Kan Lactose-intolerantie Gewichtstoename Veroorzaken?

Gewichtstoename en een opgeblazen buik worden vaak opgemerkt bij mensen met lactose intolerantie. 

Wellicht lijk je aangekomen te zijn en vraag je je nu af of lactose-intolerantie er iets mee te maken zou kunnen hebben. Kortom, veroorzaakt lactose-intolerantie gewichtstoename?

Het is onwaarschijnlijk dat lactose-intolerantie de oorzaak van gewichtstoename is. Omdat het lichaam lactose niet goed kan verteren ontstaat een opgeblazen gevoel. Dit verklaart waarom veel mensen denken dat ze aankomen, terwijl het eigenlijk een spijsverteringsprobleem is. Je buik kan door lactose-intolerantie dus opgeblazen uitzien, maar je zult er niet van aankomen. Als je lactose-intolerant bent, zal je ook niet aankomen door zuivel te eten. Echter, als je melkproducten vervangt door voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan koolhydraten en vetten kan je wel aankomen. Ook kan lactose-intolerantie soms indirect gewichtstoename veroorzaken, door een daling van je lichamelijke activiteit. 

Dit artikel vertelt je het mogelijke domino effect van lactose-intolerantie, andere oorzaken van gewichtstoename en handige voedingstips. 

lactose-intolerantie gewichtstoename

Voedselintolerantie, voedselallergie en gewichtstoename 

Voedselallergieën kunnen een rol spelen bij gewichtstoename. Er zit echter wel een groot verschil tussen voedselintolerantie en voedselallergieen. 

Voedselintoleranties zijn spijsverteringsproblemen en voedselallergieën zijn immunologische problemen. 

Als je je na het eten van een voedingsmiddel ongemakkelijk, lusteloos en opgeblazen voelt, ben je mogelijk gevoelig voor dat voedingsmiddel doordat je sommige stoffen niet goed kan verteren en afbreken. Dit zijn vaak eiwitten die in melk, eieren, soja of tarwe voorkomen. 

Daarentegen is een voedselallergie een reactie van je immuunsysteem. Als je iets consumeert waarvoor je allergisch bent, zal je immuunsysteem reageren op het allergeen. Het immuunsysteem bestrijdt dan het allergeen, waarbij natuurlijke chemicaliën vrijkomen die de allergische reactie veroorzaken.

Voedselallergieën kunnen op het gebied van gewichtstoename een domino-effect teweegbrengen. 

Hoewel je bij een voedselallergie of voedselgevoeligheid niet direct extra kilo’s aankomt, kan het indirect wel tot gewichtstoename leiden. Aangezien een voedselovergevoeligheid tot lusteloos kan leiden, kunnen je motivatie en dagelijkse lichamelijke activiteit drastisch verminderen, waardoor je aankomt.

Ontstekingen en gewichtstoename door lactose-intolerantie

Bij voedselallergieën kunnen ontstekingen gewichtstoename veroorzaken. Voedselallergieën triggeren namelijk het immuunsysteem, waardoor ontstekingsreacties ontstaan.

Ontstekingen kunnen gewichtstoename veroorzaken en gewichtstoename kan op zijn beurt weer ontstekingen veroorzaken. Deze vicieuze cirkel is soms moeilijk te doorbreken.

Studies hebben langdurige ontstekings- en immuunreacties in verband gebracht met dramatische veranderingen in het weefselmetabolisme. 

Deze veranderingen omvatten: 

  1. plaatselijke uitputting van voedingsstoffen
  2. toename zuurstofverbruik 
  3. vorming van reactieve stikstof- en zuurstof intermediairen

Gewichtsverlies en lactose-intolerantie

Als je lactose-intolerant bent, kan je met een aantal dieetaanpassingen gemakkelijk afvallen. Met de volgende voedingsmiddelen kan je het gewichtsverlies versnellen: 

  1. vruchten: appels, sinaasappels, bananen, bessen, druiven, ananas, peren. Deze vruchten kunnen veilig gegeten worden.
  2. groenten
  3. gezonde vetten
  4. noten en zaden
  5. mager vlees
  6. vette vis
  7. volkoren granen
  8. peulvruchten en linzen

Lactosevrije melk. Lactosevrije melk is zowel vetrijk als vetarm verkrijgbaar. Het is opmerkelijk dat beide varianten, ongeacht het vetgehalte, de kans overgewicht of obesitas niet verhogen. Het blijkt zelfs dat deze voedingsmiddelen, in combinatie met een calorie gecontroleerd dieet, het gewichtsverlies kunnen bevorderen. 

