Extra vierge olijfolie staat bekend om zijn heerlijke smaak en de vele potentiële gezondheidsvoordelen. Dit is te danken aan de unieke samenstelling. 

Het bevat enkelvoudig onverzadigde vetzuren, antioxidanten en ontstekingsremmende stoffen, die positieve effecten kunnen hebben op de gezondheid, zoals een lager risico op hart- en vaatziekten.

Reden genoeg om er mee te bakken en braden.

Helaas zijn veel mensen terughoudend en zijn ze bang dat de unieke smaak en heilzame voedingsstoffen verloren gaan en dat er schadelijke stoffen ontstaan.

En hier spelen supermarkten op in. Zo wordt je in de supermarkten ook nog eens misleid om speciale olijfolie voor bakken en braden te kopen. 

Dit is echter vaak een geraffineerde olie waar al het goeds van een extra vergine olijfolie is uitgehaald. Als dit er al in zat.

Dus wat gebeurt er eigenlijk als je extra vierge olijfolie, dit vloeibare goud, aan hitte blootstelt? 

Dus kun je extra vierge olijfolie verhitten? En kun je met extra vierge olijfolie bakken? Kortom, is olijfolie gezond om in te bakken?

In dit artikel vertel ik je alles over het verhitten van olijfolie, wanneer het veilig is en wanneer je beter kunt kiezen voor andere oliën.

De beste extra vierge olijfolie voor bakken en braden

Er zijn vier soorten olijfolie en alleen extra vierge olijfolie is geschikt om in te bakken en braden. 

Andere varianten zoals vierge olijfolie en geraffineerde olijfolie kun je dus beter links laten liggen.

Je kunt met extra vierge olijfolie koken, bakken, en braden. Het blijft over het algemeen stabiel en het merendeel van de gunstige voedingsstoffen zal behouden blijven, uiteraard mits je goede extra vierge olijfolie hebt.

Het is cruciaal dat je extra vierge olijfolie van hoge kwaliteit is. Dit houdt in dat de olijvensoorten veel antioxidanten (polyfenolen) moeten bevatten. 

Bovendien moeten de organische verbindingen stabiel zijn en de zuurgraad en oxidatiegraad laag zijn.

Helaas kun je goede extra vierge olijfolie doorgaans niet in de supermarkt vinden en kunnen je gerechten ongezond worden. 

In dit artikel vertel ik je waaraan je de echte gouden olijfolie kunt herkennen.

Rookpunt van extra vierge olijfolie

Helaas wordt de maximale temperatuur van olijfolie niet op het etiket vermeld, maar het rookpunt van extra vierge olijfolie varieert meestal tussen 160°C en 190°C. 

Je moet dus goed oppassen want de ene olijfolie verbrandt boven de 160 graden Celsius terwijl een andere boven de 210 graden verbrandt.

Houd dus goed rekening met de verschillende soorten olijfolie.

Volgens de North American Olive Oil Association ligt het rookpunt van olijfolie tussen 199-242 graden Celsius, en van extra vierge olijfolie tussen 177-210 graden Celsius.

Extra vierge olijfolie kan zelfs beter presteren dan andere soorten olie met een veel hoger rookpunt.

Zo liet deze studie zien dat oliën met een hoog gehalte aan meervoudig onverzadigde vetzuren, zoals maïsolie, twee keer zoveel schadelijke stoffen produceren in vergelijking met extra vierge olijfolie.

En dat terwijl maïsolie een veel hoger rookpunt heeft dan extra vierge olijfolie.

Wil je uitgebreidere informatie over dit onderwerp? Lees dan het artikel van Jack van Maas van the olive label, die dieper ingaat op het onderwerp en ook vertelt welke stoffen er allemaal kunnen ontstaan als je de verkeerde olie gebruikt.

Kun je met extra vierge olijfolie wokken?

Extra vierge olijfolie is geschikt voor wokken, maar het heeft wel een lager rookpunt dan sommige andere oliën, wat betekent dat je het niet te hoog moet verhitten. 

Wokken gebeurt tussen de 160 °C en 240 °C.

Zorg er dus voor dat de wok niet te heet wordt, en houd de temperatuur onder het rookpunt van de olijfolie (ongeveer 160°C – 190°C) om de smaak en voedingsstoffen te behouden.

Waarom niet koken met olijfolie?

Er bestaat nogal wat verwarring rondom koken met olijfolie. Een aantal veelgestelde vragen zijn:

Waarom niet koken met olijfolie? Waarom mag je niet bakken in extra vierge olijfolie? Waarom niet wokken met olijfolie? En waarom kun je beter niet bakken met extra vierge olijfolie?

Ik hoop dat het nu duidelijk is dat je met olijfolie kunt koken, wokken, bakken, braden, en sauteren. Mensen denken dus onterecht dat je olijfolie niet mag verhitten.

Deze verwarring heeft grotendeels te maken met misvattingen en gebrek aan juiste informatie.

