Fentanyl is 50 keer sterker dan heroïne en maar liefst 80-100 keer sterker dan morfine. Het heeft de Verenigde Staten overspoeld met een verwoestende golf van overdoses en sterfgevallen. 

Zo zijn de meest voorkomende doodsoorzaken onder Amerikanen van 18-40, niet hartaanvallen of auto-ongelukken, maar fentanyl overdosis. 

Slechts 2 gram kan al dodelijk zijn, dus het is geen wonder dat er gemiddeld 150 mensen per dag aan overlijden. 

De uitdrukking “one pill can kill” vat deze harde realiteit goed samen. Maar wat is fentanyl eigenlijk?

Dit artikel geeft een uitgebreide uitleg over fentanyl, waarom het zo gevaarlijk is, en hoe de fentanyl-epidemie Amerika heeft getroffen.

Hoe een Pijnstiller een Dodelijke Epidemie Inluidde

De fentanyl-epidemie in Amerika begon als een onverwachte wending in de wereld van pijnbestrijding. 

Fentanyl werd oorspronkelijk gebruikt voor ernstige pijnbestrijding, zoals bij kankerpatiënten. 

Maar toen artsen en apothekers het gemakkelijker verkrijgbaar maakten, zagen we een stormachtige opkomst van misbruik en verslaving.

Wat deze epidemie zo verraderlijk maakte, was de toevoeging van fentanyl aan illegale drugs zoals heroïne en cocaïne. 

Omdat het goedkoop en gemakkelijk te produceren is, begonnen drugsdealers het te gebruiken om hun producten te versterken, zonder rekening te houden met de dodelijke gevolgen. 

Hierdoor werden consumenten zonder het te weten blootgesteld aan een veel krachtiger en gevaarlijker product.

Het resultaat? 

Een verontrustende stijging van overdoses en sterfgevallen, die een schokgolf van verdriet en ontwrichting door gemeenschappen in heel Amerika hebben gestuurd.

Waarom is fentanyl zo dodelijk? 6 Redenen

Fentanyl is zo dodelijk vanwege verschillende redenen:

1. Kracht. Fentanyl is extreem krachtig, zelfs in kleine hoeveelheden. Het is ongeveer 50 tot 100 keer sterker dan morfine en kan zelfs in microscopisch kleine doses dodelijk zijn. Dit betekent dat een kleine fout in dosering grote gevolgen kan hebben, zoals een overdosis.

2. Snelheid van werking. Fentanyl werkt zeer snel in het lichaam, wat betekent dat het snel ademhalingsproblemen kan veroorzaken, zoals ademhalingsdepressie of zelfs ademstilstand. Dit is een van de belangrijkste redenen waarom fentanyloverdoses vaak dodelijk zijn.

3. Verontreiniging. Illegale fentanyl, die vaak op straat wordt verkocht, kan verontreinigd zijn met andere potentieel gevaarlijke stoffen. Deze verontreinigingen kunnen de effecten van fentanyl versterken en de kans op overdosering vergroten.

4. Misbruikpotentieel. Fentanyl kan ook zeer verslavend zijn, waardoor mensen snel tolerantie ontwikkelen en steeds hogere doses nodig hebben om hetzelfde effect te bereiken. Dit kan leiden tot roekeloos gebruik en een hoger risico op overdosering.

5. Onbedoeld gebruik. Mensen kunnen onbedoeld fentanyl binnenkrijgen door middel van verontreinigde drugs of door het misbruiken van medicatie die fentanyl bevat. Dit kan gebeuren omdat ze niet op de hoogte zijn van de aanwezigheid van fentanyl of omdat ze het per ongeluk verkeerd gebruiken.

6. Ademhalingsdepressie. Een van de meest dodelijke effecten van fentanyl is het onderdrukken van de ademhaling. Wanneer iemand een te grote dosis fentanyl inneemt, kan dit leiden tot ademhalingsproblemen die snel fataal kunnen zijn als er niet snel wordt ingegrepen.

