Van eczeem tot psoriasis, vlekjes op de huid kunnen aan verschillende aandoeningen te wijten zijn.
Aan de hand van onder andere de locatie/lichaamsdelen, de kleur, andere bijkomende symptomen en eventuele uitlokkende factoren kun je een idee krijgen waar het vandaan komt.
Jeuk kan bijvoorbeeld op eczeem duiden en dikke rode huidvlekken en zilverachtige schilfers kunnen bijvoorbeeld op psoriasis wijzen.
Breng ook de triggers in kaart, zo kunnen irriterende stoffen of allergenen een huidreactie veroorzaken.
Er zijn ook veel huidaandoeningen die met bijvoorbeeld eczeem verward worden.
Dit artikel vertelt je de mogelijke oorzaken van vlekjes op huid en wat je er allemaal aan kunt doen.

1. Eczeem
Als je last hebt van een jeukerige en rode huid heb je mogelijk eczeem. Naast de rode, jeukende huiduitslag kun je ook vlekkerige zweertjes krijgen.
Eczeem is een huidaandoening die veroorzaakt wordt door een overreactie van het immuunsysteem waarbij verschillende triggers een rol kunnen spelen.
Een combinatie van factoren kunnen eczeem veroorzaken:
- activering van het immuunsysteem
- stress
- omgeving triggers
- genetica
Wanneer je immuunsysteem op allergenen of irriterende stoffen overreageert, raakt je huid ontstoken.
Vaak flakkert het periodiek op. Atopische dermatitis kan ook gepaard gaan met hooikoorts, voedselallergieën of astma.
Gelukkig kun je eczeem op een aantal manieren helpen verminderen:
- drukken in plaats van krabben met je nagels
- goede hydratatie
- nagels knippen van kinderen
- ‘s nachts handschoenen aandoen voor het krabben
- anti-jeukzalf
- kleding met een gladde textuur (geen ruwe, strakke of krassende kleding)
- koele kleding om overmatig transpireren te voorkomen
- zonlicht
- antihistaminica (allergiemedicijnen)
- warm bad
- hydrocortisoncrème
2. Contact Dermatitis
Als je huid na blootstelling aan een irriterende stof ontstoken raakt, wordt er gesproken van contactdermatitis.
Door de irriterende stof ontstaan er namelijk kleine beschadigingen en je immuunsysteem zal de bedreiging uit proberen te schakelen.
Door de reactie van je immuunsysteem zullen er kenmerkende symptomen ontstaan. Normaal gesproken zullen de symptomen binnen een paar weken verdwijnen.
3. Allergische reactie
Als je last hebt van jeuk en roodheid kan er een allergische reactie in het spel zijn. Net zoals bij een contact dermatitis is je immuunsysteem hierbij betrokken.
Je immuunsysteem is niet geactiveerd door een irriterende stof maar juist door een stof waar je allergisch voor bent, het zogeheten allergeen.
Veel voorkomende boosdoeners:
- lotions
- cosmetica
- zeep
- parfums
- nikkel (sieraden)
- planten
Met een allergiemedicijn zoals een antihistamincium kunnen allergische symptomen zoals ontsteking en jeuk verlicht worden. Doe dit natuurlijk in overleg met je dokter.
4. Krentenbaard
Elk jaar lopen miljoenen kinderen streptokokken gerelateerde ziekten op. Een van deze ziekten krentenbaard (impetigo).
Krentenbaard presenteert zich met zweertjes en als iemand deze zweertjes aanraakt of in aanraking komt met het vocht uit de zweertjes, kunnen de bacteriën zich verspreiden.
Het zijn meestal kinderen die krentenbaard krijgen. Impetigo is zeer besmettelijk. Het vocht kan vanuit het zweertje gaan druipen en sijpelen.
Als je kind antibiotica krijgt zal het binnen 24 uur meestal niet meer besmettelijk zijn.
Er zijn drie soorten impetigo:
- Impetigo contagiosa: zeer besmettelijke bacteriële huidinfectie dat ook nog eens de meest voorkomende is. Het uit zich met rode zweertjes die scheuren en vocht of pus afscheiden.
