Je endeldarm of rectum bevindt zich aan het einde van je dikke darm. In de endeldarm wordt de ontlasting tijdelijk vastgehouden. Elk gedeelte van de darmen kan verstopt raken, dus ook je endeldarm.

Dit artikel vertelt je hoe een verstopte endeldarm ontstaat, de oorzaken, symptomen en behandelingsopties.

Hoe ontstaat een verstopte endeldarm?

Bij een verstopte endeldarm komt meestal een droge, harde massa ontlasting in de endeldarm of dikke darm vast te zitten.

De doorgang wordt door deze onbeweeglijke massa geblokkeerd. De stoelgang wordt belemmerd en je kunt last krijgen van verstopping (constipatie).

Een verstopte endeldarm is een ernstige darmaandoening, het wordt ook wel fecale impactie genoemd. Als gevolg zal ook het afval gaan ophopen dat het lichaam niet kan verlaten.

Door deze blokkade kan de ontlasting door het rectum uit de anus gaan stromen.

De dikke darm en rectum lopen door elkaar. Zo kan een verstopte dikke darm leiden tot een verstopte endeldarm.

Er wordt gesproken van een darmobstructie wanneer de darm door iets anders dan harde poep is geblokkeerd.

Een verstopte endeldarm kent meerdere oorzaken.

Oorzaken verstopte endeldarm

Je endeldarm kan op verschillende manieren verstopte raken waaronder door uitwerpselen, vernauwingen, aangroeisels en zelfs vreemde voorwerpen. 

Fecale verstopping. Door een grote harde massa poep kan je endeldarm verstopt raken. Bij fecale impactie wordt de ontlasting droog en hard dat vervolgens je endeldarm kan blokkeren. Het wordt ook wel een ontlastingprop genoemd. De meest voorkomende oorzaak van fecale impactie is chronische constipatie. Rond de harde massa ligt soms ook nog wat waterige ontlasting dat er langs kan sijpelen. Als het niet behandeld wordt kan het darmweefsel samengedrukt worden wat vervolgens de doorbloeding van de darmwand kan aantasten.

Poliepen. Darmpoliepen zijn abnormale gezwellen die vaak in de darmen worden aangetroffen, met name in laatste delen van je dikke darm waaronder je endeldarm. Meerdere grote poliepen kunnen je dikke darm en endeldarm blokkeren. Er is nog een gevaar, goedaardige poliepen kunnen namelijk in kwaadaardige poliepen veranderen. Het is dus belangrijk dat je het laat controleren.

Aambeien. Wanneer je rectale aderen ontstoken raken en opzwellen wordt er gesproken van aambeien. Grote aambeien kunnen je endeldarm gedeeltelijk blokkeren. Door het ongemak en pijn kunnen aambeien aan constipatie bijdragen omdat het minder fijn wordt om naar de wc te gaan.

Vreemde voorwerpen. In je endeldarm kunnen vreemde voorwerpen gaan vastzitten zoals zetpillen die niet oplossen of voorwerpen die via de anus zijn ingebracht. Als je deze vreemde voorwerpen niet uitpoept kan je rectum geblokkeerd raken.

Vernauwing. De endeldarm en de anus zullen op een bepaald punt samen komen. Hier kan een vernauwing ontstaan wat ook wel anorectale vernauwingen worden genoemd. Dit kan een verstopte endeldarm veroorzaken. Oorzaken van anorectale vernauwingen zijn littekenweefsel, anatomische afwijkingen en druk van omliggende organen. 

Samendrukking. Aangrenzende organen zoals de baarmoeder (baarmoedermyomen) en prostaat (goedaardige prostaatvergroting) kunnen je endeldarm samendrukken. Ook kunnen kankers de endeldarm gedeeltelijk samendrukken.

Dikke darmkanker. Een van de meest voorkomende vormen van kanker is colorectale kanker, oftewel dikkedarmkanker. Het is ook een van de dodelijkste vormen van kanker. Dikkedarmkanker kan de endeldarm doen verstoppen. Wees daarom op je hoede en let op rectale bloedingen, veranderde darmgewoonten, vermoeidheid zonder bekende reden en ongewild gewichtsverlies.

