Veel mensen vragen zich af waarom voeten vervellen. Vervelling is een natuurlijke reactie van het lichaam op schadelijke prikkels zoals zonlicht, maar het kan ook een teken zijn van een onderliggende aandoening.

Van likdoorns tot Athlete’s foot, er zijn meerdere oorzaken. Aan de hand van andere symptomen en de locatie van de vervelling kun je de oorzaak helpen achterhalen. 

Bij eelt en likdoorns gaat dode huid zich ophopen. Bij voetschimmel zal de schilferende huid bijvoorbeeld tussen je tenen zitten. De ontstaanswijze en locatie verschillen dus.

Ook kan regelmatige blootstelling aan milieu-elementen zoals zon, overmatige vochtigheid of droogte tot het vervellen van de huid leiden. En dit was nog maar het topje van de ijsberg.

Dit artikel vertelt je 8 mogelijke oorzaken van voetvervelling.

Waarom voeten vervellen

Om verschillende redenenen kunnen voeten vervellen. We zullen een aantal oorzaken doornemen.

1. Droge huid. Een veelvoorkomende oorzaak van het vervellen van de voeten is een droge huid. Er kan een interne of externe oorzaak zijn. Door een gebrek aan water en olie kan een droge huid gaan schilferen. Een droge huid wordt ook wel xerose of xerosis cutis genoemd. Naast de droge huid kun je ook ruwheid en barstjes van het huidgebied ervaren.
2. Eczeem. Mensen met eczeem hebben vaak een zeer droge huid. Dit kan de huid zo kwetsbaar maken dat het gaat barsten. Zo kan het vervellen zelfs gaan lijken op zonnebrand, eelt of een vervellende blaar. Soms kunnen er open wonden ontstaan.
3. Psoriasis. Psoriasis is een auto-immuunziekte waarbij de turnover van cellen te snel verloopt waardoor er een ophoping van huidcellen ontstaat. Dit veroorzaakt rode, jeukende en schilferige huidplekken. Deze plekken op je huid kunnen gaan prikken of branden. Er kunnen zilverkleurige schubben gaan afbladderen wanneer de huid erg dik en droog is geworden.
4. Eelt en Likdoorns. Eelt en likdoorns zijn plekken waar er zich dode, verharde en dikke huidcellen hebben opgehoopt. Dit ontstaat door herhaalde wrijving en druk. Ga de likdoorns niet wegscheren of wegsnijden omdat dit tot een gevaarlijke infectie kan leiden. Dit vormt een opstapje naar de volgende oorzaak. 
5. Stafylokokken-infectie. Een ernstige huidinfectie zoals de Staphylococccal scalded skin syndrome (SSSS) kan ook een vervellende huid over grote lichaamsdelen veroorzaken. In de zomer en herfst komt dit vaker voor. Deze infectie wordt veroorzaakt door de Staphylococcus aureus bacterie. In ongeveer 5% van de gevallen kan deze bacterie een namelijk een exfoliërend toxine produceren.
6. Athlete’s foot. Als je last hebt van een gebarsten schilferende huid tussen je tenen, heb je mogelijk een atleetvoet, een schimmelinfectie van de huid. Ongeveer 15-25% van de bevolking zal hier op een gegeven moment last van krijgen. Meestal begint het tussen de tenen. Het komt vaak voor bij mensen die nauwsluitende schoenen dragen waardoor de voeten erg zweterig worden.
7. Hyperhidrosis. Overmatig zweten dat niet door sporten of een warme temperatuur wordt veroorzaakt is hyperhidrosis. Er kunnen merkbare symptomen optreden zoals huidschilfering, een witachtige huidverkleuring en zelfs huidinfecties. Welke symptomen je precies ervaart, hangt meestal af van het type hyperhidrosis.
8. Omgevingsfactoren. Milieuelementen zoals zon, droogte, overmatige vochtigheid, wind en hitte kunnen je huid gaan irriteren en beschadigen waardoor je huid vervolgens gaat vervellen. Het vervellingsproces is namelijk een natuurlijke reactie van het lichaam op externe schade.
9. Blaren. Na een lange dag wandelen op nieuw schoeisel krijg je al snel last van blaren waardoor je voeten uiteindelijk kunnen gaan schilferen. Dit ontstaat als volgt: onder de blaren groeit een nieuwe huid en je lichaam zal het vocht in de blaar langzaam absorberen. De huid aan de bovenkant zal gaan opdrogen en uiteindelijk afschilferen.
10. Allergische reacties: Sommige mensen kunnen allergische reacties ervaren op bepaalde stoffen, zoals schoonmaakmiddelen, zeep, lotions of zelfs bepaalde materialen in schoenen of sokken. Deze allergieën kunnen leiden tot huidirritatie, droogheid en vervelling van de voeten.
11. Hormonale veranderingen: Hormonale schommelingen, zoals tijdens de zwangerschap of de menopauze, kunnen de huid beïnvloeden en leiden tot veranderingen in hydratatie. Dit kan op zijn beurt leiden tot droogheid en vervelling van de voeten.
12. Medicatie: Sommige medicijnen, zoals retinoïden die worden gebruikt voor de behandeling van acne, kunnen de huid uitdrogen en schilfering veroorzaken, inclusief op de voeten.
13. Voetletsel: Trauma aan de voeten, zoals verstuikingen, breuken of wrijving door slecht passende schoenen, kan de huid beschadigen en vervelling veroorzaken als onderdeel van het genezingsproces.
14. Auto-immuunziekten: Naast psoriasis kunnen andere auto-immuunziekten, zoals systemische lupus erythematosus (SLE) of dermatomyositis, gepaard gaan met huidveranderingen, waaronder vervelling van de voeten.
15. Diabetes: Mensen met diabetes hebben vaak een verminderde bloedcirculatie en zenuwbeschadiging, wat kan leiden tot een droge huid en vervelling van de voeten. Bovendien hebben ze een verhoogd risico op schimmelinfecties die ook vervelling kunnen veroorzaken.

Take home message

Als een groot lichaamsdeel afschilfert wordt er gesproken van exfoliatieve dermatitis. Door warme douches, koude lucht en een schommelende luchtvochtigheid kan de huid gaan vervellen. 

Naast omgevingsfactoren en leefstijl factoren kan er dus ook een huidaandoeningen aan ten grondslag liggen.

Waarom vervellen voeten?

De meest voorkomende oorzaken zijn onder andere droge huid, voetschimmel, eczeem, psoriasis en overmatig zweten. 

Andere mogelijke oorzaken zijn eelt en likdoorns, blaren, stafylokokken infectie en gezondheidsproblemen gerelateerd aan suikerziekte.

Gelukkig kunnen vrij verkrijgbare medicijnen de schilfering van de voeten helpen verminderen. Als er geen verbetering optreedt of als er verontrustende symptomen aanwezig zijn, moet je langs de dokter.

Aangezien voeten vervellen door meerdere oorzaken is het verstandig om langs de dokter te gaan voor een correcte diagnose. De medische professional kan het beste tussen de verschillende oorzaken differentiëren.