Zwangerschap en intermittent fasting, is het veilig?

Zwangerschap en intermittent fasting, is het veilig? 

Hoewel intermittent fasting geen invloed lijkt te hebben op het geboortegewicht en vroeggeboorte, wordt intermittent fasting toch afgeraden tijdens de zwangerschap.

Voedingstekorten

De drastische aanpassing van je eetgewoonten bij intermittent fasting kan namelijk het risico op voedingsdeficiënties (tekorten) en andere gezondheidsproblemen voor jou en je toekomstige baby verhogen.

Als je je eten beperkt tot bepaalde eetvensters (momenten dat je mag eten) of dagen is het namelijk lastig om de juiste hoeveelheid voeding binnen te krijgen. 

Dit maakt het nog moeilijker met een zich ontwikkelende baby aangezien hij/zij zich voedt vanuit jouw voorraden. 

Onderzoeken

Er zijn een beperkt aantal studies die de effecten van intermittent fasting op zwangerschap en de gezondheid van de baby hebben onderzocht.

Ze focusten zich vooral op twee belangrijke indicatoren van gezonde baby’s, het geboortegewicht en vroegtijdige geboorte. 

Uit de resultaten kwam naar voren dat er bij moeders die aan intermittent fasting deden, geen vroegtijdige geboorte optrad, en ook geen baby met een laag geboortegewicht op de wereld kwam.

Maar de wetenschappers gaven aan dat de implicaties door het vasten pas mogelijk later in het leven verschijnen. En dat daarom het vasten tijdens de zwangerschap uit voorzorg vermeden moet worden. 

Risico’s van Intermittent fasting tijdens de zwangerschap 

Intermittent fasting kan zowel de vruchtbaarheid als de zwangerschap potentieel beïnvloeden.

Invloed op vruchtbaarheid

Je hypothalamus, hypofyse en eierstokhormonen werken nauw samen. Dit wordt ook wel bekend als de HPO-as genoemd. Deze samenwerking moet in balans zijn. 

1. Verminderde ovulatie. Tijdens perioden van fysieke of mentale stress zal de hypothalamus minder kisspeptine en GnRH (growthhormone releasing hormone) produceren waardoor de ovulatie in extreme gevallen niet meer plaatsvindt. De hormoonspiegels normaliseren pas als je lichaam aanvoelt dat het gevaar is geweken. 

Het maakt niet uit of je echt uitgehongerd bent of dat het deel uitmaakt van je dieet, jouw lichaam weet het verschil niet tussen echt gevaar en zelfopgelegde stress. 

2. Ondergewicht / verminderde ovulatie. Volgens Dr. Aaron Styer, MD, reproductief endocrinoloog, kunnen mensen met ondergewicht ook vruchtbaarheidsproblemen krijgen. Dit gaat vaak om extreme gevallen (bijv. anorexia).

De vrouwelijke hypofyse kan namelijk de calorie inname meten. Als de inname onder een bepaald punt komt kan het een signaal afgeven om de ovulatie te verminderen of te staken.

3. Leptine spiegel. Dr. Styer zegt ook dat intermittent fasting de hormoonspiegel van leptine beïnvloed. Leptine wordt geproduceerd door vetcellen en reguleert niet alleen je metabolisme maar ook het niveau van LH en FSH. Dit zijn de twee belangrijke hormonen die de ovulatie reguleren.Te weinig leptine kan op zijn beurt vruchtbaarheidsproblemen met zich mee brengen.

Invloed op zwangerschap 

1. Snelgroeiend kind. Met intermittent fasting is het lastig om de ideale condities voor het snel groeiende kind te creëren. Een zwangerschap vereist veel voedingsbronnen. Je wilt door de calorierestrictie geen onnodige fysieke of mentale stress veroorzaken, aldus, Dr. Styer.

Tijdens de zwangerschap moet je juist meer eten, 340 extra calorieën per dag in het tweede trimester en maar liefst 450 calorieën extra in het derde trimester. 

2. Bloedarmoede. Bloedarmoede o.b.v. een ijzertekort komt al meer voor bij zwangere vrouwen. En wanneer een baby niet genoeg ijzer binnenkrijgt, voornamelijk in het 3e trimester, neemt de kans op bloedarmoede bij de baby toe. Dit is even schrikken, maar met de juiste voeding kan je deze risico’s aanzienlijk verlagen.

3. Hormonale onbalans. Bovendien kan langdurig vasten mentaal en fysiek uitdagend zijn. Het is dus niet gek dat dit je hormonale balans kan beïnvloeden. Het maakt niet uit of je echt uitgehongerd bent of dat het deel uitmaakt van je dieet, jouw lichaam weet het verschil niet tussen echt gevaar en zelfopgelegde stress. De hormoonspiegels normaliseren pas als het potentiële gevaar is geweken.

Speerpunten intermittent fasting en de zwangerschap 

De volgende speerpunten zijn zeer belangrijk tijdens de zwangerschap.

1. Gewicht baby. Je baby moet op gewicht zien te komen. Gewicht voor de zwangerschap is daarom een belangrijkere gezondheidsfactor.

2. Voedingsstoffen. Zorg dat de baby alle essentiële voedingsstoffen binnenkrijgt voor een gezonde ontwikkeling van de hersenen en lichaam.

3. Vetreserves. Als je van plan bent borstvoeding te gaan geven is het belangrijk om maternale (moederlijke) vetreserves op te bouwen.

Welke intermittent fasting schema tijdens de zwangerschap? 

Wegens een gebrek aan voldoende wetenschappelijk onderzoek raden wij intermittent fasting af tijdens de zwangerschap. 

