Ongeveer 1 op de 100 mensen heeft last van tics. Van bewegingen tot geluiden, er zijn verschillende soorten tics, maar wat is een tic?

Dit artikel vertelt je hoe een tic ontstaat, de verschillende soorten tics, de risicofactoren en of tics overgaan.

Hoe ontstaat een tic?

Een tic is dus een spontane, onwillekeurige, herhaaldelijke stuiptrekking of geluid, en het kan een beweging (motorisch) of geluid (vocaal) betreffen.

Het ontstaan van tics wordt vermoedelijk beïnvloed door bepaalde hersengebieden die normaal gesproken de bewegingen controleren.

Veranderingen in deze hersendelen worden vaak in verband gebracht met het optreden van tics.

Hoewel de exacte oorzaken van ticstoornissen onbekend zijn, wijzen studies naar Gilles de la Tourette op genmutaties als mogelijke factoren.

Daarnaast lijken de hersenchemie en stofjes zoals serotonine, glutamaat en dopamine ook een rol te spelen.

Ticstoornissen komen vaak voor in de kindertijd, meestal tussen de 6 en 18 jaar, en verminderen doorgaans in intensiteit met de leeftijd.

Hoewel tics minder vaak voorkomen bij volwassenen, toont onderzoek aan dat het wel degelijk kan gebeuren.

Bovendien zijn er directe oorzaken die tics kunnen veroorzaken, waaronder beroerte, operatie, hoofdletsel, infecties en vergiftiging.

Kortom, hoewel het exacte ontstaan van tics nog niet volledig duidelijk is, bieden deze bevindingen voldoende aanknopingspunten voor toekomstig onderzoek.

Soorten tics

Tics zijn onderverdeeld in twee hoofdcategorieën: motorische tics en vocale tics.

Motorische tics omvatten:

1. Knipperen met de ogen
2. Ophalen van de schouders
3. Bijten op de lip
4. Rimpelen van de neus
5. Grimassen maken met het gezicht
6. Stuiptrekken met het hoofd

Vocale tics omvatten:

1. Schrapen van de keel
2. Hoesten
3. Blaffen

Deze tics zijn onwillekeurige, herhaaldelijke bewegingen of geluiden die mensen met een ticstoornis kunnen ervaren.

Het kan variëren van eenvoudige handelingen zoals knipperen met de ogen tot complexere bewegingen zoals grimassen maken.

Vocale tics kunnen variëren van keel schrapen tot geluiden maken zoals hoesten of zelfs blaffen.

Het begrijpen van deze verschillende soorten tics helpt bij het herkennen en begrijpen van ticstoornissen bij individuen.

Risicofactoren tic

Er zijn verschillende factoren die het risico op het ontwikkelen van tics kunnen vergroten:

1. Genetische aanleg. Als tics in de familie voorkomen, kan de kans op het ontwikkelen van het syndroom van Gilles de la Tourette toenemen. Als bijvoorbeeld andere familieleden tics hebben, kan dit de kans vergroten dat iemand in dezelfde familie ook tics ontwikkelt.

2. Geslacht. Mannen hebben een 3-4 keer hoger risico op het ontwikkelen van het syndroom van Gilles de la Tourette in vergelijking met vrouwen.

3. Perinatale risicofactoren. Factoren tijdens de zwangerschap en rond de geboorte die het risico op tics kunnen beïnvloeden, omvatten:

• Ernstige stress tijdens de zwangerschap
• Roken tijdens de zwangerschap
• Ernstige misselijkheid en braken
• Laag geboortegewicht
• Lage Apgar-scores (een score die bij de geboorte wordt gemaakt)
• Bevallingscomplicaties

4. Overige risicofactoren. Een andere factor die het risico op tics kan vergroten, is een oudere leeftijd van de vader.

Het begrijpen van deze risicofactoren helpt bij het identificeren van mogelijke oorzaken en kan bijdragen aan preventieve maatregelen of vroegtijdige interventies.

Gaat een tic over?

Veel mensen maken zich zorgen dat een tic nooit meer zal verdwijnen. Gelukkig zijn de meeste tics vaak tijdelijk en duren ze meestal niet langer dan drie maanden.

Na verloop van enkele jaren kunnen tics ook aanzienlijk verminderen.

Bovendien zijn er verschillende methoden om tics te verminderen.

Het is geruststellend om te weten dat, zelfs als tics aanvankelijk intens lijken, er met de tijd en mogelijk met behulp van bepaalde strategieën verbetering kan optreden.

Het begrip van deze natuurlijke veranderingen en de beschikbare benaderingen om tics te verminderen, biedt hoop voor degenen die zich zorgen maken over de persistentie van tics.

Ticstoornissen

Er bestaan drie hoofdtypen ticstoornissen:

1. Syndroom van Gilles de la Tourette. Dit is een complexe ticstoornis waarbij zowel motorische als vocale tics betrokken zijn. Mensen met het syndroom van Gilles de la Tourette kunnen diverse tics ervaren, variërend van oogknipperen en grimassen tot het onbedoeld maken van geluiden.

2. Voorlopige Ticstoornis. Dit type ticstoornis wordt gekenmerkt door tijdelijke tics die meestal minder dan een jaar aanhouden. Het is mogelijk dat de tics na verloop van tijd verdwijnen of evolueren naar een andere vorm van ticstoornis.

3. Aanhoudende Motorische of Vocale Ticstoornis. In dit geval heeft iemand ofwel aanhoudende motorische tics (bewegingen) of aanhoudende vocale tics (geluiden). Het onderscheidende kenmerk is dat de tics aanwezig zijn, maar niet noodzakelijkerwijs beide types tegelijkertijd.

Het begrijpen van deze verschillende categorieën helpt bij het identificeren en diagnosticeren van specifieke ticstoornissen, wat op zijn beurt kan leiden tot passende behandelingen en ondersteuning.

Take home message

Een tic is een spontane, onwillekeurige herhaaldelijke beweging. Er gaat een drang aan vooraf waarna de tic voor verlichting zorgt. 1 op de 100 mensen heeft een chronische tic.

Voorbeelden van tics zijn knipperen van de ogen, keelschrapen, schouderophalen, grimassen, rollen met de ogen, springen, ronddraaien, grommen, met de ledematen of het hoofd schokken, hoesten en andere mensen of voorwerpen aanraken.

Door het verminderen van stress, voldoende slaap, regelmatige lichaamsbeweging, minder suikers en cafeïne, en door je tik te vergeten kun je tics helpen verminderen.

Eventueel kunnen ook medicijnen voorgeschreven worden, de zogeheten antipsychotica. Overleg hierover met je arts.

Hopelijk kan toekomstig onderzoek de precieze oorzaak van een tic achterhalen zodat de patiënten beter behandeld kunnen worden.