Als je na een tekenbeet wat roodheid hebt en symptomen zoals koorts vermoeidheid of hoofdpijn opmerkt, ben je al snel bang dat je Lyme hebt.

De ziekte van Lyme kan zich uitbreiden naar je zenuwstelsel, hart en gewrichten en tot vervelende complicaties leiden.

Aan de hand van een aantal vroege en late tekenen en symptomen kun je Lyme herkennen. Zo veroorzaakt het in 70-80% van gevallen een kenmerkende cirkelvormige uitslag (erythema migrans). Maar er zijn nog meer symptomen waar je je van bewust moet zijn.

Dit artikel vertelt je de symptomen van Lyme, hoe het gediagnosticeerd wordt, de oorzaken inclusief behandelingsopties.

Symptomen ziekte van Lyme

Typische symptomen van Lyme zijn koorts, vermoeidheid, hoofdpijn en een karakteristieke cirkelvormige huiduitslag (erythema migrans).

De meeste mensen zullen na 1-4 weken na de tekenbeet symptomen vertonen. In maar liefst 70-80% van de gevallen zal op de plaats van de beet een klassieke cirkelvormige huiduitslag ontstaan. Dit wordt ook wel erythema migrans genoemd dat langzaam groeit.

Er kunnen echter nog veel meer symptomen optreden waar je goed rekening mee moet houden. 

3-30 dagen na de tekenbeet kun je vroege symptomen ervaren en dagen tot maanden na de tekenbeet kun je de latere symptomen ervaren.

Vroege symptomen:

1. koorts, rillingen, vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn, gewrichtspijn, gezwollen lymfeklieren
2. erythema migrans

Erythema migrans:

1. lijkt op een schietschijf, de kenmerkende uitslag op de plaats van de tekenbeet
2. bij 70 tot 80 procent van de besmette personen zal het optreden
3. gemiddeld 7 dagen na tekenbeet
4. over meerdere dagen breidt het zich geleidelijk uit
5. kan warm zijn maar zal niet pijnlijk zijn en zelden jeuken
6. diameter kan wel 30 cm of meer worden
7. kan op elk lichaamsdeel verschijnen
8. er zal niet altijd een klassieke erythema migrans uitslag voorkomen
9. “bull’s-eye” verschijning (wanneer het verdwijnt)

Latere symptomen:

1. stijve nek
2. ernstige hoofdpijn
3. erythema migrans uitslag op andere lichaamsdelen
4. artritis: ernstige gewrichtspijn, zwelling, met name grote gewrichten zoals de de knieën
5. gezichtsverlamming
6. duizeligheid
7. intermitterende pijn spieren, pezen, botten en gewrichten
8. hartkloppingen, onregelmatige hartslag
9. kortademigheid
10. pijnscheuten, zenuwpijn
11. ontstoken hersenen en ruggenmerg
12. tintelingen of gevoelloosheid in de handen of voeten

Van persoon tot persoon kan de uitslag er anders uitzien, bijvoorbeeld bij een donkere huid.

Het is normaal dat een tekenbeet roodheid of een kleine bult achterlaat. Dit is geen teken van Lyme en zal na 1-2 dagen verdwijnen.

Als het niet in een vroeg stadium behandeld wordt kan het zich al na weken of maanden naar andere lichaamsdelen uitbreiden zoals je zenuwstelsel, hart en gewrichten.

Het is dus belangrijk dat het tijdig gediagnosticeerd wordt.

Diagnose ziekte van Lyme

Aan de hand van de lichamelijke symptomen, geschiedenis van de symptomen en speciale bloedonderzoeken kan de diagnose Lyme gesteld worden.

3 tot 4 weken na de tekenbeet kunnen deze speciale bloedonderzoeken gebruikt worden. In de eerste drie weken kan deze test namelijk maar 29 tot 40 procent van de gevallen opsporen.

Met de testen kunnen er antilichamen aangetoond worden die je lichaam aan heeft gemaakt. Echter, na besmetting kan het wel 4-6 duren voordat deze antilichamen opgespoord kunnen worden.

De diagnose kan ook gesteld worden met een huidbiopsie of ruggenmergpunctie. Hiermee kunnen ook andere oorzaken mee uitgesloten worden.

Oorzaken ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme wordt normaal gesproken veroorzaakt door de Borrelia burgdorferi bacterie. In zeldzame gevallen wordt de ziekte van Lyme door Borrelia mayonii veroorzaakt.

Besmette zwartbenige teken kunnen deze ziekte op mensen overbrengen. 

De kans dat je na een teek de ziekte van Lyme oploopt varieert tussen de 0% tot 50%. De meeste mensen zullen na een tekenbeet gelukkig geen ziekte van Lyme krijgen.

Je loopt een verhoogd risico als je buiten tijd doorbrengt in gras- en bosrijke omgevingen, bijvoorbeeld tijdens het wandelen en kamperen.

Behandeling ziekte van Lyme

Gelukkig kan de ziekte van Lyme met een paar weken antibiotica in de meeste gevallen succesvol behandeld worden. Als de behandeling eerder begint zal het herstel in het algemeen zowel sneller als vollediger zijn. 

Vroeg stadium. In een vroeg stadium vormt orale antibiotica de standaardbehandeling. Hiervoor kan doxycycline, amoxicilline of cefuroxime gebruikt worden. Een antibioticakuur duurt meestal 14-21 dagen. 

Zenuwstelsel. Als je centrale zenuwstelsel is aangetast kan er voor intraveneuze antibiotica worden gekozen. Deze behandeling kan 14-28 dagen duren. Hoewel het doeltreffend is kunnen er wel bijwerkingen optreden zoals milde tot ernstige diarree, een lager aantal witte bloedcellen, of infectie met antibiotica resistente organismen.

Jammer genoeg zal een klein aantal mensen na de behandeling nog symptomen overhouden zoals vermoeidheid, spierpijn en moeite met denken. Dit wordt ook wel het post-Lyme-syndroom genoemd en kan wel jaren aanhouden.

Take home message

Na een tekenbeet en wat roodheid maak je je al snel zorgen om een Lyme-infectie. Dus heb ik de ziekte van Lyme?

De typische symptomen van Lyme zijn koorts, vermoeidheid, hoofdpijn en een karakteristieke cirkelvormige huiduitslag.

Deze klassieke cirkelvormige huiduitslag zal bij 70 tot 80 procent van de besmette personen optreden. Het kan op een schietschijf lijken dat bij het verdwijnen op een bullseye lijkt.

De diagnose kan aan de hand van de lichamelijke symptomen, geschiedenis van de symptomen en speciale bloedonderzoeken gesteld worden. Hiervoor kan ook een huidbiopsie of ruggenmergpunctie gebruikt worden.

Gelukkig zullen een paar weken antibiotica in de meeste gevallen voldoende zijn. Door een eerdere behandeling zal het herstel in het algemeen sneller en vollediger zijn.