- Bulleuze impetigo: met vloeistof gevulde blaasjes
- Ecthyma: ernstige vorm, pijnlijke diepe zweren op de voeten en benen
Krentenbaard voorkomen:
- vermijd huid-op-huidcontact
- raak de zweertjes niet aan
- alle kleding in heet water wassen
- niet krabben
- persoonlijke spullen niet delen
- zweertjes met zeep en water wassen
- korte nagels om verspreiding via het krabben tegen te gaan
- de zweertjes schoon en bedekt houden
- elke keer een schoon washandje gebruiken
- dek de zweertjes met gaas af
- droog de handen met een schone handdoek af
- anti-jeukmiddel
- desinfecteer alle oppervlakken die een impetigopatiënt heeft aangeraakt
5. Ringworm
Als je last hebt van een ringvormige, rode, schilferige en droge huiduitslag heb je mogelijk hoofdhuid ringworm (tinea capitis).
Deze uitslag wordt door dermatofyten veroorzaakt, een soort schimmels. het komt voornamelijk op voeten, liezen en hoofdhuid.
6. Psoriasis
Een beetje uitslag of huidschilfers is vaak normaal, maar bij dikke rode huidvlekken en zilverachtige schilfers denk je al snel aan psoriasis.
Ongeveer 125 miljoen mensen hebben psoriasis. Dit is zo’n 2-3% van de bevolking.
Zo veroorzaakt psoriasis dikke, rode huidvlekken en zilverachtige schilfers. Meestal bevinden ze zich op de ellebogen, knieën, hoofdhuid, onderrug, gezicht, voetzolen en handpalmen.
Andere plekken waar ze kunnen voorkomen zijn de vingernagels, teennagels en mond.
Veelvoorkomende symptomen van psoriasis:
- rode psoriasisplekken die met dikke, zilverachtige schubben bedekt zijn: van een paar psoriasisplekken met roosachtige schilfers tot grote uitbarstingen over grote gebieden
- kleine, schilferende plekken (vaak bij kinderen)
- gebarsten droge huid die kan jeuken of bloeden
- jeuk
- pijn
- stijve en gezwollen gewrichten
- branderigheid
- verdikte, geribbelde of ontpitte nagels
Deze huidaandoening verloopt meestal cyclisch. Zo kan het weken tot maanden opvlammen waarna de klachten afnemen of in remissie gaan.
De meeste mensen hebben er maar op een paar plekken last van, maar in ernstige gevallen kunnen grote lichaamsdelen bedekt zijn.
Er zijn verschillende typen psoriasis. Het meest voorkomende type is plaque psoriasis.
Er zijn drie categorieën behandelingen:
- Topisch: huidzalven en huidcrèmes. Zo kunnen steroïde crèmes het immuunsysteem kalmeren, Salicylzuur verdunt en verzacht de schilferende huid, Calcipotriol kan de overactieve huidcellen controleren.
- Systemische therapie: geïnjecteerde en orale medicatie
- Fototherapie: lichttherapie met ultraviolet licht
7. Rosacea
Blozen is heel normaal wanneer je verlegen of opgewonden bent. Dit kun je ook hebben na een intensieve training. Het is zelfs mogelijk na een glas wijn.
Echter, als het toeneemt of langer dan gewoonlijk aanhoudt is er misschien meer aan de hand en heb je mogelijk rosacea.
De primaire symptomen zijn blozen, roodheid en puistachtige bultjes.
Rosacea is een veelvoorkomend inflammatoire huidaandoening dat blozen en zichtbare bloedvaatjes in je gezicht veroorzaakt. Je kunt ook last krijgen van met pus gevulde bultjes.
Het wordt nog wel eens met andere huidproblemen verward zoals acne, eczeem, seborroïsche dermatitis.
Symptomen van rosacea:
- Blozen: blozen in het centrale deel van het gezicht
- Zichtbare aders: wanneer de kleine bloedvaatjes in de wangen en neus breken worden ze zichtbaar (spataders)
- Opgezwollen bultjes: acne-achtige puistjes, deze kunnen soms pus bevatten. De bulten kunnen ook op insectenbeten lijken.