Kortom, de combinatie van de kracht, snelheid van werking, verslavendheid, verontreiniging en potentieel voor misbruik maakt fentanyl tot een bijzonder dodelijke stof.

Wat is het effect van fentanyl? 

Over het algemeen heeft fentanyl de volgende effecten:

Pijnverlichting. Fentanyl is een krachtige opioïde pijnstiller die wordt gebruikt om ernstige en chronische pijn te behandelen. Het werkt door zich te binden aan opioïde receptoren in de hersenen en het ruggenmerg, waardoor de perceptie van pijn wordt verminderd.

Euforie. Net als andere opioïden kan fentanyl een gevoel van euforie veroorzaken, vooral bij hogere doses. Dit kan leiden tot het misbruik van fentanyl als recreatieve drug.

Sufheid en slaperigheid. Fentanyl kan leiden tot een gevoel van sufheid en slaperigheid, waardoor mensen zich vermoeid of versuft kunnen voelen.

Ademhalingsdepressie. Een van de meest zorgwekkende effecten van fentanyl is ademhalingsdepressie, waarbij de ademhaling vertraagt of zelfs stopt. Dit kan levensbedreigend zijn, vooral bij hogere doses of wanneer fentanyl wordt gemengd met andere depressieve stoffen zoals alcohol.

Misselijkheid en braken. Fentanyl kan ook bijwerkingen veroorzaken zoals misselijkheid en braken, vooral bij mensen die er gevoelig voor zijn of bij hoge doses.

Verlies van bewustzijn. In sommige gevallen kan fentanyl leiden tot een volledig verlies van bewustzijn, wat gevaarlijk kan zijn als de persoon zich in een onveilige omgeving bevindt.

Welke stoffen zitten er in fentanyl?

Fentanyl bevat meer dan alleen de werkzame stof. Hier zijn de belangrijkste componenten:

Fentanyl. Dit is de primaire werkzame stof in fentanyl. Het behoort tot de klasse van opioïde analgetica en werkt door zich te binden aan opioïde receptoren in de hersenen en het ruggenmerg, waardoor de perceptie van pijn wordt verminderd.

Hulpstoffen. Fentanyl wordt vaak in de vorm van een patch, tablet, neusspray of injectie toegediend. Deze formuleringen kunnen verschillende hulpstoffen bevatten, zoals vulstoffen, bindmiddelen, conserveermiddelen en stabilisatoren, die worden toegevoegd om de fentanyl in de juiste vorm te brengen en de stabiliteit ervan te verbeteren.

Verontreinigingen. In het geval van illegale fentanyl, zoals die op straat wordt verkocht, kan het ook verontreinigingen bevatten. Deze verontreinigingen kunnen variëren en kunnen andere potentieel gevaarlijke stoffen zijn die per ongeluk tijdens het productieproces zijn toegevoegd of die opzettelijk zijn gemengd om de effecten van fentanyl te versterken.

Het is belangrijk op te merken dat de samenstelling van fentanyl kan variëren afhankelijk van de formulering en de bron ervan.

Fentanyl amerika doden 

Fentanyl heeft de Verenigde Staten overspoeld met een verwoestende golf van overdoses en sterfgevallen. 

Deze crisis heeft de afgelopen jaren epidemische proporties aangenomen en heeft geleid tot verwoestende gevolgen voor individuen, families en gemeenschappen over het hele land.

Het bijzonder alarmerende aspect van fentanyl is de kracht ervan. Fentanyl is ongeveer 50 tot 100 keer sterker dan morfine en ongeveer 50 keer sterker dan heroïne. 

Zelfs een kleine hoeveelheid kan dodelijk zijn. Wat deze crisis nog complexer maakt, is dat fentanyl vaak wordt vermengd met andere drugs zoals cocaïne, heroïne en zelfs medicijnen zoals Xanax, zonder dat de gebruiker hiervan op de hoogte is.

De statistieken zijn angstaanjagend. 

