Een ongewone vlek op de tong valt je al snel op en kunnen zorgen baren.
Hoewel veel vlekjes, kleuren en bultjes onschuldig zijn, kan er ook meer aan de hand zijn. Dus waarom heb je een vlek op tong?
KORT ANTWOORD
Een aantal mogelijke oorzaken zijn ontstoken smaakpapillen, infecties, allergieën, en verwondingen. Vaak zal het zonder behandeling verdwijnen, maar soms kan er wat ernstigs aan de hand zijn zoals roodvonk of tongkanker.
Aan de hand van een aantal tekenen en kenmerken kun je een idee krijgen waar het vandaan komt. Dit artikel vertelt je een aantal mogelijke oorzaken van vlek op tong.
1. Leugenbultjes
Zijn het kleine rode of witte bultjes op je tong? Dan heb je mogelijk leugenbultjes. Leugenbultjes zijn een tijdelijke ontsteking van de smaakpapillen van je tong. Ze kunnen voor ongemak en pijn zorgen.
Symptomen van leugenbultjes zijn:
- pijn
- jeukend gevoel
- brandend gevoel
- gevoeliger voor warmte
Meestal ontstaan ze door een verwonding.
Andere oorzaken van leugenbultjes (voorbijgaande linguale papillitis):
- slechte voeding, voedingstekorten
- alcoholgebruik
- roken
- plakvorming
- stress
- tandheelkundige apparaten
- virussen
Het komt vaak voor, maar gaat meestal zonder behandeling na 2-3 dagen over.
2. Aften
Mogelijk heb je aften als je kleine witte of gele zweertjes op je tong, lippen of binnenkant van de mond en lippen hebt.
Terugkerende aften (zweertje) zijn de meest voorkomende chronische aandoening van de mondholte. Zo heeft 5-25% van de mensen er last van.
De pijn en ontsteking kan verminderd worden met:
- vermijd gekruid voedsel, zout, en citrusvruchten.
- pijnstillers zoals ibuprofen.
- ijslolly voor een branderige mond
- hete dranken en voedingsmiddelen te vermijden
- koel water gorgelen
Er kan een onderliggend gezondheidsprobleem aan te wijten.
3. Witte vlekken (Leukoplakie)
Bij dikke witte vlekken kan er sprake zijn van leukoplakie. De symptomen van leukoplakie zijn:
- een of meer witte vlekken onder je tong, aan de binnenkant van de wangen, of op het tong oppervlak
- geen pijn of andere klachten
- je kunt de vlekjes niet wegwrijven
- er kan geen andere oorzaak gevonden worden
Oorzaken van leukoplakie zijn onder andere:
- herhaaldelijke irritatie (roken, alcohol, kauwen)
- herhaaldelijk letsel
- precancereuze veranderingen
- mondkanker
Als je regelmatig tabaksproducten tegen je wang houdt zul je vaak leukoplakie ontwikkelen.
Wanneer de bron van de irritatie is weggenomen, zal leukoplakie bij de meeste mensen ook weggaan.
Echter, als de symptomen niet verdwijnen of als het op een vroeg teken van kanker duidt zullen de plekken mogelijk weggehaald moeten worden.
De meeste plekken zullen gelukkig niet in kanker veranderen.
4. Kanker
Als donkere plekken iet genezen is er misschien wat anders aan de hand. Soms kunnen donkere plekken op de tong op kanker wijzen.
Andere symptomen van tongkanker zijn:
- aanwezigheid van knobbels
- ontstekingen
- slikproblemen
- zweertjes die niet genezen
- bultjes
- problemen met kauwen of slikken
- tongpijn
Mondkanker is relatief zeldzaam, maar ga bij een van deze symptomen dus naar je dokter.
Andere mogelijke oorzaken
verwondingen
- geografische tong (goedaardige migrerende glossitis): ontstekingen aan je tong, aan de zijkanten of bovenkant
- schimmelinfectie (orale spruw)
- roodvonk: een ‘’aardbeientong’’ is een van de belangrijkste symptomen
- orale herpes
- orale lichen planus (chronische slijmvliesaandoening)
- allergieën
- infecties
- tuberculose
- syfilis
Om verschillende redenen kunnen je smaakpapillen groter worden zoals door een beet, irritatie of chemicaliën.
Na een verbranding kun je ook blaren op je tong ontwikkelen.
Misschien heb je last van bulten. Meestal zijn tongbulten ongevaarlijk.
Take home message
Van ontstoken smaakpapillen tot infecties, een vlek op tong kent verschillende oorzaken.
Zo kunnen zachte, kleine, rode, witte of gele tong bultjes op leugenbultjes wijzen.
Leugenbultjes (ontstoken smaakpapillen) komen vaak voor. Leugenbultjes kunnen pijnlijk zijn maar gaan meestal zonder behandeling al na een paar dagen weg.
Gelukkig zal het vaak zonder behandeling verdwijnen, maar er kan ook wat ernstigs aan de hand zijn zoals roodvonk of tongkanker.
Over Diederik
Bronnen
Van der Waal, I., Schepman, K. P., Van der Meij, E. H., & Smeele, L. E. (1997). Oral leukoplakia: a clinicopathological review. Oral oncology, 33(5), 291-301
Ge, S., Liu, L., Zhou, Q., Lou, B., Zhou, Z., Lou, J., & Fan, Y. (2020). Prevalence of and related risk factors in oral mucosa diseases among residents in the Baoshan District of Shanghai, China. PeerJ, 8, e8644.
Brizuela, M., & Winters, R. (2022). Histology, oral mucosa. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing.