Een van de meest voorkomende redenen van een doktersbezoek is keelpijn door keelontsteking.

Bij keelpijn vermoed je namelijk al snel een keelonsteking. Erg vervelend, het kan namelijk tot slikproblemen en een hese stem leiden.

Het is ook belangrijk dat je het herkent omdat sommige varianten zoals de bacteriële streptokokkeninfectie met antibiotica behandeld moet worden. 

Aan de hand van symptomen en tekenen kun je keelontsteking helpen herkennen.

Dit artikel vertelt je de symptomen van keelpijn, keelontsteking, hoe een keelontsteking gediagnosticeerd wordt inclusief de behandelingsmogelijkheden.

Symptomen keelontsteking

Een ontsteking van de keel leidt tot keelpijn. Dit wordt ook wel faryngitis genoemd. Het is een symptoom dat door bijvoorbeeld een virus of bacterie veroorzaakt kan worden.

De precieze symptomen kunnen afhankelijk van de oorzaak variëren. 

1. schrapend gevoel
2. pijn die bij praten of slikken erger wordt 
3. pijnlijke, gezwollen kaak of halsklieren
4. slikproblemen
5. rode, opgezwollen amandelen
6. gedempte of hese stem
7. pus of witte vlekken op de amandelen

Als de zere keel door een infectie wordt veroorzaakt kunnen ook de volgende symptomen optreden:

1. loopneus
2. hoesten, niezen
3. koorts
4. hoofdpijn
5. lichaamspijnen
6. misselijkheid of braken

Kortom, bij keelpijn heb je last van irritatie, schrapen of pijn van de keel. Bij het slikken wordt het vaak erger. 

Gelukkig verdwijnt een virale faryngitis vaak na 5-7 dagen. In het geval van een bacteriële keelontsteking zul je je 2-3 dagen na de antibiotica beter gaan voelen. Maak je kuur af zelfs als je je al beter voelt.

Symptomen per virus

Keelontsteking kan dus leiden tot een schrapende, droge of zere keel. Om verschillende oorzaken van een keelontsteking van elkaar te onderscheiden hebben we de symptomen per oorzaak op een rijtje gezet.

Verkoudheid of griep:

1. loopneus
2. niezen, hoesten
3. vermoeidheid
4. lichaamspijn
5. hoofdpijn
6. lage koorts (verkoudheid)
7. hoge koorts (griep)
8. rillingen

Groep A-streptokokken:

1. slikproblemen
2. witte of grijze vlekken in de keel
3. rode keel
4. zwelling van de lymfeklieren
5. algehele malaise
6. verlies van eetlust
7. koorts, rillingen
8. misselijkheid
9. ongewone mondsmaak

Ziekte van Pfeiffer:

1. ernstige vermoeidheid
2. gezwollen lymfeklieren
3. verlies van eetlust
4. algehele malaise
5. spierpijn
6. koorts
7. huiduitslag

Oorzaken keelontsteking

Keelontsteking wordt ook wel faryngitis genoemd. De farynx zit namelijk aan de achterkant van je keel. In de volksmond wordt een ontstoken keelholte meestal keelpijn genoemd. 

Keelpijn wordt meestal veroorzaakt door een virale infectie zoals een verkoudheid of griep. Minder voorkomend is een bacteriële streptokokkeninfectie.

Keelpijn kan door de volgende virale ziektes veroorzaakt worden:

1. verkoudheid, griep
2. ziekte van Pfeiffer
3. waterpokken
4. mazelen
5. kroep (kinderziekte): kenmerkend is de harde, blaffende hoest
6. coronavirus

Overige oorzaken:

1. roken
2. vervuiling
3. tijdens het slapen door de mond ademhalen
4. droge lucht
5. gastro-oesofageale refluxziekte: maagzuur in de luchtpijp
6. pollen en schimmelallergie
7. huisdierallergieën
8. tumor
9. abces

Kortom, keelontsteking wordt meestal door een virus veroorzaakt. 

Een streptokokkeninfectie wordt door groep A-streptokokken veroorzaakt. In zeldzame gevallen kan een bacteriële faryngitis door chlamydia, gonorroe, en corynebacterium veroorzaakt worden.

De kans op keelontsteking neemt dus toe als je vaak aan verkoudheid en griep wordt blootgesteld. Risicofactoren zijn onder andere:

1. werken in de gezondheidszorg
2. frequente sinusinfecties
3. allergieën
4. blootstelling aan passief roken

BIj een van de volgende symptomen moet je contact opnemen met je arts:

1. wanneer de symptomen langer dan 10 dagen aanhouden 
2. ademhalingsmoeilijkheden
3. pijn bij het slikken
4. ernstige slikmoeilijkheden
5. stemveranderingen
6. niet kunnen drinken
7. uitslag
8. afscheidingen niet door kunnen slikken
9. mond moeilijk kunnen openen

Diagnose keelontsteking

De arts zal je keel onderzoeken en kijken of er roodheid, zwelling, of witte of grijze vlekken aanwezig zijn.

Daarnaast kunnen ook de neus, oren en lymfeklieren onderzocht worden. Aan de zijkanten van de nek kan de arts eventueel gezwollen lymfeklieren voelen.

Mogelijk is er een bacteriële oorzaak. Met een keelkweek of een snelle antigeendetectietest kan een groep A-streptokokkeninfectie gesteld worden. De gouden standaard is de keelkweek.

Behandeling keelontsteking

Keelontsteking wordt dus meestal door een virale infectie veroorzaakt. Keelpijn ten gevolgen van een virale infectie zal vanzelf verdwijnen.

Aangezien virale infecties niet op antibiotica reageren zal de behandeling gericht zijn op symptoomverlichting.

Echter, keelpijn dat door bacteriën wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld een streptokokkeninfectie zal met antibiotica behandeld moeten worden.

Take home message

Wanneer de keelholte ontstoken raakt krijg je last van keelpijn. Keelpijn ontstaat dus door een keelontsteking. Het wordt in de medische wereld ook wel faryngitis genoemd. 

Dus heb ik keelontsteking?

De symptomen van keelontsteking zijn keelpijn, schrapend gevoel, pijn die bij praten of slikken erger wordt, slikproblemen, rode, opgezwollen amandelen, gedempte of hese stem, pus of witte vlekken op de amandelen en pijnlijke, gezwollen kaak of halsklieren. 

Er kunnen ook tekenen van infectie zijn zoals loopneus, koorts, hoesten, niezen, hoofdpijn, lichaamspijnen en misselijkheid of braken.

De precieze symptomen zijn afhankelijk van de boosdoener. Oorzaken van keelontsteking zijn verkoudheidsvirussen zoals adenovirus, waterpokken, mazelen, kinkhoest, kroep en groep A-streptokokken.

Virussen, zoals het verkoudheids- of griepvirus veroorzaken de meeste keelpijn. Er kan echter ook sprake zijn van een andere oorzaak zoals streptokokkeninfectie, amandelontsteking en de ziekte van Pfeiffer.