Een TIA wordt ook wel een mini CVA (beroerte) genoemd. Dit zorgt natuurlijk voor verwarring. Bovendien beginnen zowel een TIA als CVA plotseling en hebben ze overlappende symptomen.
Dus wat is het verschil tussen een TIA en CVA?
KORT ANTWOORD
Bij een TIA is de zuurstoftoevoer tijdelijk onderbroken terwijl bij een CVA de onderbreking niet wordt opgeheven. Dit blijkt ook uit de naam TIA (Transient ischemic attack), transient betekent namelijk voorbijgaand. Deze verschillen zijn te verklaren aan de hand van de onderliggende oorzaken. Bij een TIA ontstaat het zuurstoftekort door een vastzittende plaque terwijl een CVA ontstaat door ofwel een losgekomen plaque of een gescheurd bloedvat (bloeding) in de hersenen. Bij een CVA cerebro vasculair accident is er sprake van een bloeding of bloedstolsel in de hersenen dat niet omkeerbaar is. Een TIA duurt 2 tot 30 minuten, waarna mensen volledig zullen herstellen.
Dit artikel vertelt je het verschil tussen TIA en CVA, de verschillende soorten plaques tussen TIA en CVA inclusief hoe lang het zuurstoftekort duurt.
TIA, CVA en plaques
Wanneer de zuurstofrijke hersenslagaders of vertakkingen belemmerd worden ontstaat er een zuurstoftekort. Maar wat veroorzaakt deze belemmering?
TIA’s en CVA’s worden beide door plaques veroorzaakt. Plaques zijn opeenstapelingen van cholesterolhoudende vetafzettingen, dit wordt ook wel atherosclerose genoemd.
Hoe meer het zich ophoopt, hoe meer de doorbloeding belemmerd wordt. Er is echter één groot verschil tussen deze twee.
Plaque TIA. Het zuurstoftekort bij een TIA ontstaat door vastzittende plaques terwijl een CVA veroorzaakt wordt door een losgekomen plaque.
Plaque CVA. Als de plaque los komt zal het door stollingsfactoren een stolsel vormen. Hierdoor kan dus een hersenslagader compleet geoccludeerd worden.
Dit leidt ons tot het volgende punt, namelijk de duur van het zuurstoftekort.
Duur van het zuurstoftekort
Bij een kort zuurstoftekort wordt er gesproken van een TIA terwijl er bij een lang zuurstoftekort sprake is van een CVA.
Het zuurstoftekort mag niet te lang duren. Als de doorbloeding niet snel genoeg herstelt treedt er permanente weefselschade op.
Weetje
Wist je dat elke minuut dat een ischemische beroerte niet behandeld wordt er twee miljoen zenuwcellen afsterven?
Gelukkig wordt het zuurstoftekort bij een TIA vanzelf opgelost. Een TIA wordt gevolgd door een volledig herstel. Daarom kan je pas achteraf met zekerheid zeggen of het een TIA was.
Wat is een TIA?
Een TIA, oftewel een een transiënte ischemische aanval is een tijdelijke (transiënte) onderbreking van de hersendoorbloeding (ischemie).
Bij een TIA is er sprake van een tijdelijke zuurstofblokkade die vanzelf weer op gang zal komen.
Wanneer de doorbloeding onderbroken wordt (ischemie) zal er een zuurstoftekort in een bepaald gedeelte van de hersenen ontstaan.
Afhankelijk van de locatie leidt dit vervolgens tot de kenmerkende symptomen van een TIA.
Omdat de onderbreking van korte duur is zal het zuurstoftekort herstellen. Om deze reden sterft er geen hersenweefsel af.
Bij een CVA wordt de onderbreking niet opgeheven waardoor er hersenweefsel afsterft.
Symptomen TIA:
- plotselinge zwakte of gevoelloosheid van het gezicht, been of arm, met name eenzijdig
- plotselinge spraakproblemen
- plotselinge verwardheid
- plotselinge loopproblemen
- plotselinge visusproblemen
- plotselinge verlies van evenwicht, duizeligheid
- plotselinge, ernstige hoofdpijn
- plotseling coördinatieverlies
De symptomen van een TIA duren meestal minder dan een uur.
Er wordt gesproken van een TIA als de symptomen tijdelijk zijn en er geen blijvende hersenbeschadiging optreedt. Meestal duren de symptomen korter dan een uur. Een TIA wordt dus achteraf vastgesteld.
TIA’s staan ook wel bekend als waarschuwing aanvallen. TIA’s worden namelijk vaak binnen een jaar gevolgd door beroertes.
Dit brengt ons bij de CVA’s.
Wat is een CVA?
Zowel een TIA als CVA resulteert in een zuurstoftekort in de hersenen. Het verschil zit hem in wel of geen blijvende schade.
Bij een TIA krijgt het hersenweefsel een korte episode onvoldoende bloed. Bij een CVA sterft er hersenweefsel af.
Een CVA, ofwel een cerebrovasculair accident, wordt in de volksmond ook wel een beroerte of herseninfarct genoemd.
Bij een CVA is er sprake van een hersenletsel of een hersenbloeding. Zowel een stolsel als hersendoorbloeding leidt tot een zuurstoftekort in de hersenen.
De belangrijkste oorzaak van invaliditeit is een beroerte. Het vormt de vijfde doodsoorzaak.
Verschil herseninfarct en hersenbloeding
Zowel een bloedstolsel als bloeding in de hersenen wordt een CVA genoemd. In beide gevallen is gaat er namelijk wat mis in de bloedvaten (vasculair) van de grote hersenen (cerebrum).
Bij een herseninfarct blokkeert een bloedstolsel de doorbloeding terwijl er bij een hersenbloeding een slagaderlijk bloedvat scheurt.
Aangezien ze beide in een zuurstoftekort resulteren zullen de symptomen vergelijkbaar zijn. Dezelfde uitvalsverschijnselen treden dus op.
Take home message
TIA en CVA worden nog wel eens door elkaar gehaald. Bij zowel een TIA als CVA is er sprake van zuurstoftekort in de hersenen dat tot dezelfde symptomen kan leiden. Dus wat is het verschil tussen TIA en CVA?
Een TIA is een tijdelijk zuurstoftekort in de hersenen terwijl het zuurstoftekort bij een CVA niet vanzelf wordt opgelost en er dus blijvende schade optreedt.
Kortom, een TIA is tijdelijk van aard terwijl er bij een CVA permanente schade optreedt. Dit verklaart waarom er bij een TIA geen hersenweefsel afsterft en bij een CVA juist wel.
Over Diederik
Bronnen
Pavlovic, A. M., Barras, C. D., Hand, P. J., Tress, B. M., Desmond, P. M., & Davis, S. M. (2010). Brain imaging in transient ischemic attack–redefining TIA. Journal of Clinical Neuroscience, 17(9), 1105-1110.
Raichle, M. E. (1983). The pathophysiology of brain ischemia. Annals of Neurology: Official Journal of the American Neurological Association and the Child Neurology Society, 13(1), 2-10.
Amarenco, P. (2020). Transient ischemic attack. New England Journal of Medicine, 382(20), 1933-1941.
Tadi, P., & Lui, F. (2020). Acute stroke (cerebrovascular accident). StatPearls. Treasure Island, FL: StatPearls Publishing.