Dyslexie en de Hersenen

Dyslexie is een veelvoorkomende leerstoornis. De hersenen van mensen met dyslexie zijn op bepaalde vlakken net wat anders. Zo worden er verschillen gezien in specifieke hersengebieden. 

Dit artikel vertelt je meer over de hersenen, welke gebieden precies aangedaan zijn en of dyslexie erfelijk is.

hersenen brein

Hoe werken de hersenen bij dyslexie?

Dyslexie is een neurobiologische aandoening. Mensen met dyslexie hebben een afwijkende bedrading van de hersenen. 

De oorzaak van dyslexie ligt in de hersengebieden die taal verwerken. Het tast met name de hersendelen aan die verantwoordelijk zijn voor het leren lezen. 

Je kunt het dus van een van beide ouders krijgen. Zo beïnvloeden de overgeërfde genen van je ouders de hersenontwikkeling in het vroege leven.

De oorsprong ligt dus in de hersengebieden die taal verwerken. 

1. Andere verwerking

Iemand met dyslexie ontvangt dezelfde informatie, maar zal de geschreven taal anders verwerken.

zenuwschadeDe hersenen van mensen met dyslexie vertonen ook minder efficiënte verwerkingspatronen.

2. Andere hersenactiviteit

Het brein van iemand met dyslexie is verschillend van iemand zonder dyslexie. Zo is de metabolische activiteit anders verdeeld.

Zo is er in de frontale kwab meer hersenactiviteit terwijl er in de pariëtale en occipitale gebieden juist minder activiteit zijn.

De achterhersensystemen in de linker hersenhelft falen waardoor je tijdens het lezen niet goed kunt functioneren. 

Dit brengt ons bij het volgende punt.

3. Rechter hersenhelft dyslexie

Dyslectische lezers gebruiken vaker hun rechter hersenhelft terwijl gewone lezers juist vaker hun linker hersenhelft gebruiken.

4. Intelligentie dyslexie

Hoewel dyslexie de hersenen beïnvloedt is de intelligentie niet aangetast. Dit blijkt uit onderzoek.

Hoe het precies veroorzaakt wordt is onbekend. We weten dus nog niet helemaal hoe de genetica uiteindelijk tot dyslexie leidt.

Erfelijkheid Dyslexie

dnaBepaalde stoornissen zijn overerfbaar. Dat geldt ook voor dyslexie. Dyslexie komt vaker in families voor.

Dyslexie heeft een genetische oorsprong, dus als een ouder dyslexie heeft is de kans dat jij dyslexie ontwikkelt aanzienlijk. Wanneer andere familieleden ook dyslexie hebben zal de kans groter worden. 

Kans op dyslexie. Dan vraag je je al snel af hoe groot de kans dat je dyslexie krijgt. Als één van beide ouders dyslexie heeft is de kans op dyslexie zo’n 40-60%.

Van de moeder of vader. Je kunt dyslexie van je moeder of vader overerven, dus als je moeder of vader moeite heeft met lezen is de kans dat jij dat ook krijgt groter. Weet wel dat dyslexie een generatie kan overslaan. 

Trek geen snelle conclusies. Als het erop lijkt dat je ouders geen dyslexie hebben concludeer je al snel dat het niet in de familie voorkomt en dat de kans dat jij het hebt kleiner is. Echter, veel mensen zullen zwakke leesvaardigheid verbergen. Houd hier rekening mee.

Waar mensen met dyslexie moeite mee hebben

Dyslexie is een leerstoornis dat voor problemen kan zorgen met lezen, schrijven en spellen. Dit zijn allemaal vaardigheden die je bij het leren nodig hebt. De symptomen variëren van mild tot ernstig.

Een aantal problemen bij dyslexie:

  1. letters van een woord door elkaar halen
  2. woorden die in elkaar overlopen
  3. wat je gelezen hebt moeilijker onthouden
  4. spaties die verloren gaan
  5. moeite om de letters die ze zien met de klanken van die letters te verbinden

De intelligentie is niet aangetast, dus je kunt met dyslexie slim en hardwerkend zijn terwijl je op bepaalde vlakken moeite hebt.

Het is dus een veelvoorkomende leerstoornis. Tussen de 5 en 10 procent van de mensen heeft dyslexie, maar dit kan tot 17% oplopen.

Take home message

Mensen met dyslexie hebben problemen met vaardigheden zoals lezen, schrijven en spellen bemoeilijkt. 

Dyslexiehersenen zijn dus ietsjes anders. Zo beïnvloedt dyslexie het neurologische systeem, met name het gedeelte dat bij het leren lezen betrokken is.

Het verschil tussen het brein van iemand met dyslexie en iemand zonder dyslexie is de verdeling van metabolische activiteit. De linker hersenhelft faalt wat het lezen negatief beïnvloedt.

Naar schatting heeft 5-10% van de bevolking dyslexie. Het wordt vaker bij mannen vastgesteld.

Dyslexie is erfelijk, dus in bepaalde families komt het vaker voor. De kans dat jij dyslexie ontwikkelt wanneer een van je ouders het heeft is naar schatting 40-60%.

Omdat de hersenen anders bedraad zijn is er ook geen genezing voor dyslexie. Gelukkig zijn er strategieën om met dyslexie om te gaan.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Hynd, G. W., & Semrud-Clikeman, M. (1989). Dyslexia and brain morphology. Psychological Bulletin, 106(3), 447.

Sun, Y. F., Lee, J. S., & Kirby, R. (2010). Brain imaging findings in dyslexia. Pediatrics & Neonatology, 51(2), 89-96.