Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Het is erg frustrerend als je een nies voelt hangen die maar niet wilt doorkomen. Jammer genoeg werkt het slechts voor 30% van de mensen om naar licht te kijken. Er zijn gelukkig veel meer manieren, waardoor je snel kan niezen.
Kortom, hoe kan je een nies opwekken?
KORT ANTWOORD
Je kan het niezen op meerdere manieren opwekken. Maak gebruik van prikkels, zoals licht, parfum, specerijen, koude lucht en koolzuur. De trigeminus zenuw reguleert het niezen. Door het licht in te kijken stimuleer je zowel de oogzenuw, als de zenuw die de nies kan opwekken. Stimulatie en druk van buitenaf, zoals met een veer, tissue punt en neusmassage, zijn ook erg effectief. Je kan een stapje verder gaan door je neusharen of wenkbrauwharen te epileren. Of je maakt het jezelf juist aangenamer door pure chocolade te eten. Het hoofd kantelen kan ook werken. Daarnaast kan je met je tong de trigeminus stimuleren door over je gehemelte te wrijven.
Dit artikel vertelt je hoe je zo snel mogelijk je nies kan opwekken.
Nies opwekken
Wanneer de slijmvliezen door deeltjes geïrriteerd raken, zal de nervus trigeminus gestimuleerd worden. Vervolgens geven de hersenen signalen af om te niezen. Met een aantal methoden maken we gebruik van dit principe.
Licht. Het is algemeen bekend dat naar het licht kijken een nies zal opwekken. Dit geldt echter niet voor iedereen. Op commando niezen is namelijk erfelijk. Een derde van de bevolking is in staat om op
commando te niezen, door simpelweg naar een fel licht te kijken. Dit wordt ook wel de fototische niesreflex genoemd. De nervus trigeminus bevindt zich namelijk naast de nervus opticus (oogzenuw). Ze kunnen daarom gelijktijdig gestimuleerd worden. Het is belangrijk dat je plotseling in het licht kijkt. Voorkom oogschade en kijk nooit recht in het licht.
Specerijen. Door aan specerijen te ruiken kan je een nies opwekken. Specerijen, zoals komijn, zwarte peper, gemalen rode peper en koriander, irriteren het neusslijmvlies. Zo bevat witte en zwarte peper de irriterende stof piperine. Een ander nies opwekkend bestanddeel is capsaïcine, dat in hete pepers wordt gevonden. Open een potje specerijen. Als dit niet werkt kan je een paar peperkorrels fijnknijpen. Eventueel kan je uit een fles wat capsaïcine-extract inhaleren. Ga niet overboord, want dat kan tot een branderig gevoel leiden.
Tissue Punt. Maak gebruik van een tissue punt. Dit doe je door de hoek van een tissue tot een punt op te rollen. Plaats het vervolgens in één neusgat om het te prikkelen. Wek kriebels op door heen en weer te gaan. Hiermee stimuleer je de nervus trigeminus. Pas op dat je niet te diep in het neusgat gaat.
Epileren. De neusvleugel biedt interessante mogelijkheden. Als de eerder genoemde methoden niet werken kan je een haartje in het neusvleugel gebied epileren. Ook hiermee stimuleer je de belangrijke trigeminus zenuw. Wees je ervan bewust dat de huid erg gevoelig is.
Sterke parfum. Het is je misschien al een keer onbewust overkomen, maar sterke parfums kunnen een nies opwekken. Dit doe je door aan een sterke parfum te ruiken. Het is dus niet de bedoeling dat je het inhaleert. Je kan je neusslijmvlies irriteren door sterke parfum in de lucht te spuiten. Spuit het nooit rechtstreeks in je neus.
Koude lucht. De slijmvliezen zijn gevoelig voor koude lucht. Haal een frisse neus en je kan een nies opwekken. Als het buiten niet koud genoeg is kan je thuis de airconditioning aanzetten.
Pure chocolade. Je nies opwekken kan ook erg smakelijk zijn. Pure chocolade bevat namelijk een hoog cacaogehalte dat je nies kan opwekken. Het precieze werkingsmechanisme is nog niet helemaal bekend. Het werkt minder goed voor mensen die al regelmatig pure chocolade eten. Je lichaam raakt er dan namelijk aan gewend.
