De tong is niet alleen dicht bedekt met smaakpapillen, maar ook met zenuwen. Hierdoor worden de kleinste smaak en pijnprikkels gemakkelijk en nauwkeurig waargenomen. 

Dit verklaart echter ook waarom mensen nog wel eens last hebben van een gevoelige tong. Dit kan erg vervelend zijn omdat je bijvoorbeeld niet meer van het eten kan genieten. 

Dit artikel vertelt je de oorzaken en symptomen van een gevoelige tong en hoe je de gevoeligheid kan verminderen.

Symptomen van een gevoelige tong

Een gevoelige tong is een algemene term en kan dus op verschillende manieren ervaren worden. Het kan zich uiten met de volgende symptomen:

1. gevoeligheid voor bepaalde smaken, zoals zout of pikant
2. gevoeligheid voor temperaturen, zoals koud of warm
3. geïrriteerde of pijnlijke tong 
4. het gevoel alsof de tong verbrand is 

Naast een gevoelige tong zou je ook symptomen verwachten zoals roodheid, vlekken of zwellingen. 

Na irritatie of verwonding van de tong kunnen de smaakpapillen ontstoken raken. Vervolgens kunnen er pijnlijke kleine bultjes gezien worden.  

Echter, in de meeste gevallen zal je deze afwijkingen niet vinden. Zonder lichamelijke symptomen kan een gevoelige tong hardnekkig zijn. 

Maar waardoor kan het precies veroorzaakt worden?

Oorzaken gevoelige tong

In de meeste gevallen is de oorzaak van een gevoelige tong onbekend, dit wordt ook wel idiopathisch genoemd. 

Een gevoelige tong kent nogal wat oorzaken. We hebben de oorzaken daarom overzichtelijk in kaart proberen te brengen, van veelvoorkomend tot minder voorkomende bijwerkingen van geneesmiddelen.

Veelvoorkomende oorzaken van een gevoelige tong:

1. irritatie: bijvoorbeeld door warm voedsel, een beugel of kunstgebit
2. verwonding: bijten op de tong, verbranden van de tong, snijwonden 
3. te hard tandenpoetsen
4. infectie van de tong: pijn en irritatie 
5. ’s nachts tandenknarsen
6. vitaminetekort: tekorten aan ijzer of vitamine B-complex

Bepaalde gedragskeuzes kunnen leiden tot een gevoelige tong:

1. alcoholmisbruik
2. roken 
3. slechte mondhygiëne

Allergische reactie

1. voedsel
2. geneesmiddelen
3. voedsel toevoegingen 
4. chemicaliën in tandpasta en cosmetica

Infectie of ontsteking

1. spruw
2. herpes simplex
3. geografische tong

Een aantal systemische ziekten kunnen ook een gevoelige tong veroorzaken. Systemische ziekten

1. mondzweertjes
2. schildklieraandoening 
3. suikerziekte 
4. mondkanker

Overige oorzaken:

1. hormonale onbalans: menopauze
2. brandende mond syndroom (BMS)
3. medicijnen bijwerkingen 

Minder voorkomende oorzaken:

1. bloedarmoede
2. vitaminegebrek
3. brandend mond syndroom: het gevoel alsof je pittig eten op hebt 
4. lichen planus: huidaandoening 
5. geneesmiddelen: zo kunnen bètablokkers en naproxen mondzweertjes veroorzaken 
6. neuralgie: zenuwirritatie of zenuwschade 
7. Moeller’s glossitis: ontstoken tong 
8. ziekte van Behçet: ontstoken bloedvaten

Covid. Meer dan een kwart van de covid patiënten heeft symptomen in de mond waaronder ontstoken bultjes, zwelling en algehele roodheid van de tong. Branderigheid komt ook wel eens voor. Daarnaast kan de smaak wegvallen.

Menopauze. In de menopauze krijgen sommige vrouwen last van een overgevoelige tong. Dit kan het zelfvertrouwen aantasten waardoor er slechte eetgewoonten ontstaan.

Pijn onder of op de tong kan ook veroorzaakt worden door een kankergezwel. 

Kortom, verschillende oorzaken kunnen een gevoelige tong veroorzaken. In de meeste gevallen zal de oorzaak echter niet achterhaald worden. 

Behandeling gevoelige tong

Een gevoelige tong is kan dus erg onaangenaam zijn. Daar wil je natuurlijk zo snel mogelijk vanaf komen. Gelukkig kan je er wat aan doen.

Probeer de onderliggende oorzaak aan te pakken. Zo kan de dokter eventueel geneesmiddelen voor spruw en infecties voorschrijven.

Mondhygiëne. Een aantal aandoeningen kunnen veroorzaakt worden door een slechte mondhygiëne. Deze zijn gemakkelijk te behandelen. Op deze manier kan deze oorzaken uitsluiten. Dit doe je als volgt:

1. tandbederf en tandvleesproblemen door de tandarts laten controleren
2. twee maal daags je tanden poetsen met zuiveringszout
3. na elke maaltijd een milde en alcoholvrije mondwater

Geneesmiddelen. Probeer de stoffen waarvoor je allergisch bent te vermijden. Eventueel kan voorgeschreven antihistaminica de allergische reactie beteugelen. Bespreek dit altijd met een arts. 

Vitamines. Met behulp van een bloedtest kan je je controleren op vitaminetekorten. Met behulp van een uitgebalanceerd dieet of supplementen kunnen de tekorten aangevuld worden. Vitamine B12 en ijzerrijke voedingsmiddelen zijn vis en zeevruchten, rundvlees, eieren, peulvruchten en kaas.

Afhankelijk van de oorzaak kan je met een aantal huismiddeltjes de gevoeligheid mogelijk verlichten. 

1. aloë vera
2. honing
3. koud water
4. ijs
5. baking soda
6. zout water
7. melk van magnesia
8. kamille
9. kokosolie

Take home message

De tong zit vol met zenuwen. Dit komt goed van pas, het kan alleen erg onaangenaam worden als je tong gevoelig is. 

Van verwondingen tot een vitaminegebrek, er zijn verschillende oorzaken van een gevoelige tong. Echter, de oorzaak wordt vaak niet achterhaald. 

Gelukkig kan je de gevoeligheid op meerdere manieren verlichten. Veel tongaandoeningen kunnen met een goede mondhygiëne voorkomen worden. 

Ga naar de dokter wanneer er verontrustende veranderingen optreden zoals knobbels, zweertjes, kleurveranderingen of pijn die twee weken aanhoudt of langer.