Heeft Elke Dag Paracetamol Meer Schade dan Voordelen?

Elke dag slikken heel veel mensen paracetamol om pijn te verlichten en koorts te verlagen. Paracetamol wordt beschouwd als de veiligste pijnstiller. Maar, is er een keerzijde als je het elke dag slikt? 

Wellicht heb je ergens gelezen over de effecten van paracetamol en vraag je je nu af of het je gezondheid kan aantasten. Kortom, is elke dag paracetamol innemen schadelijk?

Dagelijks paracetamol gebruik kan complicaties aan de darmen, lever, nieren en het hart veroorzaken. Soms kunnen standaarddoses voor pijnbestrijding ook tot leverfalen leiden. De kans op paracetamolvergiftiging neemt toe wanneer je de maximale dagelijkse dosering van 4000 milligram overschrijdt. Paracetamol is over het algemeen niet schadelijk en de kans op bijwerkingen is klein als je het op de correcte manier inneemt.

Dit artikel vertelt je hoe schadelijk paracetamol kan zijn, welke bijwerkingen kunnen optreden en wat de veilige doseringen zijn.

Gevaren van langdurig paracetamolgebruik

Voor zo goed als elk geneesmiddel geldt dat langdurig overmatige dagelijkse hoeveelheden innemen gevaarlijk kan zijn en potentiële risico’s met zich mee brengen.

Aan de hand van meerdere studies hebben we het gevaar van elke dag paracetamol gebruiken in kaart gebracht. 

Volgens een studie in the British Medical Journal kan chronisch paracetamol gebruik het risico op nier-, darm- en hartcomplicaties verhogen. Ook neemt de kans op overlijden toe. Hierbij werden gedurende meerdere jaren grote, dagelijkse doseringen ingenomen. 

Nieuwe observationele studies hebben aangetoond dat langdurig paracetamolgebruik de kans op gastro-intestinale bloedingen, een verminderde nierfunctie en hartaanvallen lichtelijk zal verhogen. 

We zullen wat meer vertellen over deze complicaties. 

Leverfunctie. De Universiteit van Edinburgh heeft de effecten van paracetamol op de lever onderzocht. De onderzoekers zagen dat paracetamol in bepaalde omstandigheden de vitale structurele verbindingen van de levercellen kon aantasten.

Sterfterisico. Twee studies hebben de effecten van langdurig paracetamolgebruik op het sterfterisico onderzocht. Het sterfterisico was verhoogd met 63%. 

Maagdarm bloedingen. Uit een andere studie bleek dat het risico op maagdarmbloedingen en maagdarm bijwerkingen met 36% was toegenomen.

Hartproblemen. Langdurig dagelijks paracetamolgebruik kan hartproblemen veroorzaken. Een overzicht van studies toonde aan dat de kans op cardiovasculaire problemen was toegenomen met 19 tot 68 procent. Overmatige hoeveelheden paracetamol werden ook in verband gebracht met beroertes en hartaanvallen.

Nierfunctie. Dezelfde studie toonde bovendien een verband aan tussen langdurig paracetamolgebruik en een slechtere nierfunctie. Hoe meer paracetamol, hoe hoger het risico. Het risico was dus dosisafhankelijk. 

Hoewel deze studies even schrikken kunnen zijn, wordt paracetamol bij correct gebruik als een veilige pijnstiller beschouwd.

Bijwerkingen en overdosering paracetamol 

Bijwerkingen paracetamol

Als je de aanbevolen dosering volgt, zal je zeer zelden bijwerkingen ervaren.

De bijwerkingen van paracetamol zijn: 

1. Slaperigheid en vermoeidheid: dit zijn de meest voorkomende bijwerkingen. 
2. Maagdarmklachten: met name hoge doses kunnen buikpijn, misselijkheid, brandend maagzuur en braken veroorzaken. Het risico op maagzweren neemt niet toe. 
3. Trombocytopenie: een verminderde hoeveelheid bloedplaatjes.
4. Leukopenie: een laag aantal witte bloedcellen.

In tegenstelling tot aspirine, Ibuprofen en andere NSAID’s zal paracetamol het maagslijmvlies niet irriteren. Dit houdt in dat je paracetamol niet perse tijdens het eten hoeft in te nemen om bijwerkingen te voorkomen.