Volgens gegevens van het National Institute on Drug Abuse (NIDA) stegen de sterfgevallen door overdoses van drugs van 2019 tot 2021, met meer dan 106.000 sterfgevallen door overdoses van drugs gemeld in 2021. 

Sterfgevallen waarbij synthetische opioïden anders dan methadon (voornamelijk fentanyl) betrokken waren, bleven stijgen, met 70.601 sterfgevallen door overdoses gemeld in 2021.

Dit aantal vertegenwoordigt een recordhoogte en is een scherpe stijging ten opzichte van voorgaande jaren.

Wat nog verontrustender is, is het feit dat deze crisis zich blijft versnellen.

Deze crisis heeft ook verschillende oorzaken, waaronder factoren als overmatig voorschrijven van opioïden in de gezondheidszorg, illegale productie en distributie van fentanyl, en de afwezigheid van effectieve behandelingen voor verslaving. 

Het is een multifactorieel probleem dat een geïntegreerde aanpak vereist op het gebied van volksgezondheid, rechtshandhaving en sociale diensten.

In reactie hierop hebben federale en lokale overheden verschillende maatregelen genomen, waaronder het uitbreiden van toegang tot medicamenteuze behandeling voor verslaving, het vergroten van het bewustzijn over de gevaren van fentanyl en het versterken van de handhaving van wetten om de illegale productie en distributie ervan aan te pakken.

Desondanks blijft de strijd tegen fentanyl en de bredere opioïdecrisis een van de meest urgente uitdagingen voor de Verenigde Staten op het gebied van de volksgezondheid. 

Het vereist voortdurende inspanningen op alle niveaus van de samenleving om het hoofd te bieden aan deze verwoestende crisis en degenen te helpen die getroffen zijn door verslaving en overdoses.

Is fentanyl sterker dan morfine? 

Fentanyl is ongeveer 50 tot 100 keer sterker dan morfine.

Snelheid van werking. Fentanyl heeft een snellere aanvang van actie dan morfine. Dit betekent dat het sneller werkt om pijn te verlichten, wat het aantrekkelijk maakt voor gebruik in situaties waar snelle pijnverlichting nodig is, zoals bij chirurgische ingrepen.

Minder bijwerkingen. Omdat fentanyl krachtiger is, kan een kleinere dosis worden gebruikt om hetzelfde pijnstillende effect te bereiken als bij morfine. Dit kan resulteren in minder bijwerkingen zoals misselijkheid, braken en constipatie die vaak geassocieerd worden met opioïden.

Tolerantieontwikkeling. Het gebruik van fentanyl kan leiden tot snellere tolerantieontwikkeling dan bij morfine. Dit betekent dat mensen die fentanyl gebruiken mogelijk hogere doses nodig hebben om dezelfde pijnstillende effecten te bereiken na verloop van tijd.

Hoewel fentanyl sterker is dan morfine, brengt het ook een hoger risico op verslaving, overdosering en ademhalingsdepressie met zich mee.

De Risico’s van Illegale Fentanyl

In tegenstelling tot legale fentanyl van farmaceutische kwaliteit, die zorgvuldig wordt geproduceerd volgens strikte richtlijnen, is illegale fentanyl vaak vervuild met andere chemicaliën. 

Dit betekent dat de werkelijke samenstelling ervan onbekend is. Het poeder kan bijvoorbeeld worden vermengd met andere drugs, zoals methamfetamine of cocaïne, zonder dat de gebruiker hiervan op de hoogte is. 

Bovendien kunnen illegale fentanyltabletten eruitzien als andere geneesmiddelen, zoals medicijnen tegen angst of mildere pijnstillers. 

Dit maakt het voor mensen die denken dat ze andere medicatie gebruiken gemakkelijk om per ongeluk een overdosis fentanyl binnen te krijgen.

Deze situatie wordt nog gecompliceerder door het feit dat zelfs experts soms moeite hebben om echte medicatie te onderscheiden van namaakmedicatie. 

Bijvoorbeeld, iemand die denkt dat hij een Adderall-tablet krijgt om zich voor te bereiden op zijn eindexamen, kan in werkelijkheid een tablet ontvangen die fentanyl en verschillende verontreinigingen bevat. 