Hier zijn de belangrijkste redenen waarom mensen denken dat je niet met olijfolie moet koken:

1. Rookpunt-misvatting. Veel mensen denken dat olijfolie een laag rookpunt heeft en daarom niet geschikt is om mee te koken. Het klopt dat extra vierge olijfolie een lager rookpunt heeft in vergelijking met sommige andere oliën, maar het rookpunt varieert meestal tussen 160°C en 190°C. Dit betekent dat het geschikt is voor de meeste gangbare kooktechnieken. Bij deze temperaturen blijft olijfolie stabiel en behoudt het merendeel van zijn gezonde eigenschappen.

2. Smaakzorgen. Extra vierge olijfolie heeft een sterke en karakteristieke smaak, en sommige mensen zijn bang dat deze smaak te overheersend zal zijn in bepaalde gerechten. Daarom denken ze dat het beter is om andere oliën met een neutralere smaak te gebruiken. Dit is een geldige overweging, maar er zijn genoeg gerechten waarbij de smaak goed past.

3. Onjuiste informatie. Misleidende informatie of mythes over olijfolie kunnen erg veel verwarring veroorzaken. Sommige mensen hebben gehoord dat olijfolie schadelijke stoffen kan produceren bij verhitting, maar dit is meestal niet het geval als je extra premium vierge olijfolie onder het rookpunt gebruikt.

4. Traditionele opvattingen. In sommige culturen worden andere oliën bij het koken gebruikt, zoals zonnebloemolie. Hierdoor kan je gaan denken dat olijfolie niet geschikt is voor koken. En dat terwijl het juist in veel andere culturen al eeuwenlang gebruikt wordt.

Kortom, je kunt met extra vierge olijfolie koken. Bij verhitting zal het nog steeds de meeste van zijn gunstige eigenschappen behouden.

Kan je in extra vierge olijfolie bakken?

Je kunt in extra vergine olijfolie bakken. Het behoudt nog steeds de meeste van zijn gezonde eigenschappen tijdens matige verhitting en voegt een heerlijke smaak toe aan je gerechten.

Hittebestendig. Olijfolie is redelijk bestand tegen hitte vanwege de aanwezige antioxidanten zoals vitamine E en polyfenolen, die de olie beschermen tegen oxidatie.

Frituren. Bij frituren, waarbij zeer hoge temperaturen nodig zijn, kan extra vierge olijfolie van smaak veranderen en is het mogelijk niet de beste keuze. In dergelijke gevallen kun je beter oliën met hogere rookpunten gebruiken.

Hoe warm mag extra vierge olijfolie?

De temperatuur waarbij extra vierge olijfolie verhit kan worden, wordt het “rookpunt” genoemd.

Dit is het punt waarop de olie begint te roken en zijn samenstelling verandert. Dus hoe warm mag extra vierge olijfolie?

Het rookpunt van extra vierge olijfolie varieert doorgaans tussen 160°C en 190°C.

Dit rookpunt is lager dan andere kookoliën, maar extra vierge olijfolie blijft een kwalitatieve goede optie om mee te koken.

Verlies van smaak. Bij verhitting boven het rookpunt kunnen bepaalde smaak- en aromacomponenten in de olie verloren gaan. Dit kan de karakteristieke smaak van de olie beïnvloeden. Dit is de reden waarom sommige mensen terughoudend zijn om extra vierge olijfolie te gebruiken bij koken.

Geschikte kookmethoden. Dat gezegd hebbende is extra vierge olijfolie nog steeds geschikt voor koken, bakken, braden, en stoven. Bij deze kookmethoden blijven de temperaturen meestal onder het rookpunt van de olie, waardoor de olie stabiel blijft en de meeste van zijn gezonde eigenschappen behoudt. Houd dus de temperatuur in de gaten en voorkom dat de olie begint te roken.

Voor extreem hoge temperaturen, zoals bij frituren, is het raadzaam om oliën met hogere rookpunten te gebruiken.

Kortom, het rookpunt van extra vierge olijfolie ligt tussen 160°C en 190°C, waardoor het geschikt is voor de meeste gangbare kooktechnieken. 

Take home message

De smaak van olijfolie is een heerlijke aanvulling in veel gerechten. Er bestaat echter nogal wat verwarring over het gebruik van olijfolie in de keuken. 

Maar mag je olijfolie verhitten?

Er zijn namelijk een aantal wijdverspreide misverstanden, zoals het idee dat olijfolie een laag rookpunt en dat er schadelijke stoffen vrijkomen als het te heet wordt.

Een aantal andere veelgestelde vragen zijn: welke olijfolie voor in de oven? Kun je bakken en braden in extra vierge olijfolie? Kun je met extra vergine olijfolie bakken? Kortom, is olijfolie gezond om in te bakken? 

Je kunt extra vierge olijfolie gebruiken bij koken, bakken, braden en andere bereidingswijzen. De andere varianten olijfolie zijn niet geschikt.

Het heeft een redelijk rookpunt en behoudt bij matige verhitting de meeste gezonde eigenschappen.

Je moet dus begrip hebben van de kooktemperaturen en welke gerechten er goed bij passen.

Dus laat de verwarring achter je en geniet van de voordelen van deze smaakvolle gouden olie.

Het vinden van echte hoogwaardige extra vierge olijfolie is nog de grootste uitdaging.

In dit artikel leg ik uit hoe je aan de hand van 10 belangrijke aspecten, echte extra vierge olijfolie in handen kunt krijgen.