- Brandend gevoel: gevoelig en warm gevoel op het aangedane gebied
- Verdikking van de huid die met roodheid gepaard kan gaan
- Oogproblemen: geïrriteerde, gezwollen, droge oogleden en ogen (oculaire rosacea). De oogsymptomen kunnen aan de huidsymptomen voorafgaand.Vergrote neus: rosacea kan de neushuid verdikken wat een bolle stand van de neus kan veroorzaken (rhinophyma)
Rosacea kan opflakkeren door:
- zonlicht: belangrijkste trigger
- intensieve inspanning
- emotionele stress
- warm weer
- alcohol
- gekruid voedsel
- warme dranken
Je kan het op elke leeftijd ontwikkelen, maar meestal zullen de tekenen tussen de leeftijd van 30 en 50 jaar verschijnen.
Andere mogelijke oorzaken:
Andere mogelijke oorzaken van huiduitslag zijn:
- virale infecties (o.a. rode hond)
- schimmelinfecties
- allergieën
- ophopingen van talg
- vlooienbeet
- gordelroos
- omgevingsfactoren: kou, wind, zon en hitte
- geneesmiddelenallergie
- hand-, voet- en mondziekte
- waterpokken
- seborroïsch eczeem
- gist (pityrosporum ovale)
- mazelen
- Roodvonk
- schurft
- tekenbeet
- lupus
- cellulitis
Take home message
Waarom heb ik vlekjes op huid?
Mogelijke oorzaken zijn eczeem, contact dermatitis, allergische reactie, psoriasis, krentenbaard, ringworm, rosacea , virale infecties (o.a. rode hond), schimmelinfecties, allergieën, ophopingen van talg, vlooienbeet, gordelroos en omgevingsfactoren: kou, wind, zon en hitte.
Het kan ook veroorzaakt worden door een geneesmiddelenallergie, hand-, voet- en mondziekte, waterpokken, seborroïsch eczeem, gist (pityrosporum ovale), mazelen , roodvonk, schurft, tekenbeet, lupus en cellulitis.
Alleen een dokter kan tussen al deze oorzaken differentiëren en de juiste diagnose stellen.
Over Diederik
Bronnen
Sohn, A., Frankel, A., Patel, R. V., & Goldenberg, G. (2011). Eczema. Mount Sinai Journal of Medicine: A Journal of Translational and Personalized Medicine, 78(5), 730-739.
Raychaudhuri, S. K., Maverakis, E., & Raychaudhuri, S. P. (2014). Diagnosis and classification of psoriasis. Autoimmunity reviews, 13(4-5), 490-495.
Darmstadt, G. L., & Lane, A. T. (1994). Impetigo: an overview. Pediatric dermatology, 11(4), 293-303.
Saito, M., Arakaki, R., Yamada, A., Tsunematsu, T., Kudo, Y., & Ishimaru, N. (2016). Molecular mechanisms of nickel allergy. International journal of molecular sciences, 17(2), 202.
Parrish, L. (2012). Psoriasis: symptoms, treatments and its impact on quality of life. British Journal of Community Nursing, 17(11), 524-528.
Elewski, B. E. (2000). Tinea capitis: a current perspective. Journal of the American Academy of Dermatology, 42(1), 1-20.
Baldwin, H. E. (2012). Diagnosis and treatment of rosacea: state of the art. Journal of drugs in dermatology: JDD, 11(6), 725-730.
Misery, L., Loser, K., & Ständer, S. (2016). Sensitive skin. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 30, 2-8.
Kligman, A. M., Sadiq, I., Zhen, Y., & Crosby, M. (2006). Experimental studies on the nature of sensitive skin. Skin research and technology, 12(4), 217-222.Berardesca, E., Farage, M., & Maibach, H. (2013). Sensitive skin: an overview. International journal of cosmetic science, 35(1), 2-8.
Farage, M. A. (2019). The prevalence of sensitive skin. Frontiers in medicine, 6, 98.
Primavera, G., & Berardesca, E. (2005). Sensitive skin: mechanisms and diagnosis. International journal of cosmetic science, 27(1), 1-10.