doodsoorzaken bij Alzheimer.

Alzheimer symptomen

We zullen de symptomen per stadium op een rijtje zetten.

Mild of vroege stadium

1. geheugenverlies
2. minder spontaniteit 
3. slecht beoordelingsvermogen
4. het voltooien van normale dagelijkse taken duurt langer
5. minder initiatief nemen
6. met geld omgaan wordt lastiger en het betalen van rekeningen kan moeilijker worden
7. vragen herhalen
8. spullen verliezen
9. persoonlijkheidsveranderingen
10. stemmingsveranderingen
11. spullen op aparte plaatsen opbergen
12. verdwalen en afdwalen
13. meer angst
14. meer agressie

Matige stadium

1. verwardheid
2. toegenomen geheugenverlies
3. lees, taal en schrijfproblemen
4. moeite met getallen werken
5. geen nieuwe dingen meer kunnen leren
6. gedachten niet meer goed kunnen organiseren
7. moeite met logisch nadenken
8. moeite met bijvoorbeeld aankleden, dus taken die uit een reeks stappen bestaan
9. minder goed met nieuwe situaties kunnen omgaan
10. hallucinaties
11. kortere aandachtsspanne
12. familieleden en vrienden niet meer kunnen herkennen
13. paranoia
14. waanideeën
15. woede-uitbarstingen
16. agitatie
17. rusteloosheid
18. impulsief gedrag
19. huilerigheid
20. angst
21. herhaalde bewegingen of uitspraken
22. dwalen

Ernstig stadium

1. communiceren is niet meer mogelijk
2. meer slapen
3. slikproblemen
4. gewichtsverlies
5. infecties van de huid
6. aanvallen
7. knorren, kreunen of grommen
8. verlies van de blaas en darmcontrole

Wat is dementie?

Bij dementie gaan cognitieve functies zoals het herinneren, denken en redeneren achteruit. De meest voorkomende oorzaak van dementie is Alzheimer.

De term dementie staat ook voor een groep symptomen die het geheugen negatief beïnvloeden. Hierbij worden de dagelijkse activiteiten belemmerd. Door dementie kan ook je persoonlijkheid veranderen.

Verschillende vormen van dementie: 

1. Alzheimer
2. Parkinson
3. Lewy body dementie
4. vasculaire dementie
5. gemengde dementie
6. Creutzfeldt-Jakob
7. frontotemporale dementie
8. Wernicke-Korsakoff
9. ziekte van Huntington
10. normale druk hydrocefalus

Afhankelijk van de precieze oorzaak zijn symptomen soms nog omkeerbaar.

Waarschuwingstekens dementie:

1. herhaling van vragen of verhalen
2. alledaagse taken niet goed meer kunnen uitvoeren
3. verdwalen
4. communicatieproblemen
5. verontrustend gedrag (niet goed met geld kunnen omgaan, slecht beoordelingsvermogen, verwaarlozing)
6. verward over plaats en tijd
7. verandering van de persoonlijkheid

Take home message

Alzheimer en dementie worden vaak op één hoop gegooid, maar ze zijn niet helemaal hetzelfde. Wat is dan het verschil tussen alzheimer en dementie?

De meest voorkomende oorzaak van dementie is de ziekte van Alzheimer. Naast Alzheimer zijn er dus ook andere vormen van dementie waaronder Parkinson, vasculaire dementie, gemengde dementie, Creutzfeldt-Jakob, en frontotemporale dementie.

Bij de ziekte van Alzheimer gaat het denkvermogen, de sociale en gedragsvaardigheden voortdurend achteruit. Het vermogen om zelfstandig te functioneren wordt dus aangetast.

Hopelijk is het verschil tussen Alzheimer en dementie nu duidelijk en worden ze niet meer door elkaar gehaald.