Wereldwijd krijgen 2 miljard mensen te weinig jodium binnen en een tekort aan jodium kan tot verschillende gezondheidsproblemen leiden zoals geestelijke gezondheidsproblemen, hartaandoeningen, verminderde ovulatie en zenuwschade. 

Je belangrijke organen moeten alle essentiële voedingsstoffen binnenkrijgen en dus ook jodium, maar wat doet jodium in je lichaam?

Dit artikel vertelt je hoe je lichaam van jodium schildklierhormoon maakt, wat er gebeurt als je te weinig jodium binnenkrijgt en de complicaties die daarbij op kunnen treden.

Hoe jodium in schildklierhormoon wordt omgezet

Je hebt al een idee wat jodium in je lichaam doet, maar er worden specifieke stappen doorlopen.

Voor de aanmaak van schildklierhormoon heeft je schildklier jodium nodig. Deze aanmaak verloopt in verschillende stappen:

1. je krijgt jodium binnen
2. de schildkliercellen nemen het jodium op
3. jodium wordt door deze schildkliercellen met het aminozuur tyrosine gecombineerd
4. er ontstaan twee schildklierhormonen: triiodothyronine (T3) en thyroxine (T4) 

Deze hormonen komen in de bloedbaan vrij waar ze door het gehele lichaam getransporteerd kunnen worden.

Wat er gebeurt als je lichaam te weinig jodium binnen krijgt

Je lichaam heeft dus jodium nodig om schildklierhormoon aan te maken.

De schildklier en schildklierhormonen zijn erg belangrijk want ze zijn betrokken bij  je stofwisseling en de groei en ontwikkeling van je lichaam. 

Als je lichaam te weinig jodium binnen krijgt kan de schildklier dus niet genoeg schildklierhormoon aanmaken.

Als gevolg gaat de schildklier trager werken. Een traag werkende schildklier wordt ook wel hypothyreoïdie genoemd.

Als kanttekening moeten we ook vermelden dat een teveel aan jodium ook slecht voor je schildklier kan zijn.

Dit kan leiden tot hypothyreoïdie en auto-immuun thyreoïditis, met name bij ouderen, mensen met terugkerende schildklieraandoeningen, foetussen en neonaten.

Symptomen en complicaties van jodiumtekort

Een jodiumtekort kan tot verwante schildklieraandoeningen leiden wat de volgende symptomen kan geven:

1. grotere schildklier
2. zwelling in je hals, zwelling van de schildklier
3. vermoeidheid en zwakte
4. droge huid
5. kouder gevoel dan normaal
6. dunner wordend haar
7. gewichtstoename
8. zware menstruatie, onregelmatige menstruatie
9. tragere hartslag
10. leerproblemen, geheugenproblemen

Een ernstige onbehandelde hypothyreoïdie kan de volgende mogelijke complicaties veroorzaken:

1. hartaandoeningen zoals hartfalen en een vergroot hart
2. geestelijke gezondheidsproblemen waaronder cognitieve stoornissen en depressie 
3. verminderde ovulatie, dit kan bij vrouwen tot onvruchtbaarheid leiden
4. perifere neuropathie: perifere zenuwschade 
5. verhoogd risico op geboorteafwijkingen door lage hoeveelheden schildklierhormoon
6. cretinisme: aandoeningen door een jodiumtekort
7. zwangerschapsgerelateerde complicaties: vroeggeboorte, miskramen, aangeboren afwijkingen en doodgeboorte

Behandeling van een jodiumtekort:

1. inname van jodiumhoudend voedsel verhogen
2. gejodeerd zout
3. jodiumsupplementen

Take home message

Wat doet jodium in je lichaam?

Jodium is essentieel voor je schildklier dat betrokken is bij de stofwisseling, aanmaak van eiwitten, activiteit van enzymen, en de ontwikkeling van hersenen en botten tijdens de zwangerschap. 

Zonder jodium kan je schildklier namelijk geen schildklierhormoon aanmaken. Een traagwerkend schildklier kan tot ernstige complicaties leiden. 

Symptomen van een jodiumtekort zijn een zwelling in de hals (vergrote schildklier), droge huid, gewichtstoename, kouder gevoel dan normaal, vermoeidheid en zwakte, tragere hartslag, dunner wordend haar, onregelmatige menstruatie, zware menstruatie, leerproblemen en geheugenproblemen.