Wat Is Bedorven Voedsel?

Het proces waarbij een voedingsmiddel ongeschikt wordt om te eten heet voedselbederf. Maar wat men hier precies mee bedoelt is soms nog een beetje onduidelijk. 

Hoewel de meeste mensen denken dat het alleen door schimmels of bacteriën veroorzaakt kan worden, zijn er zeker nog andere oorzaken. 

Kortom, wat is bedorven voedsel?

KORT ANTWOORD

Voedselbederf wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een invasie van micro-organismen zoals bacteriën en schimmels, dit wordt ook wel microbieel bederf genoemd. Voedsel zal geleidelijk bederven wanneer het aan een aantal factoren wordt blootgesteld waaronder vochtigheid, warmte, temperatuur, licht, zuurstof, en bederfveroorzakende bacteriën. Bedorven voedsel herken je aan een ongewenste smaak, onaangename geur, een verandering van textuur, een verandering van kleur en het zachter worden van het voedingsmiddel. Andere vormen van voedselbederf zijn chemisch bederf, fysiek bederf en het uiterlijk van bedorven voedsel. Door bederfveroorzakende bacteriën zullen fruit en groente slijmerig of papperig worden. Vlees zal met name een vieze geur krijgen. Voedselbederf is afhankelijk van het soort product, de opslagwijze en verpakking.

Dit artikel vertelt je precies wat bedorven voedsel is, hoe je voedselbederf herkend, de oorzaken van voedselbederf en welke voedingsmiddelen het snelst en langzaamst bederven.

bedorven appel

Hoe herken je bedorven voedsel 

Voedselbederf gaat zowel ten koste van de kwaliteit als de veiligheid van voedingsmiddelen. Maar hoe herken je dit precies?

Tekenen van voedselbederf:

  1. onaangename geur
  2. vieze smaak
  3. verandering van kleur
  4. veranderde onaangename textuur
  5. zachter dan normaal 

De meeste mensen gooien bedorven voedsel direct weg, maar stel dat je het op zou eten, dan zou je waarschijnlijk niet eens zo snel ziek worden als dat je zou denken.

De geur van bedorven voedsel 

Terwijl schimmels het voedsel afbreken zullen ze aardachtige muffe aroma’s afgeven die op een oude kelder kunnen lijken. 

Bedorven voedingsmiddelen kunnen nog wel eens naar menselijke windjes ruiken. Sommige gisten produceren namelijk zwavelverbindingen.

Oorzaken bedorven voedsel 

De voedingsindustrie staat voor grote uitdagingen. Tijdens de opslag van voedingsmiddelen kan er een besmetting door micro-organismen plaatsvinden. 

De hoofdverantwoordelijken zijn sommige pathogene schimmelsoorten. Daarnaast is oxidatie een belangrijke veroorzaker van voedselbederf. Maar dat is nog niet alles. 

Verschillende factoren beïnvloeden het bedervingsproces:  

  1. zuurstof
  2. licht
  3. vochtigheid
  4. temperatuur
  5. warmte
  6. bederfveroorzakende bacteriën 

Deze factoren worden merendeels beïnvloed door het soort product, de verpakking en de opslagwijze.

Welke voedingsmiddelen bederven het snelste

Deze voedingsmiddelen bederven snel:

  1. bessen
  2. tomaten
  3. bananen
  4. groene bonen
  5. avocado’s
  6. koudgeperste sappen
  7. boerenkool
  8. aardappelen
  9. perziken
  10. champignons
  11. broccoli
  12. hummus
  13. asperges
  14. eieren
  15. vleeswaren
  16. gekookte groenten
  17. vis
  18. yoghurt

Welke voedingsmiddelen bederven het langzaamste 

Langst houdbare voedingsmiddelen: 

  1. witte rijst: voor onbepaalde tijd houdbaar 
  2. likeur: voor onbepaalde tijd houdbaar 
  3. honing: voor onbepaalde tijd houdbaar 
  4. gedroogde bonen: onbeperkt houdbaar 

