Wat Gebeurt er als je Mediteert?

Bij meditatie richt je je aandacht bijvoorbeeld op je ademhaling, dat als ankerpunt fungeert.

Wanneer er een gedachte binnenkomt, observeer je die gedachte en kijk je wat die gedachte met je lichaam doet, zoals mogelijke stress. Daarna keer je weer terug naar je ademhaling.

Je focust je dus op het huidige moment en alle gedachten en activiteiten die zich in je hersenen, in het heden afspelen.

De positieve effecten van meditatie worden steeds duidelijker, variërend van stressvermindering tot een versterkt immuunsysteem.

Maar hoe bereikt meditatie deze resultaten? Met andere woorden, wat gebeurt er als je mediteert?

KORT ANTWOORD

Meditatie verandert zowel de hersenstructuur als de hersenfunctie. Je hersenen zijn namelijk plastisch, wat betekent dat ze zich met oefeningen kunnen veranderen en ontwikkelen. Meditatie versterkt specifieke hersengebieden die te maken hebben met zelfbewustzijn, aandacht, geheugen en leren. Tegelijkertijd kan meditatie het sympathische zenuwstelsel kalmeren, wat stress vermindert en bijdraagt aan een gevoel van welzijn.

Dit artikel legt uit hoe meditatie werkt, welke effecten het heeft op je hersenen, en biedt stapsgewijze instructies om het zelf te ervaren.

vrouw mediteert op kantoor

Wat gebeurt er met je hersenen als je mediteert?

Je hersencellen werken als kleine wegen die verantwoordelijk zijn voor je gedachten, gevoelens, dingen die je voelt en dingen die je doet.

Wanneer je regelmatig mediteert, worden deze wegen sterker en worden bepaalde gebieden in je hersenen, zoals de hippocampus (dat te maken heeft met leren en geheugen) en de anterieure insula (dat te maken heeft met aandacht, zelfbewustzijn en denkvermogen), groter.

Wetenschappelijk onderzoek heeft laten zien dat meditatie de ‘grijze stof’ in je hersenen kan vergroten, en dit is vooral positief voor deze belangrijke hersengebieden.

Kortom, meditatie heeft het vermogen om bepaalde delen van je hersenen te versterken en zelfs te vergroten, wat goed is voor leren, geheugen, aandacht en denkvermogen.

Hoe werkt meditatie?

Als je mediteert wordt je je bewust van alle gedachtes die binnenkomen en wat die gedachten precies met je lichaam doen.

Meditatie is dus een opzettelijk bewustzijn naar de gedachtes in het heden. Zo kun je merken dat bijvoorbeeld werkgerelateerde gedachten stress kan opleveren.

Door deze gedachten en sensaties te observeren, er geen oordeel aan te geven en weer los te laten, kunnen emotionele stress en lichamelijke pijn even verdwijnen. Zo kan het je stress, emotionele reactiviteit en depressie verminderen. 

Dankzij meditatie kun je het sympathische zenuwstelsel kalmeren en kunnen de hersendelen die je aandacht, zelfbewustzijn, leervermogen, geheugen en cognitie regulatie versterkt worden.

De gedachte achter meditatie is dus betrekkelijk eenvoudig, maar in de praktijk zal het niet gemakkelijk zijn. Je slechts 1 minuut ononderbroken op de ademhaling focussen is al een zware uitdaging.

Dus hoe mediteer je?

Mediteren stap voor stap

Je zult eerst een anker moeten hebben zoals je ademhaling waar je naar terug kan keren als je gedachten afdwalen.

Vind een comfortabele houding, breng je aandacht naar je ademhaling en observeer de gedachten die binnenkomen.

Mediteren stap voor stap:

  1. Ga comfortabel rechtop zitten of liggen.
  2. Scan je lichaam en wordt je bewust van je ademhaling of sensaties zoals drukpunten.
  3. Je ademhaling wordt als het ware het anker waar je steeds naar terugkeert.
  4. Word je bewust van de gedachten die binnenkomen en wat voor gevoel die gedachten je geven.
  5. Wanneer je gedachten afdwalen probeer je de aandacht weer naar je ademhaling te krijgen.
  6. Als je eenmaal klaar bent open je je ogen.

Je kunt je eventueel ook bewust worden van alle lichaamssensaties in de verschillende lichaamsdelen. Van je tenen tot je hoofd, overal kunnen spanningen zijn. 

Je weet wat er gebeurt als je mediteert, de gezondheidsvoordelen die het met zich mee brengt en je weet hoe je precies moet mediteren. Het is tijd om deze gezonde gewoonte in je leven te integreren.

Je zou zelfs wandelend kunnen mediteren. Kijk wat voor jou het beste werkt.

Hoe lang mediteren voor positieve veranderingen?

Om positieve veranderingen te ervaren, is dagelijks ten minste 10 minuten mediteren al voldoende.

Sommige meditatiebeoefenaars adviseren echter om twee keer per dag gedurende 20 minuten te mediteren voor nog betere resultaten.

Hoewel 10 minuten meditatie de algemene consensus is, tonen studies aan dat zelfs 5 minuten meditatie al heilzaam kan zijn.

Ongeacht de duur, is consistentie in je meditatiepraktijk cruciaal voor effectieve resultaten.

Meditatie gezondheidsvoordelen

Meditatie brengt verschillende gezondheidsvoordelen met zich mee waar je de vruchten van kunt plukken.

Geestelijke gezondheidsvoordelen meditatie:

  1. emotionele stabiliteit
  2. minder stress
  3. minder angst
  4. gaat depressie tegen

Lichamelijke gezondheidsvoordelen:

  1. vermindert cellulaire ontstekingen
  2. stimuleert de immuunfunctie
  3. minder chronische pijn
  4. minder hoge bloeddruk
  5. verbetert geheugen (meer grijze massa in de hersenen)
  6. minder hart- en vaatziekten
  7. reguleert de hormonale afscheiding
  8. meer ziekte bestrijdende chemicaliën

Overige gezondheidsvoordelen:

  1. verhoogde focus
  2. verhoogde creativiteit

Meditatie is krachtig, hier zul je al snel achterkomen als je voor het eerst gaat mediteren.

Na wat oefeningen wordt je ontspannen en kan je zelfs euforie en een natuurlijke high ervaren.

Deze natuurlijke ‘high’ kan niet alleen bijdragen aan emotionele regulatie, maar ook helpen bij het beter omgaan met uitdagende situaties.

Take home message

De gehele dag is er een informatie- en gedachtenoverload, met name in de huidige wereld waarin we voortdurend geprikkeld worden. 

Het is niet verwonderlijk dat al die prikkels en gedachten voor stress en andere gezondheidsproblemen kunnen zorgen. Meditatie kan de remedie zijn.

Maar wat gebeurt er als je mediteert?

Bij meditatie focus je op je ademhaling, dit is het ankerpunt waar je naar terugkeert als je gedachten afdwalen. Als er een gedachte binnenkomt observeer je de gedachte en keer je weer terug naar je ademhaling.

Op deze manier kan meditatie je zenuwstelsel kalmeren en verschillende hersendelen versterken die betrokken zijn bij je aandacht, zelfbewustzijn en geheugen.

Je kunt overal mediteren en je hebt er alleen je eigen brein voor nodig. Bovendien hoef je dagelijks slechts 10 minuten te mediteren voor merkbare resultaten.

Wacht dus niet langer met meditatie en probeer het vandaag nog.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Shen, H., Chen, M., & Cui, D. (2020). Biological mechanism study of meditation and its application in mental disorders. General Psychiatry, 33(4).