Dit is niet wat ze verwachtten te kopen en kan tragische gevolgen hebben, vaak met dodelijke afloop.

Het risico van het consumeren van illegale fentanyl is dus veel groter dan alleen de kans op een overdosis. 

Het is een kwestie van het onbedoeld innemen van potentieel dodelijke stoffen, waarvan de ware samenstelling en kracht onbekend zijn. 

Het benadrukt de noodzaak van bewustzijn en voorzichtigheid bij het gebruik van medicijnen, en het belang van het vertrouwen op legitieme bronnen voor geneesmiddelen.

8 Fentanyl bijwerkingen

Hier zijn acht veelvoorkomende bijwerkingen van fentanyl, samen met een korte uitleg van het mechanisme van hun ontstaan:

Ademhalingsdepressie. Fentanyl kan de ademhaling vertragen of zelfs stoppen, vooral bij hogere doses. Dit komt doordat fentanyl zich bindt aan opioïde receptoren in de hersenen, wat leidt tot een onderdrukking van het ademhalingscentrum in de hersenstam.

Misselijkheid en braken. Fentanyl kan misselijkheid en braken veroorzaken, vooral bij mensen die er gevoelig voor zijn. Dit kan worden veroorzaakt door de directe stimulatie van het braakcentrum in de hersenen door fentanyl of door irritatie van de maagwand.

Verstopping. Fentanyl kan leiden tot obstipatie, wat wordt veroorzaakt door de vertraging van de darmbewegingen en het verminderen van de peristaltiek. Dit gebeurt omdat fentanyl opioïde receptoren in de darmen stimuleert, wat leidt tot een verminderde beweeglijkheid.

Duizeligheid en flauwvallen. Sommige mensen ervaren duizeligheid of flauwvallen tijdens het gebruik van fentanyl. Dit kan worden veroorzaakt door een verlaging van de bloeddruk als gevolg van de vaatverwijdende effecten van fentanyl, die optreden wanneer het zich bindt aan opioïde receptoren in het centrale zenuwstelsel.

Slaperigheid en sufheid. Fentanyl kan slaperigheid en sufheid veroorzaken, waardoor mensen zich moe of versuft voelen. Dit komt doordat fentanyl het centrale zenuwstelsel onderdrukt, wat leidt tot een vermindering van de alertheid en reactietijd.

Jeuk. Jeuk is een veelvoorkomende bijwerking van fentanyl, vooral bij gebruik van de pleister. Het mechanisme hierachter is niet volledig begrepen, maar het kan worden veroorzaakt door de invloed van fentanyl op de histaminereceptoren in de huid.

Verwardheid. Fentanyl kan verwardheid veroorzaken, vooral bij oudere volwassenen of bij mensen die al een verminderde cognitieve functie hebben. Dit kan worden veroorzaakt door de depressieve effecten van fentanyl op het centrale zenuwstelsel, wat leidt tot een verstoring van de normale denkprocessen.

Verslaving en afhankelijkheid. Langdurig gebruik van fentanyl kan leiden tot verslaving en afhankelijkheid, waarbij het lichaam gewend raakt aan de aanwezigheid van fentanyl en ontwenningsverschijnselen optreden wanneer de medicatie wordt gestopt. Dit komt door de stimulatie van de beloningscentra in de hersenen door fentanyl, wat leidt tot een verlangen naar de drug en de ontwikkeling van tolerantie.

Fentanyl oxycodon: het verschil en welke beter is.

1. Wat is het verschil tussen oxycodon en fentanyl? 

Het verschil tussen oxycodon en fentanyl ligt voornamelijk in hun chemische structuur, sterkte, werkingsduur en toedieningsvormen.

Chemische structuur. Oxycodon behoort tot de klasse van opioïde analgetica en is afgeleid van thebaïne, een alkaloïde in opium. Fentanyl is daarentegen een synthetisch opioïde, dat wil zeggen dat het volledig in het laboratorium wordt vervaardigd en niet van nature voorkomt.