Minstens 2 jaar houdbaar: 

  1. ingeblikte tonijn: 3 tot 5 jaar na de houdbaar tot datum
  2. donkere chocolade: 2 tot 5 jaar houdbaar
  3. pindakaas: 2 jaar houdbaar 
  4. bouillonblokjes: 2 jaar houdbaar 

Minstens 1 jaar houdbaar: 

  1. gedroogde pasta: 1 tot 2 jaar na de houdbaar tot datum
  2. fruit en groenten in blik: 1 tot 2 jaar, dit geldt voor de na ten minste houdbaar tot datum
  3. rundvlees jerky: 1 tot 2 jaar houdbaar
  4. melk in poedervorm: 1 tot 1.5 jaar houdbaar

Bedorven voedsel voorkomen 

Met een aantal handige trucjes kan je voedselbederf voorkomen of zal je het tijdig consumeren: 

  1. maak gebruik van etiketten 
  2. koelkastthermometer: om vers te blijven zouden voedingsmiddelen tussen de 1.6 en 4.4 graden celsius bewaard moeten worden. 
  3. probeer het wassen van verse producten te vermijden
  4. voedsel invriezen 
  5. vlees verpakt en ongesneden bewaren 
  6. reorganiseer de koelkast op een logische volgorde van boven naar beneden
  7. vacuümverpakking
  8. groenten en fruit niet samen bewaren
  9. koop alleen wat je nodig hebt
  10. tomaten op kamertemperatuur bewaren  
  11. voedingsmiddelen gelijkmatig op de voedsel plank plaatsen

Bessen zijn berucht om het snelle bedervingsproces. Je kan bederf van bessen voorkomen door ze in een oplossing van drie delen water en één deel witte azijn te wassen.

Take home message 

Hoewel het algemeen bekend is dat je bedorven voedsel niet moet eten weten maar weinig mensen wat er precies mee bedoelt wordt. 

Wat is bedorven voedsel? Bedorven voedingsmiddelen zitten vol met micro-organismen zoals bacteriën en schimmels waardoor het voedsel niet meer gegeten kan worden. 

Of en hoe snel en product precies bederft is afhankelijk van temperatuur, vochtigheid, licht,  warmte, zuurstof, en bederfveroorzakende bacteriën.

Gelukkig heb je invloed op meerdere factoren. Door met onze tips rekening te houden kan je voedselbederf voorkomen.

De vraag is ook wanneer we iets als bedorven voedsel beschouwen. Zo verschilt de lat per samenleving. 

In samenlevingen waar het voedsel schaarser is zijn mensen geneigd om voedsel bij beginnende bederf alsnog op te eten, zoals papperig fruit in desserts of groentes die beginnen met bederven. Voor hen vormt de textuur en smaakverandering een minder groot obstakel.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Pellissery, A. J., Vinayamohan, P. G., Amalaradjou, M. A. R., & Venkitanarayanan, K. (2020). Spoilage bacteria and meat quality. In Meat quality analysis (pp. 307-334). Academic Press.

Gram, L., Ravn, L., Rasch, M., Bruhn, J. B., Christensen, A. B., & Givskov, M. (2002). Food spoilage—interactions between food spoilage bacteria. International journal of food microbiology, 78(1-2), 79-97.

Jay, J. M. (1972). Mechanism and detection of microbial spoilage in meats at low temperatures: A status report. Journal of Milk and Food Technology, 35(8), 467-471.

Needham, R., Williams, J., Beales, N., Voysey, P., & Magan, N. (2005). Early detection and differentiation of spoilage of bakery products. Sensors and Actuators B: Chemical, 106(1), 20-23.

in’t Veld, J. H. H. (1996). Microbial and biochemical spoilage of foods: an overview. International journal of food microbiology, 33(1), 1-18.