Wist je dat een snack tot wel 25 procent uit geabsorbeerde frituurolie kan bestaan?
Naast de enorme hoeveelheid calorieën zijn er ook een aantal andere nadelige effecten aan het licht gekomen.
Daarnaast worden er vaak ook bewerkte oliën gebruikt bij het frituren, wat de zorgen over de gezondheidsimpact verder vergroot.
Het is dus niet gek dat frituurvet een slechte reputatie heeft.
Maar is het echt zo slecht als men zegt? Kortom, is frituurvet schadelijk?
KORT ANTWOORD
Frituurvet bereikt extreem hoge temperaturen waardoor er verschillende schadelijke stoffen kunnen ontstaan, waaronder transvetten, kankerverwekkende stoffen zoals acrylamide, en vrije radicalen.
Zo verhogen transvetten het risico op onder andere hartziekten, diabetes, obesitas en sommige vormen van kanker. Transvetten bevorderen de opbouw van plaque in de slagaders, wat het risico op hart- en vaatziekten, hartfalen, een hartaanval en beroertes vergroot.
Het hergebruik van frituurolie verhoogt deze hoeveelheid transvetten. Als vuistregel moet je olie daarom maximaal drie keer hergebruiken om de vorming van transvetten te voorkomen.
Dit artikel belicht de schadelijke effecten van frituurvet, inclusief een alternatief.
1. Enorme hoeveelheid olie
8-25 procent van het gewicht van het gefrituurde voedsel bestaat uit geabsorbeerde olie. Hoe langer het voedsel in de frituurpan ligt, hoe meer olie het zal opzuigen.
Elke gram vet bevat 9 calorieën, dat is twee keer zo veel als koolhydraten of eiwitten. Plantaardige olie zitten daarom natuurlijk ook boordevol calorieën.
Zo bevat een kop olijfolie 1904 calorieën. Dit is 332 procent van je dagelijkse vetbehoefte.
Een betere olie zal deze vetabsorptie niet verminderen.
2. Vorming van Transvetten
Bij het frituren op hoge temperaturen zullen sommige vetten in transvetten veranderen. Transvetten verhogen de kans op hart- en vaatziekten. Hier is een logische verklaring voor.
Transvetten dragen bij aan de opbouw van plaque in je slagaders, waardoor de kans op hart- en vaataandoeningen, hartfalen, een hartaanval en beroertes toeneemt.
Als je frituurolie opnieuw gebruikt zal deze hoeveelheid transvetten alleen maar toenemen. Maar dat was nog zeker niet alles.
3. Kankerverwekkende stof
Bij friteuses ontstaat de kankerverwekkende stof Acrylamide, maar er zijn alternatieven zoals de airfryer waarmee friet ook knapperig gemaakt kan worden.
De airfryer kan de vorming van acrylamide niet volledig elimineren maar kan het gelukkig wel verminderen.
4. Slechte stoffen en gevaarlijke dampen
Elke keer als je olie verhit, breken er een aantal vetmoleculen af en ontstaan er slechte stoffen in het voedsel en in de lucht. Hierbij wordt ook een slechte geur verspreid.
De dampen die vrijkomen kunnen bij elk gebruik toenemen.
Dit komt doordat de olie bij het verhitten het rookpunt zal bereiken, maar bij elk gebruik zal dit rookpunt sneller bereikt worden.
Boven het rookpunt zullen het aantal dampen die vrijkomen drastisch toenemen. Echter al voordat het rookpunt bereikt wordt zullen dampen vrijkomen.
5. Vrije radicalen
Naast het vormen van transvetten komen er bij het opnieuw verhitten van bakolie ook nog andere giftige stoffen vrij.
Zo neemt het aantal vrije radicalen in ons lichaam toe die ontstekingen kunnen veroorzaken en bijdragen aan verschillende chronische ziekten.
6. Oud Frituurvet
Mensen zijn terughoudend wat betreft het hergebruiken van frituurvet. En dat is ook niet verwonderlijk.
Want wist je dat hergebruik van olie na één frituurcyclus al schadelijke gevolgen met zich mee kan brengen?
Je kunt dus stellen dat frituurvet schadelijk is.
Hoe vaak je olie kunt hergebruiken
Vermijd het opnieuw verhitten van olie zoveel mogelijk. Als vuistregel moet je olie maximaal drie keer hergebruiken om de vorming van transvetten te voorkomen.
Maar hoe vaak kan je die olie dan hergebruiken? Dit hangt van verschillende factoren af, waaronder het soort olie, het soort voedsel, hoe lang, tot welke temperatuur je het verhit en of je de olie met verse olie aanvult.
Het soort voedsel en waarin je het frituurt maakt dus ook uit. Zo kun je het in frituurpannen: minstens acht keer hergebruiken en kun je gepaneerde en gehavende etenswaren ongeveer drie of vier keer hergebruiken.
Frituurvet is schadelijk, maar gelukkig zijn er alternatieven zoals de airfriyer.
Vervang de frituurpan voor een Airfryer
Je kunt friet en snacks met een airfryer ook gewoon ‘frituren’ aan de lucht waarmee je de knapperigheid van de frituur gedeeltelijk kan nabootsen.
Hiervoor heb je slechts een eetlepel olie nodig. Met de airfryer kan je het aantal calorieën met maar liefst 70 tot 80% verminderen.
Een aantal voorbeelden om te illustreren hoeveel minder calorieën je met de airfryer gebruikt in vergelijking met de frituur:
Snack | airfryer (kcal) | frituur (kcal) |
Kaasballetjes | 177 | 1060 |
Kip | 280 | 550 |
Calamari | 143 | 1180 |
Naast het verminderen van het aantal calorieën zal de airfryer ook minder ontstekingen in je lichaam veroorzaken.
Kortom, de airfryer is gezonder dan frituren. Je kunt van dezelfde lekkernijen genieten zonder de extra calorieën.
Take home message
Frituurvet bevat natuurlijk enorm veel calorieën. Zo bestaat 8-25 procent van het gewicht van je snacks uit geabsorbeerde olie. Maar hoe zit het met het vet zelf.
Is frituurvet schadelijk?
Bij het verhitten van frituurvet kunnen er verschillende schadelijke stoffen vormen zoals transvetten, kankerverwekkende stoffen (acrylamide) en vrije radicalen.
En als je olie hergebruikt neemt de hoeveelheid transvetten toe die de kans op hart- en vaatziekten verhogen.
Om deze reden moet je hergebruik van overgebleven olie zoveel mogelijk vermijden.
Reden genoeg om je frituurpan te vervangen voor een airfryer waarbij het aantal calorieën met wel 70 tot 80% minder is. De airfryer wint ook in een aantal andere opzichten van de frituur.
Over Diederik
Bronnen
Santos, C. S., Cunha, S. C., & Casal, S. (2017). Deep or air frying? A comparative study with different vegetable oils. European Journal of Lipid Science and Technology, 119(6), 1600375.