Paracetamol overdosering

In Amerika wordt maar liefst 46 procent van alle leverfalen veroorzaakt door overdoseringen van paracetamol. Ook zijn de gezondheidsautoriteiten in Nieuw-Zeeland en Australië erg bezorgd over de medicatiefouten van paracetamol bij kinderen, die acute leverfalen als gevolg hebben.

Leverschade. Paracetamolvergiftiging en acute leverschade vindt meestal plaats wanneer de dagelijkse maximumdosis van 4000 milligram overschreden wordt. Echter, acute leverschade kan soms ook onder de 4000 milligram optreden.

Symptomen van een paracetamol overdosering zijn:

1. Een paar uur na inname: misselijkheid en braken
2. 24 uur na inname: lever pijn, deze pijn is rechts onder de ribben gelokaliseerd. Ook kan je huid en oogwit geel worden (geelzucht).

Een paracetamol overdosering kan ernstige bijwerkingen veroorzaken. 

1. leverschade en leverfalen: met name bij overdosering kan leverfalen optreden 
2. nierschade

Veilige dosering 

Wanneer de pijn heftig is, ben je sneller geneigd om hogere doseringen te nemen. Laat je niet verleiden en neem geen dubbele dosis. Paracetamol is meestal niet schadelijk als je de aanbevolen dosering aanhoudt. 

Gebruikelijke dosis. Voor volwassen is de aanbevolen dagelijkse dosering een of twee paracetamol tabletten van 500 mg, met een maximum van 4 tabletten. Tussen de doses in moet ten minste vier uur zitten. 

Maximale dosis. De dagelijkse maximale dosis bedraagt 8 tabletten ofwel 4 gram. Je zou dus 4 keer 2 tabletten mogen innemen. Er moet 4 tot 6 uur tussen elke doses inzitten. Elk tablet bevat 500 milligram. Overschrijd deze maximale aanbevolen dosis niet. 

Tijdsinterval. Wanneer je paracetamol precies inneemt maakt niet zoveel uit. ’s Morgens, ’s middags of ’s avonds is allemaal goed, zolang je je maar aan het tijdsinterval van 4 tot 6 uur houdt. Neem de paracetamols niet te kort achter elkaar in en verspreid de paracetamol dosis over de gehele dag om overdoseringen en bijwerkingen te voorkomen. 

In de volgende gevallen moet je je dokter of apotheker om advies vragen:

1. Wanneer je de paracetamol meerdere dagen moet gebruiken (voor een kind drie dagen)
2. Als de koorts of pijn ondanks de paracetamol niet verbeterd

In zeldzame gevallen kan je een allergische reactie ontwikkelen op paracetamol. Symptomen hiervan zijn: 

1. huiduitslag: rode, jeukende, gezwollen, vervellende of gebarsten huid.
2. piepende ademhaling.
3. zwelling van de de mond, lippen, gezicht, keel of tong
4. benauwdheid
5. ademhalingsproblemen 

Effecten paracetamol

De effecten van paracetamol zijn:

1. koortsverlaging: het grijpt namelijk in op de hersengebieden die onze lichaamstemperatuur reguleren. Dit gebied staat ook wel bekend als het hypothalamisch warmteregulerend centrum. 
2. Pijnverlichting: in vergelijking met ibuprofen en aspirine kan paracetamol ongeveer even effectief milde tot matige pijn verlagen.

Paracetamol is niet in staat om de ontstekingen te verminderen, in tegenstelling tot ibuprofen en aspirine. 

Take home message

Paracetamol kan milde hoofdpijn, kiespijn en koorts effectief verlichten. Dankzij dit veel gebruikte geneesmiddel zullen pijn en koorts afnemen en kunnen veel ernstige complicaties voorkomen worden. Te veel paracetamol innemen kan echter schadelijk zijn.

Voorkom dat paracetamol schadelijk wordt, door je aan de voorgeschreven dosering te houden. Kinderen ouder dan 12 jaar en volwassen mogen dagelijks maximaal 4 gram paracetamol innemen. 

Deze hoeveelheid kan verspreid over de dag geleidelijk ingenomen worden. Zorg ervoor dat er 4 tot 6 uur tussen elke inname zit en je per keer maximaal 1000 mg inneemt.