19% van de werkenden (15-74 jaar) ervaart burn-outklachten. 

Het risico op burn-out verschilt sterk per beroep: voor iemand in de tuinbouw is dat risico waarschijnlijk lager dan voor de minister-president.

Dus welke sector heeft de hoogste burn-out?

Deze cijfers herinneren ons eraan dat niet alles het nastreven waard is. Een succesvolle carrière past niet altijd in een gelukkig leven.

Kortom, als iets je gemoedsrust kost, koop het dan niet. Zoals met alles geldt: balans is de sleutel.

Burn-out onder artsen op de spoedeisende hulp

Ik herinner me nog goed mijn coschappen op de spoedeisende hulp. Iedereen leek zo kalm en competent. 

Ondanks de hectiek straalden de artsen en verpleegkundigen een indrukwekkende professionaliteit uit, en ik keek enorm tegen hen op. 

Op de schaarse momenten dat het even wat rustiger was, besloot ik hen persoonlijk te benaderen. 

Nieuwsgierig vroeg ik aan de artsen of ze ooit zelf een burn-out hadden gehad. Tot mijn verrassing begonnen velen zich open te stellen en hun ervaringen te delen. 

Wat begon als een simpele vraag, mondde uit in openhartige gesprekken, waarin ze ook dichter naar elkaar toe leken te groeien.

Ik was stomverbaasd om te ontdekken hoeveel artsen wel eens een burn-out hadden doorgemaakt. 

Niet alleen dat – sommigen vertelden me dat ze zelfs antidepressiva namen. 

Sommigen hadden momenten gehad waarin ze in tranen uitbarstten, vaak door de torenhoge verwachtingen en zelfs harde kritiek van bepaalde specialisten. 

Er werd eerlijk gepraat over de enorme mentale druk, het gevoel van falen dat soms op de loer ligt, en het gebrek aan ruimte om te herstellen.

Een van de verhalen die me het meest bijbleef, was dat het ziekenhuis eigenlijk al incalculeerde dat een arts na een paar maanden zou uitvallen door de werkdruk. 

In plaats van structureel extra artsen aan te nemen, werd er gerekend op vervanging wanneer iemand uitviel – alsof het een vast gegeven was dat de werkdruk niet houdbaar zou zijn.

Bovendien durfde bijna niemand spontaan een vrije dag op te nemen. Niet alleen omdat ze zelf geen tijd kregen om op adem te komen, maar ook omdat ze wisten dat hun collega’s dan direct met een dubbele werkdruk te maken zouden krijgen. 

En zelfs op een vrije vrijdag voor een lang weekend werd soms scheef gekeken.

Deze gesprekken hebben mijn ogen geopend en me doen inzien dat de realiteit achter het artsenvak veel complexer en zwaarder is dan ik ooit had verwacht. 

Het was een van de redenen waarom ik besloot om geen arts te worden, maar op een andere manier bij te dragen aan een gezondere toekomst. 

Via deze website probeer ik bewustwording te creëren en te informeren over het belang van mentale gezondheid, in de hoop dat dit bijdraagt aan een gezondere werkomgeving voor iedereen, en vooral voor de onmisbare zorgverleners.

Verschillende Factoren die Burn-Out Bevorderen

Burn-out wordt vaak veroorzaakt door een combinatie van factoren zoals werkdruk, emotionele belasting, gebrek aan controle en sociale ondersteuning. 

In sectoren waar werknemers constant onder hoge druk staan en belangrijke beslissingen moeten nemen (zoals in de zorg of het onderwijs), blijkt burn-out significant hoger. Volgens onderzoek komt burn-out vaker voor in de volgende situaties:

1. Hoge Werkdruk: Bijvoorbeeld in sectoren als de zorg, advocatuur, en onderwijs, waar werknemers vaak te maken hebben met strikte deadlines en lange werkuren.
2. Emotionele Belasting. Beroepen waarbij werknemers direct in contact staan met cliënten of patiënten, zoals therapeuten en zorgverleners, ervaren hogere emotionele belasting.
3. Weinig Controle. In sectoren waar het werk sterk gereguleerd is of waar medewerkers weinig inspraak hebben in hun eigen werkschema, zoals de logistiek of fabrieksarbeid, kunnen gevoelens van machteloosheid bijdragen aan burn-out.
4. Sociale Ondersteuning en Bedrijfscultuur. Een ondersteunende omgeving waarin collega’s en leidinggevenden aandacht hebben voor het welzijn van werknemers, verlaagt het risico op burn-out. Bedrijfsculturen die te competitief of individualistisch zijn, vergroten dit risico juist.