Verdraaide darmen. Wanneer de positie van de darmen verandert kan de darm gedeeltelijk of volledig verstopt raken.  Als de darmen verdraaien zal er een samenknijping optreden, dit wordt ook wel een volvulus genoemd. Een andere oorzaak is een buikwandhernia.

Een verstopte endeldarm wil je natuurlijk tijdig herkennen.

Symptomen verstopte endeldarm

De diagnose wordt nog wel eens gemist omdat een gedeeltelijk verstopte endeldarm niet altijd alarmerende tekenen en symptomen met zich meebrengt. 

Dus hoe herken je een verstopte endeldarm?

Er treedt meestal een gedeeltelijke verstopping op die zich geleidelijk ontwikkelt. Een volledige verstopping komt gelukkig zelden voor.

Om deze reden kunnen de symptomen in het beginstadium onopgemerkt blijven. Na verloop van tijd zullen de symptomen duidelijk worden.

Veelvoorkomende symptomen van een verstopte endeldarm:

1. constipatie / verstopping: harde en droge ontlasting
2. ongemak, branderig en pijnlijk gevoel in het rectum
3. ontlastingsdrang ondanks het ledigen van de darm (tenesmus)
4. gevoel van volheid in de endeldarm
5. fecale incontinentie
6. slijm in de ontlasting
7. bloederige ontlasting
8. potlood-dunne ontlasting

Omdat de specifieke oorzaak kan verschillen kunnen er ook andere symptomen en tekenen optreden.

Als er niet wordt ingegrepen kunnen zelfs de darmwanden gaan scheuren, dit is een ernstige darmaandoening. Een behandeling is dus erg belangrijk.

Diagnose en behandeling

Een verstopte endeldarm moet door een arts worden gediagnosticeerd. Aangezien de symptomen door verschillende aandoeningen veroorzaakt kunnen worden, kan het vaststellen nogal lastig zijn.

Bij het stellen van de diagnose kunnen de volgende diagnostische onderzoeken gebruikt worden:

1. kijkonderzoek van de armen (colonoscopie)
2. röntgenfoto van de buik
3. MRI-scan
4. CT-scan
5. weefselonderzoek (biopsie)

Fecale impactie. Dit wordt meestal met een klysma behandeld waarbij de arts een speciale vloeistof in het rectum brengt. Hierdoor wordt de ontlasting zachter en zal je weer een stoelgang krijgen. Een zachtere ontlasting kan je vervolgens makkelijker uitpoepen.

Poliepen. Poliepen kunnen op meerdere manieren behandeld worden, maar meestal worden ze met een draadlus tijdens een colonoscopie verwijderd.

Constipatie verstopte endeldarm

Mensen denken al snel dat hun constipatie door een verstopte endeldarm wordt veroorzaakt, maar dit kun je hier niet uit afleiden.

Hoewel constipatie vaak bij een verstopt rectum voorkomt is constipatie in de meeste gevallen niet te wijten aan een verstopping van het rectum. 

Er zijn namelijk voedings- en leefstijlfactoren zoals onvoldoende vezelinname en andere aandoeningen die ook constipatie kunnen veroorzaken.

De oorzaak van constipatie is vaak ook helemaal niet bekend.

Take home message

Je endeldarm (rectum) en andus zijn de laatste delen van het maagdarmkanaal. Je endeldarm speelt een belangrijke rol bij het vasthouden van de ontlasting. 

Helaas kan je endeldarm verstopt raken door onder andere fecale impactie, poliepen, aambeien, een verdraaing van de darmen en dikkedarmkanker.

Bij een verstopte endeldarm is er vaak een harde en grote massa poep in je spijsverteringskanaal vast komen te zitten. Het wordt ook wel een verstopt rectum of fecale impactie genoemd. 

Bij fecale impactie is de ontlasting verhard waardoor er een harde moeilijk te passeren massa ontstaat. Fecale impactie komt nog wel eens voor bij mensen met constipatie klachten. 

Een volledige verstopping is gelukkig zeldzaam. Er ontwikkelt zich meestal een gedeeltelijke verstopping.

Aangezien een verstopte endeldarm meerdere oorzaken kent is het belangrijk dat je je klachten goed laat onderzoeken.