Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Ongeveer 15% tot 20% van de mensen hoort wel eens een een piepend, suizend of ander geluid in een of beide oren.
Het wil nogal eens optreden na blootstelling aan hard geluid, maar kan in sommige gevallen ook plotseling zijn.
Dit wordt ook wel tinnitus genoemd (oorsuizen). Hoewel een piep vaak niet ernstig is en tijdelijk is van aard, kan het wel voor onrust en angst zorgen.
Dit artikel vertelt wat de piep precies is, de oorzaken, hoe je iets onschuldigs van een onderliggende aandoening kan onderscheiden en de behandelingen.
Wat betekent het als je een piepend geluid in een oor hoort?
Een piep in je oor is een geluid dat je zonder een externe bron kan horen. Het wordt ook wel tinnitus genoemd. Tinnire is het latijnse woord voor ringen.
Tinnitus, of piepen in de oren, is geen ziekte en varieert van mild tot ernstig. De tinnitus kan soms zo luid zijn dat het ten koste gaat van je concentratie en dat je externe geluiden minder goed kan horen.
De toonhoogte van de piep kan van laag gebrul tot een hoog gepiep variëren. Tinnitus geluiden kunnen zich op verschillende manieren presenteren waaronder suizen, rinkelen, klikken, zoemen, sissen of oceaan achtige geluiden.
Het kan zelfs ritmisch pulseren op het ritme van je hartslag, dit wordt ook wel pulsatiele tinnitus genoemd.
Tinnitus komt vaak voor, tussen de 15% tot 20% van de mensen heeft er last van, het treft met name de oudere volwassenen.
Tinnitus in één oor (unilaterale tinnitus) komt minder vaak voor dan in beide oren (bilaterale tinnitus).
Wees je ervan bewust dat wanneer je een ruimte geluidloos maakt iedereen wel iets zal horen. Dit wordt ook wel neurale versterking genoemd.
Weetje
Wist je dat wanneer je vijf minuten in een geluiddichte kamer zit, de kans 93% is dat je iets hoort. Dit blijkt uit een onderzoek uit 1953.
Kortom, bijna iedereen vertoont elektrische achtergrondactiviteit. In een stille omgeving kan je daarom flutentende, pulserende of zoemende geluiden horen.
Hoe een piep in je oor ontstaat
Een piep in je oor kunnen andere mensen niet horen en wordt dus niet door een extern geluid veroorzaakt. Maar waar komt de piep dan vandaan? Hiervoor bestaan meerdere oorzaken.
Beschadigd binnenoor. De piep in je oor ontstaat door een beschadiging in het binnenoor (cochlea) dat ook wel het slakkenhuis wordt genoemd. Het wordt meestal veroorzaakt door beschadigde of verloren zintuig haarcellen in het slakkenhuis. Harde geluiden kunnen de oorzenuwen beschadigen wat tot tinnitus en gehoorverlies kan leiden.
Hard geluid. In veel gevallen zal de tinnitus van tijdelijke aard zijn. Het kan bijvoorbeeld eenmalig optreden na blootstelling aan harde geluiden.
Overprikkeling. Als je continue aan geluiden wordt blootgesteld zoals bij muzikanten na een hele dag mixen of repeteren kan het gehoor overprikkeld raken. Hierdoor kan je uitgeputte gehoorsysteem verkeerd met de hersenen communiceren. Als gevolg kun je soms bepaalde geluiden terugroepen zoals een drum.
Oorsmeer. De ophoping van oorsmeer kan tinnitus veroorzaken. Een blokkade in je oor kan namelijk de druk veranderen waardoor er een piep optreedt. Met behulp van oorirrigatie of oordruppels kan de onderliggende oorzaak aangepakt worden waarna de symptomen verminderen of verdwijnen.
