Wakker worden met kramp kan zeer pijnlijk zijn. Meestal treedt kramp in het been op en duurt het een paar seconden tot een paar minuten.

Maar wat is de oorzaak van wakker worden met kramp?

Dit artikel vertelt je veelvoorkomende oorzaken van kramp en hoe je kamp in het vervolg kunt voorkomen.

Oorzaken nachtelijke beenkramp

Hier zijn een aantal mogelijke factoren die kunnen bijdragen aan het optreden van nachtelijke beenkrampen:

1. Spiervermoeidheid: Overbelasting of langdurig gebruik van spieren kan leiden tot krampen, vooral ’s nachts wanneer de spieren in rust zijn. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn na intensieve lichaamsbeweging of langdurig staan of lopen.
2. Elektrolytenonevenwichtigheden: Een verstoorde balans van elektrolyten zoals calcium, magnesium, kalium en natrium in het lichaam kan krampen veroorzaken. Een tekort aan bepaalde elektrolyten kan de spierfunctie beïnvloeden en nachtelijke beenkrampen veroorzaken.
3. Dehydratie: Onvoldoende hydratatie kan leiden tot een verstoorde elektrolytenbalans en spierkrampen veroorzaken. Het is belangrijk om voldoende water te drinken om het lichaam gehydrateerd te houden, vooral tijdens inspanning of warme weersomstandigheden.
4. Medicatiegebruik: Sommige medicijnen, zoals diuretica, statines (cholesterolverlagende middelen) en medicijnen tegen hoge bloeddruk, kunnen bijwerkingen veroorzaken zoals spierkrampen.
5. Ouderdom: Naarmate mensen ouder worden, neemt de kans op nachtelijke beenkrampen toe. De exacte reden hiervoor wordt nog niet volledig begrepen, maar het kan te maken hebben met de afname van spiermassa, verminderde spierelasticiteit en verminderde circulatie.
6. Zwangerschap: Zwangere vrouwen hebben vaak last van nachtelijke beenkrampen, vooral tijdens het derde trimester. De groeiende baarmoeder kan druk uitoefenen op de bloedvaten en zenuwen in de benen, wat kan bijdragen aan het optreden van krampen.
7. Zenuwproblemen: Bepaalde zenuwaandoeningen, zoals perifere neuropathie, kunnen nachtelijke beenkrampen veroorzaken. Deze aandoeningen tasten de zenuwen aan die signalen van de hersenen naar de spieren sturen, waardoor spierkrampen kunnen optreden.

Hoewel nachtelijke beenkrampen meestal onschuldig zijn, kunnen ze erg ongemakkelijk en storend zijn. 

Als je regelmatig last hebt van nachtelijke beenkrampen, is het raadzaam om contact op te nemen met een arts. 

Andere oorzaken van kramp

Over het algemeen worden krampen veroorzaakt door spieroverbelasting, uitdroging of een verstoord elektrolytenevenwicht. Het kan ook veroorzaakt worden door spierverrekking en langdurig een houding vasthouden. 

Andere oorzaken van kramp: 

1. aanspannen van een spier
2. zenuwbeknelling
3. zwangerschap
4. bepaalde medicijnen

Kramp door een onderliggend gezondheidsprobleem:

1. onvoldoende bloedtoevoer
2. elektrolytentekort, tekort aan mineralen 
3. suikerziekte
4. cirrose
5. schildklieraandoeningen
6. fibromyalgie
7. nierfalen
8. ALS (amyotrofische laterale sclerose)

Een laag natriumgehalte door bijvoorbeeld veel zweetverlies is waarschijnlijk de belangrijkste oorzaak van kramp tijdens het sporten. 

De kans op beenkrampen neemt toe door spiervermoeidheid, uitdroging of warme weersomstandigheden. 

Je kunt sportgerelateerde beenkrampen helpen voorkomen door niet te intensief te sporten en veel water te drinken.

Spierkramp verminderen en voorkomen

Tot op heden is er nog geen wonderpil tegen kramp. Er is dus helaas nog geen effectieve behandeling tegen slaapgerelateerde beenkrampen.

Gelukkig kan je spierkramp op een aantal manieren helpen verlichten:

1. rekken, massage
2. opstaan en rondlopen
3. ijskompres
4. warm bad, verwarmingskussen
5. vrij verkrijgbare pijnstillers

Kramp kun je helpen voorkomen door de veelvoorkomende oorzaken te vermijden:

1. veel water te drinken (spieren hebben vocht nodig om te ontspannen)
2. overbelasting te vermijden (anders moeten omliggende spieren gaan compenseren)
3. voor het sporten rekken en strekken (zoals het strekken van je kuiten)
4. elektrolyten aanvullen (helpen je water op te nemen)
5. alcohol beperken (zodat je lever het lactaat beter kan afbreken)
6. juiste schoeisel

Definitie van kramp

Kramp wordt gedefinieerd als een plotselinge en onwillekeurige samentrekking dat gevolgd wordt door ontspanning.

De precieze oorzaak is onbekend, maar er zijn twee mogelijke hypotheses. Zo kan het ontstaan door een veranderende zenuwprikkeling of juist een spontane ontlading van motorische zenuwen.

Take home message

Spierkramp is een onwillekeurige (pijnlijke) samentrekking die vaak plotseling optreedt en meestal een paar seconden tot een paar minuten duurt.

Kramp treedt meestal in de benen op en kan zeer pijnlijk zijn. Zo wil je natuurlijk niet je dag beginnen. Wat is de oorzaak van wakker worden met kramp?

Nachtelijke beenkrampen worden over het algemeen met spiervermoeidheid en zenuwproblemen geassocieerd.

Als je ouder wordt zal het risico op nachtelijke beenkrampen helaas toenemen. Dit geldt ook voor zwangeren. Gelukkig is spierkramp meestal onschuldig.

Kramp wordt vaak veroorzaakt door spieroverbelasting, uitdroging of een verstoord elektrolytenevenwicht.

Het kan verlicht worden door te rekken, masseren, opstaan en rondlopen, ijskompres, warm bad, verwarmingskussen en eventueel vrij verkrijgbare pijnstillers.

Ga langs de dokter als je vaak ernstige beenkrampen ervaart zodat je zeker weet dat er geen onderliggend gezondheidsprobleem aan te wijten is.