Maar wellicht is intermittent fasting al een onderdeel van je lifestyle geworden. In deze gevallen zouden we zeggen dat simpelweg wat minderen genoeg kan zijn. 

Vermijd in ieder geval de volgende methoden tijdens de zwangerschap: 

• 5:2 schema.
• Alternerend vasten. 
• De 24 uurs vast. 
• 20:4 warrior diet. 

Vast maximaal 12 tot 14 uur

12 tot 14 uur wordt door sommige experts als een veilige range beschouwd. Combineer dit met beperkt aantal snacks.

Over het algemeen is de maximaal 12-14 uur durende vast het beste om het lichaam en ook de stofwisseling rust te geven.

Om de gezondheid van jouw baby te waarborgen is het verstandig om dagelijks een kortere periode te vasten. 

Met 12 tot 14 uur vasten zullen je maag en darmen ‘s nachts tijd hebben om te herstellen en daarnaast zullen ook je hormonen een welverdiende rust krijgen. 

Tussen de maaltijden in heeft het lichaam tijd nodig om de maaltijden te verteren en je hormonen naar de normale baseline (basiswaarde) te krijgen.  

Wetenschappelijk onderzoek intermittent fasting en zwangerschap

In een verouderde studie uit 1996 onder Gambiaanse vrouwen werd vermeld dat zij die vasten tijdens de ramadan grote veranderingen ondervonden in de glucosewaarden, insuline en triglyceriden (vetten). 

Geboortegewicht. Het geboortegewicht vergeleken met de baby’s van vrouwen die niet hadden gevast waren gelukkig vergelijkbaar. Geboortegewicht is een belangrijk aspect. 

Langetermijn schade. Maar de wetenschappers gaven aan dat de implicaties door het vasten pas mogelijk later in het leven verschijnen. En dat daarom het vasten tijdens de zwangerschap uit voorzorg vermeden moet worden. 

Vroeggeboorte. Een meer recente studie kwam met vergelijkbare resultaten en toonde aan dat vasten tijdens de ramadan het geboortegewicht van de baby’s niet beïnvloedt. Bovendien was er geen significante relatie tussen vasten en vroegtijdige geboorte (vroeggeboorte). 

Toekomstig onderzoek. Net zoals in de vorige studie opperde de onderzoekers dat er meer onderzoek nodig is om de potentiële negatieve gezondheidseffecten in kaart te brengen. Deze twee studies zijn veelbelovend, maar geven natuurlijk geen uitsluitsel. 

Beperkt aantal uitkomstmaten. Wat opviel was dat studies zich primair focusten op het geboortegewicht. Er zijn zoveel mogelijk andere uitkomsten die nog niet onderzocht zijn, zoals de kans op verlies van zwangerschap, een miskraam (pregnancy loss) en andere lange termijn effecten op de kinderen wiens moeder aan intermittent fasting deden. 

Intermittent fasting en vruchtbaarheid. De do’s en dont’s 

DO’S

1. Eet voldoende vetten. Voeg een bron van vet toe tijdens het vasten. Dit is zowel belangrijk vrouwen die zwanger willen worden en vrouwen die al zwanger zijn. De productie van vrouwelijke seks hormonen is namelijk afhankelijk van vetinname, dus het toevoegen van een beetje vet zal je overall calorie inname stabiel houden zonder dat het insuline wordt losgelaten. Neem dit ook overdag, je lichaam heeft hierdoor genoeg energie en tegelijkertijd blijft je insuline laag omdat er geen suiker in het bloed komt.

2. Lichaamsbeweging. Lichaamsbeweging is zeer belangrijk ook al heb je geen zin om te sporten tijdens de zwangerschap, al helemaal niet in het eerste trimester. Lichaamsbeweging verlaagt de kans op suikerziekte tijdens de geboorte, het verkort de bevalling en verkleint de kans op een keizersnede.

3. Vitaminen. Wees er zeker van dat je hoge kwaliteit multivitaminen of prenatale multivitaminen binnenkrijgt. 

4. Negatieve symptomen. Consulteer een arts als je de volgende symptomen ervaart: negatieve cyclus veranderingen, humeur veranderingen of lichamelijke klachten.

DONT’S

1. Verkort je vastentijd tot maximaal 12 uur. Vast niet langer dan 16 uur als je zwanger probeert te worden en vast niet langer dan 12 uur tijdens de zwangerschap. Als je jezelf te veel beperkt terwijl er een baby groeit is er een kans op vitamine en mineraal tekorten. Ook wordt de kans groter op zwangerschapscomplicaties.

2. Ga niet te intensief sporten. Overmatige fysieke inspanning kan je lichaam in een metabole stresssituatie stoppen wat op zijn beurt weer effect kan hebben op de hormonale balans. Ga in plaats daarvan voor licht belastende trainingen, bijvoorbeeld voor een buitenwandeling

3. Voorgeschiedenis. Ga niet vasten als je een voorgeschiedenis hebt met bijnierschorsinsufficientie, anorexia/boulimia of paniekaanvallen. 

Take home message 

Hoewel intermittent fasting geen invloed blijkt te hebben op het geboortegewicht en vroeggeboorte, wordt intermittent fasting afgeraden tijdens de zwangerschap. 

Een drastische aanpassing van je eetgewoontes kan namelijk leiden tot voedingsdeficiënties, omdat het namelijk lastig om de juiste hoeveelheid voeding binnen te krijgen. 

Tijdens de zwangerschap moet je juist meer eten, 340 extra calorieën per dag in het tweede trimester en maar liefst 450 calorieën extra in het derde trimester. 

Met intermittent fasting is het lastig om de ideale condities voor het snel groeiende kind te creëren.

Als je besluit te vasten tijdens de zwangerschap vast dan maximaal 12 uur.