Stress. Het lichaam is zowel emotioneel als fysiek erg gevoelig voor stress. Emotionele stress kan otologische symptomen zoals duizeligheid en tinnitus veroorzaken. Bovendien kan stress de tinnitus verergeren. Zo kan de piep op sommige dagen luider lijken wanneer we langdurig gestrest zijn.
Medicatie. Bepaalde antibiotica, niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), aspirine, plaspillen (diuretica), antidepressiva en antimalariamiddelen kunnen tinnitus veroorzaken.
Slaap positie. Als je nek tijdens het slapen in een rare hoek terecht komt kunnen bloedvaten knikken waardoor je oorsuizen hoort. Dit ontstaat ten gevolge van een turbulente bloedstroom.
Overige oorzaken:
- verwonding aan het oor
- hoge bloeddruk
- ouder worden: het aantal functionerende zenuwvezels neemt af
- alcohol en tabak
Minder voorkomende oorzaken:
- ziekte van Menière (abnormale vloeistofdruk binnenoor)
- spierspasmen binnenoor
- otosclerose (probleem gehoorbeentjes)
- chronische aandoeningen: schildklierproblemen, diabetes, bloedarmoede, migraine, en auto-immuunziekten
- temporomandibulaire gewricht aandoeningen
BREAK IT DOWN
Waarom hoor je een piep?
Als je geluidsgolven ontvangt zullen piepkleine haarcellen bewegen waardoor er elektrische signalen ontstaan en naar de gehoorzenuw in de hersenen worden gestuurd.
Als deze haartjes breken of verbuigen kunnen er willekeurige elektrische signalen gaan lekken waardoor er een piep optreedt.
Dit kan optreden tijdens het ouder worden of wanneer je aan harde geluiden wordt blootgesteld.
Een tinnitus begint dus in het oor maar continueert in de hersenen. De neurale circuits (netwerken) in onze hersenen interpreteren de geluiden uit onze oren.
Maar dit is nog niet alles. Een piep is dus niet uitsluitend een auditief probleem. In de hersendelen die het auditieve systeem en de bewuste aandacht reguleren kunnen neurologische veranderingen optreden.
Hoe lang duurt tinnitus
In het algemeen zal de tinnitus na een paar dagen of binnen een paar weken vanzelf overgaan. Hoe lang het precies duurt is afhankelijk van de precieze oorzaak.
Tinnitus duurt gemiddeld 16 tot 48 uur, maar het kan soms wel twee weken aanhouden. De tinnitus kan weer opflakkeren als je aan harde geluiden wordt blootgesteld.
Een piepend geluid kan ook van korte duur zijn. Het geluid zal luid beginnen vervolgens bijna direct al afzwakken. Het gerinkel duurt meestal 30 seconden.
Hoe kom je van een piep in je oor af
Piepen in je oor kan erg vervelend zijn en ten koste van je concentratie gaan, je wilt er natuurlijk zo snel mogelijk vanaf komen. Een piep die komt en gaat vereist geen medische behandeling.
Er bestaat geen wondermiddel voor tinnitus. Tinnitus is tijdelijk of chronisch. Een piep in je oor is vaak geen blijvende aandoening.
Er circuleren nogal wat mythes rondom tinnitus, zo zou het altijd chronisch zijn. Dit is dus niet het geval.
Er bestaan een aantal voeding en leefstijladviezen en behandelstrategieën die verlichting kunnen bieden.
Oorzaak aanpakken. Als de piep door een onderliggende aandoening wordt veroorzaakt zal behandeling de geluiden kunnen verminderen of laten verdwijnen. Oorzaken kunnen echter lastig zijn te vinden.
Beheersing. Met een behandeling kan je het geluid verminderen of maskeren zodat je er minder last van hebt. Het is simpelweg minder merkbaar. Een belangrijk onderdeel van de behandeling is het waarnemen en beheersen van het piepende geluid. Met de beschikbare behandelingen kan je namelijk de intensiteit en alomtegenwoordigheid verminderen.