Sectoren met de Hoogste Burn-Outpercentages

Enkele sectoren met de hoogste burn-outpercentages en de reden hiervoor zijn:

1. Zorgsector. Meer dan de helft van de zorgmedewerkers rapporteert burn-outklachten. Naast de intensieve emotionele belasting, worden veel medewerkers geconfronteerd met personeelstekorten, wat de werkdruk verder vergroot.
2. Onderwijs. Leraren en docenten ervaren hoge werkdruk door de groeiende administratieve lasten, de eisen van ouders en maatschappelijke verwachtingen. Dit, gecombineerd met steeds grotere klassen, leidt tot een verhoogd risico op burn-out.
3. Politie en Brandweer. Medewerkers in deze sectoren worden geconfronteerd met levensbedreigende situaties en werken vaak op onregelmatige tijden. Het risico op burn-out wordt verder vergroot door de emotionele impact van de gebeurtenissen waarmee zij in aanraking komen.
4. Juridische Sector. Advocaten, rechters en andere juridische professionals hebben te maken met hoge verantwoordelijkheden en vaak lange werktijden. De intense werkdruk en deadlines in combinatie met de emotionele stress van juridische conflicten dragen bij aan hoge burn-outpercentages.
5. IT en Technologische Sector. De vraag naar technologische ontwikkeling groeit, wat zorgt voor werkdruk en vaak lange werkuren. Daarnaast hebben IT-professionals te maken met continu veranderende technologieën, wat druk kan zetten op hun vaardigheden en kennis.

Hoe Herken Je een Burn-Out?

Het herkennen van een burn-out kan lastig zijn, omdat symptomen vaak geleidelijk optreden en variëren per persoon. Toch zijn er enkele gemeenschappelijke waarschuwingssignalen waarmee je een burn-out tijdig kunt identificeren, zowel bij jezelf als bij anderen.

1. Lichamelijke Symptomen

• Chronische Vermoeidheid: Een constante, diepe vermoeidheid die niet weggaat, zelfs niet na een goede nachtrust.
• Hoofdpijn en Spierpijn: Door langdurige stress kunnen spanningen zich vastzetten in het lichaam, wat zich uit in hoofdpijn, nek- of rugklachten.
• Veranderingen in Eetlust en Slaap: Een burn-out kan leiden tot slaapstoornissen (zoals slapeloosheid) of juist overmatige slaap. Eetpatronen kunnen ook veranderen, bijvoorbeeld door overeten of juist minder eetlust.

2. Emotionele Symptomen

• Emotionele Uitputting: Het gevoel volledig ‘leeg’ te zijn en geen energie of motivatie meer te hebben om dagelijkse taken aan te pakken.
• Cynisme en Afstandelijkheid: Mensen met een burn-out kunnen negatiever worden en emotioneel afstandelijk tegenover hun werk en collega’s staan. Dit kan zich uiten in gevoelens van onverschilligheid of pessimisme.
• Minder Voldoening en Zelfvertrouwen: Een burn-out kan ervoor zorgen dat je minder tevreden bent over je werkprestaties en twijfels hebt over je eigen kunnen.

3. Mentale Symptomen

• Verminderde Concentratie en Geheugenproblemen: Langdurige stress kan het cognitief functioneren beïnvloeden, waardoor concentratie- en geheugenproblemen optreden.
• Besluiteloosheid: Zelfs kleine beslissingen kunnen overweldigend aanvoelen en veel energie kosten.
• Overprikkeldheid: Mensen met een burn-out kunnen sneller geïrriteerd raken, zelfs door kleine zaken die ze normaal zouden kunnen relativeren.

4. Gedragsveranderingen

• Sociale Terugtrekking: Bij een burn-out vermijden mensen vaak sociale activiteiten en trekken ze zich terug, zowel op het werk als privé.
• Verhoogd Middelengebruik: Sommige mensen grijpen naar alcohol, nicotine of zelfs medicatie om met stress om te gaan, wat kan wijzen op een onderliggende burn-out.
• Prestatieverlies: Burn-out leidt vaak tot verminderde productiviteit en een lagere werkprestatie. Taken die voorheen gemakkelijk waren, kunnen nu erg zwaar of zelfs onmogelijk lijken.

Hoe Burn-Out te Voorkomen: Strategieën en Preventieve Maatregelen

Een aantal strategieën die kunnen helpen bij het voorkomen van burn-out in de werkplek:

1. Flexibiliteit en Autonomie. Werknemers de mogelijkheid geven om zelf hun werkschema’s te bepalen kan bijdragen aan een betere balans tussen werk en privé.
2. Psychosociale Ondersteuning. Mentale gezondheid wordt steeds belangrijker binnen organisaties. Toegang tot counseling en mentale gezondheidstrainingen kan de emotionele belasting verlagen.
3. Grenzen Stellen. Bedrijven kunnen er baat bij hebben om een cultuur te creëren waarin werknemers niet buiten werktijden worden verwacht bereikbaar te zijn.
4. Scholing en Ontwikkeling. Door werknemers de mogelijkheid te bieden om hun vaardigheden verder te ontwikkelen, kunnen zij zich meer betrokken voelen bij hun werk en meer controle ervaren over hun carrière.

Take home message

Hoewel werk een belangrijke bron van vervulling kan zijn, laat onderzoek zien dat overmatig streven naar succes ten koste kan gaan van welzijn en mentale gezondheid. 

Het is cruciaal om na te denken over de definitie van succes en geluk en te erkennen dat deze aspecten niet altijd samen gaan. Zoals ik eerder heb aangegeven: “als iets je gemoedsrust kost, koop het dan niet.”

Bovendien kunnen werkgevers en beleidsmakers overwegen om werkplekken zodanig te ontwerpen dat werk niet alleen productief maar ook duurzaam en mentaal gezond is. 

Balans in werkdruk, een respectvolle bedrijfscultuur, en een open dialoog over mentale gezondheid zijn allemaal belangrijke ingrediënten.

Neem een kijkje op mijn YouTube-kanaal waarin vragen zoals deze in 1 minuut beantwoord.