Pepermunt. Alleen al de geur van pepermunt kan een nies opwekken. Schaf essentiële pepermuntolie aan en open het flesje als het niezen niet wilt doorzetten. Je kan ook wat pepermunt kauwgom of tandpasta in de buurt houden.
Wenkbrauwhaar. Door aan een wenkbrauwhaar te plukken kan je een nies opwekken. Het wenkbrauw gebied is net zoals de neusvleugel erg gevoelig voor prikkels. Door een wenkbrauwhaar te plukken stimuleer je de aangezichtszenuw, die op zijn beurt weer de trigeminus zenuw kan stimuleren. Soms hoef je maar 1 haartje te plukken.
Neus massage. In een niesbui heb je vast wel eens onbewust de neus gemasseerd. En niet zonder reden. Ook hiermee zal de nervus trigeminus gestimuleerd worden. Wrijf in een neerwaartse beweging over de neusbrug. Lichtjes in de neus knijpen kan ook helpen.
Punt van je tong. De trigeminus zenuw loopt over je gehemelte. Je kan hier goed gebruik van maken door met de punt van je tong het gehemelte te stimuleren met op en neergaande bewegingen. Ga over verschillende plekken heen en varieer de hoeveelheid druk die je uitoefent en kijk wat het beste voor je werkt.
Koolzuur. Hoe meer receptoren je stimuleert hoe meer speeksel je aanmaakt en hoe groter de kans dat je zal niezen. Koolzuurhoudende dranken zijn in staat om een nies op te wekken. Je tong bevat namelijk de TRPA1-receptor, die door kooldioxide geactiveerd zal worden. Bovendien is je neus ook gevoelig voor de bubbels in de koolzuurhoudende drank.
Hoofd kantelen. Je kan een nies opwekken door je hoofd achterover te kantelen. Een effectieve techniek voor degenen waarbij de nies maar niet door wilt komen.
Veer. In tegenstelling tot de tissue stimuleer je met de veer alleen de buitenkant. Door met een veer te kietelen kan je effectief een nies opwekken. Gebruik hiervoor nooit een echte veer en gebruik ook nooit iets scherps.
Neuriën. Het zachtjes knijpen hebben we hiervoor al besproken. Dit kan je nog effectiever maken door tegelijkertijd te neuriën. Dit klinkt misschien gek maar hiermee kan je het aantal trillingen verhogen, waardoor de trigeminus zenuw getriggerd wordt.
Gember. Specerijen zijn niet bij iedereen werkzaam. In dat geval kan je gember gebruiken. Schil gember en houdt het 10 seconden rondom de neus. Als je het niet erg vind om uit je comfortzone te gaan, kan je altijd nog kurkumapoeder proberen. Kurkumapoeder is een van de sterkste stoffen.
Take home message
Dankzij het niezen kan het lichaam irriterende stoffen zoals virussen en allergenen uit de neusholte verwijderen.
Iedereen reageert net wat anders op verschillende technieken om een nies te stimuleren. De een is net wat gevoeliger en de precieze drukpunten om de trigeminus zenuw kan ook variëren. Het is daarom belangrijk dat je experimenteert.
Het is heerlijk als de nies eenmaal vrijkomt. Tijdens het niezen zal door de spierspanning zich druk in de borstkas opbouwen. Na het niezen ontspannen de spieren en ervaar je een goed gevoel.
Houd alle hiervoor besproken tips in je achterhoofd, zodat je zo snel mogelijk een hardnekkige niesprikkel kan verlichten.
Over Diederik
Bronnen
Burke, W. (2012). Why do we sneeze?. Medical hypotheses, 78(4), 502-504.
Songu, M., & Cingi, C. (2009). Sneeze reflex: facts and fiction. Therapeutic Advances in Respiratory Disease, 3(3), 131-141.
Wallois, F., Macron, J. M., Jounieaux, V., & Duron, B. (1991). Trigeminal afferences implied in the triggering or inhibition of sneezing in cats. Neuroscience letters, 122(2), 145-147.
Baraniuk, J. N., & Kim, D. (2007). Nasonasal reflexes, the nasal cycle, and sneeze. Current allergy and asthma reports, 7(2), 105-111.
Hydén, D., & Arlinger, S. (2007). On the sneeze-reflex and its control. Rhinology, 45(3), 218-219.