Voeding. Vermijd een aantal voedingsmiddelen als je last hebt van een piep in je oor, zoals verwerkte suiker, zoute maaltijden, vet voedsel en smaakversterkers.
Mineralen. Daarnaast kunnen mineralen waaronder magnesium verschillende gehooraandoeningen, zoals oorontstekingen, ouderdomsslechthorendheid en tinnitus verbeteren.
Vicks vaporub. Dit product wordt al tientallen jaren gebruikt bij het verlichten van spierpijn, hoest en congestie. Bovendien zou het oorpijn, oorsmeer en ook oorsuizen kunnen behandelen.
Behandeling en preventie:
- volumebeperking
- gehoorbescherming
- vermijd cafeïne, alcohol en nicotine
- luister naar witte ruis
- cognitieve gedragstherapie
- hoofdtelefoon met geluidsonderdrukking
- leefstijlveranderingen
- achtergrondmuziek
Tinnitus behandelingsapparaat. Een studie heeft een draadloze hoofdtelefoon onderzocht die een reeks gelaagde audio tonen afgeeft met een breedbandruis. Daarnaast worden elektrische stimulatie pulsen afgegeven.
Wanneer naar de dokter met tinnitus
Wanneer het oorsuizen niet vermindert of weggaat, met andere symptomen gepaard gaat of zich in één oor voordoet kan het handig zijn om langs de huisarts te gaan.
Jammer genoeg kan tinnitus ook een langdurige, invaliderende aandoening zijn die behandeld dient te worden.
Ga in de volgende situaties naar de dokter:
- erger wordende tinnitus
- wanneer de piep regelmatig of voortdurend aanhoudt
- concentratie aantast
- als het je slaap belemmert
- als de tinnitus synchroon loopt met je polsslag
- wanneer de piep je een depressief of angstig gevoel geeft
Chirurgie. Met een Stapedectomie zal het gehoor van de meeste patiënten verbeteren terwijl er bij ongeveer 50% een verminderen van de tinnitus bewerkstelligd wordt.
Implantaat. Cochleaire implantaten kunnen na stimulatie de tinnitus verbeteren. Bij patiënten met ernstige tinnitus kunnen daarom implantaat procedures uitkomst bieden.
Tinnitus kan zelfs na het dragen van hoortoestellen permanent zijn. Op de lange termijn kan dit de kwaliteit van leven beïnvloeden.
Take home message
Tinnitus kan erg verontrustend zijn, je wilt er natuurlijk niet levenslang last van hebben. Gelukkig gaat het vaak vanzelf over.
Tinnitus is geluid dat zonder externe bron wordt waargenomen. Het kan aan het oor of de hersenen liggen.
Wanneer je omringt wordt met omgevingsgeluiden zal je het vaak niet horen. Dit verklaart waarom je het in stille omgevingen pas opmerkt.
Je kan het piepen in je oor verminderen door gehoorbescherming te gebruiken, cafeïne alcohol en nicotine te beperken, witte ruis en door het volume zachter te zetten.
Over Diederik
Bronnen
Baguley, D., McFerran, D., & Hall, D. (2013). Tinnitus. The Lancet, 382(9904), 1600-1607.
Lockwood, A. H., Salvi, R. J., & Burkard, R. F. (2002). Tinnitus. New England Journal of Medicine, 347(12), 904-910.
Bauer, C. A. (2018). Tinnitus. New England Journal of Medicine, 378(13), 1224-1231.
Levine, R. A., & Oron, Y. (2015). Tinnitus. Handbook of clinical neurology, 129, 409-431.
Chari, D. A., & Limb, C. J. (2018). Tinnitus. Medical Clinics, 102(6), 1081-1093.
Baguley, D. M. (2002). Mechanisms of tinnitus. British medical bulletin, 63(1), 195-212.
Henry, J. A., Dennis, K. C., & Schechter, M. A. (2005). General review of tinnitus.