Sterkte. Over het algemeen wordt fentanyl beschouwd als sterker dan oxycodon. Fentanyl is tot wel 50 tot 100 keer krachtiger dan morfine, terwijl oxycodon ongeveer twee keer zo sterk is als morfine.

Werkingsduur. Fentanyl heeft over het algemeen een kortere werkingsduur dan oxycodon. Fentanyl werkt snel en heeft een kortere halfwaardetijd, wat betekent dat het effect snel begint en relatief snel afneemt. Oxycodon heeft een langere werkingsduur en wordt vaak voorgeschreven als een langwerkende pijnstiller.

Toedieningsvormen. Fentanyl is verkrijgbaar in verschillende toedieningsvormen, waaronder pleisters, injecties, neussprays en zuigtabletten. Oxycodon is meestal verkrijgbaar in tabletvorm, maar kan ook worden voorgeschreven als een capsule of vloeistof voor oraal gebruik.

2. Wat is beter oxycodon of fentanyl?

Wat betreft de vraag welke beter is tussen oxycodon en fentanyl, hangt dit af van verschillende factoren, waaronder de ernst van de pijn, de individuele respons op medicatie, bijwerkingen en mogelijke risico’s.

In sommige situaties kan fentanyl beter geschikt zijn vanwege zijn snelle werking en krachtige pijnstillende effecten, vooral bij acute pijn of bij mensen die al tolerantie hebben ontwikkeld voor andere opioïden. Het kan ook geschikt zijn voor mensen die moeite hebben met het slikken van pillen of die behoefte hebben aan langdurige pijnbestrijding met behulp van pleisters.

Aan de andere kant kan oxycodon beter geschikt zijn voor mensen met matige tot ernstige pijn die gedurende langere tijd moeten worden behandeld, omdat het langere werkingsduur heeft en minder vaak bijwerkingen veroorzaakt zoals ademhalingsdepressie. Oxycodon kan ook een goede keuze zijn voor mensen die geen baat hebben bij fentanyl of voor wie fentanyl te potent of riskant is.

Het is belangrijk om met een zorgverlener te overleggen over de meest geschikte pijnstillende behandeling, rekening houdend met individuele behoeften, medische geschiedenis en risicofactoren.

Take home message

Fentanyl, een synthetisch opioïde, heeft de Verenigde Staten overspoeld met een verwoestende golf van overdoses en sterfgevallen. 

Het is 50 keer sterker dan heroïne en 80-100 keer krachtiger dan morfine. 

Deze alarmerende toename heeft fentanyl tot een van de voornaamste doodsoorzaken gemaakt onder Amerikanen van 18-40 jaar, waarbij gemiddeld 150 mensen per dag aan een overdosis sterven. 

Met slechts 2 gram kan fentanyl dodelijk zijn, waardoor de realiteit van “one pill can kill” schrijnend is.

Maar wat is fentanyl?

Fentanyl, een van de krachtigste synthetische pijnstillers, bindt zich aan opioïde receptoren in de hersenen en het ruggenmerg, waardoor pijnperceptie wordt verminderd. 

Het wordt daarom een synthetische opioïde genoemd, omdat het in een laboratorium is gemaakt. 

Anderzijds zijn morfine en heroïne voorbeelden van natuurlijke opioïden die worden gewonnen uit planten.

Fentanyl lijkt op morfine, maar is 50 tot 100 keer krachtiger. Het wordt meestal gebruikt om patiënten met chronische, ernstige pijn of ernstige pijn na een operatie te behandelen.

Het is van cruciaal belang om het bewustzijn over fentanyl en andere opioïden te vergroten om het aantal overdoses te verminderen. 

Jouw steun als lezer is essentieel om mij in staat te stellen gedurende het hele jaar educatief materiaal te blijven maken over dergelijke medische onderwerpen.

Neem ook een kijkje op mijn YouTube-kanaal waarin ik veelgestelde vragen zoals deze in 1 minuut beantwoord.