Andere oorzaken voor gewichtstoename 

Misschien ben je door lactose-intolerantie ongezonder gaan eten. Ben je na het schrappen van melkproducten meer calorierijke voedingsmiddelen gaan consumeren? 

Mogelijk onderliggende aandoeningen zijn: 

  1. prikkelbare darm syndroom
  2. hypothyreoïdie (traag werkende schildklier)
  3. diabetes
  4. polycysteus ovarium syndroom (PCOS)

Uit onderzoek blijkt dat lactose-intolerantie het prikkelbare darmsyndroom en inflammatoire darmstoornissen kan verergeren. Hierdoor zal het spijsverteringsstelsel minder goed werken en het voedsel moeilijker afbreken. Dit kan leiden tot vervelende symptomen, waaronder een opgeblazen gevoel, constipatie, darmontsteking, maagpijn, en diarree.

Negeren van lactose-intolerantie

Naast gewichtstoename zijn er ook andere, minder voorkomende, gevolgen na het negeren van lactose-intolerantie.

Beschadigde darmbekleding. Lactose intolerantie is normaal gesproken ongevaarlijk, maar het kan in sommige gevallen de microvilli blijvend aantasten. Microvilli zijn vingervormige darm uitsteeksels die de darm bekleden. Deze microvilli kunnen soms beschadigd raken na inname van voedingsmiddelen met lactose. 

Osteoporose. Aangezien je melkproducten gaat verminderen of schrappen verlies je een belangrijke bron van calcium. Haal calcium uit andere voedingsmiddelen of supplementen om osteoporose te voorkomen.

Lekkende darm. Door geen rekening te houden met lactose-intolerantie kan er mogelijk het lekkende darm syndroom ontstaan. Bij deze aandoening passeren bacteriën en gifstoffen de darmwand, waarna ze ontstekings- en auto-immuun problemen veroorzaken. Deze aandoening wordt in de medische wereld nog niet volledig erkend.

Eliminatiedieet en dieetaanpassingen 

Eliminatiedieet. Een eliminatiedieet houdt in dat je het voedsel dat klachten veroorzaakt volledig uit je dieet schrapt. Dit kan succesvol gewichtsverlies stimuleren, maar aan de andere kant kan het ook moeilijker worden als je je lievelingsvoedsel moet vermijden.

Kies voor gezonde en voedzame voedingsmiddelen waar je lichaam niet op reageert. Als je symptomen aanhouden, wordt je mogelijk doorverwezen naar een allergoloog die specifieke allergieën met bloedonderzoek of huidtests kan opsporen.

Take home message 

Lactose-intolerantie veroorzaakt geen gewichtstoename. Aangezien het lichaam lactose niet goed verteert zal er een opgeblazen gevoel ontstaan. Een opgeblazen gevoel wordt vaak verward met gewichtstoename.

Je kan echter wel aankomen als je, in verband met lactose-intolerantie, melkproducten vervangt met energierijke voedingsmiddelen. Daarnaast kan lactose-intolerantie in sommige gevallen indirect gewichtstoename veroorzaken door een daling van de lichamelijke activiteit. 

Wanneer je door voedselintoleranties of voedselallergien hele groepen voedingsmiddelen schrapt, zul je waarschijnlijk gewicht verliezen in plaats van gewicht aankomen.

Mensen met lactose-intolerantie willen soms juist aankomen, maar dit kan lastig zijn omdat je geen zuivel producten kan consumeren. Eieren, avocado’s, noten, en plantaardige eiwitten kunnen helpen bij gewichtstoename.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Di Costanzo, M., & Canani, R. B. (2018). Lactose intolerance: common misunderstandings. Annals of Nutrition and Metabolism, 73(4), 30-37.

Savaiano, D. A., Boushey, C. J., & McCabe, G. P. (2006). Lactose intolerance symptoms assessed by meta-analysis: a grain of truth that leads to exaggeration. The Journal of nutrition, 136(4), 1107-1113.

Casellas, F., Aparici, A., Pérez, M. J., & Rodríguez, P. (2016). Perception of lactose intolerance impairs health-related quality of life. European journal of clinical nutrition, 70(9), 1068-1072.

Garipoglu, G., Ersoy, N., Gülşen, M., & Özgürtaş, T. (2021). Effect of lactose intolerance severity on food intake and quality of life in adults with lactose intolerance in Turkey. Journal of Health Research.

Mitchell, J., Brand, J., & Halbisch, J. (1977). Weight-gain inhibition by lactose in Australian aboriginal children: A controlled trial of normal and lactose hydrolysed milk. The Lancet, 309(8010), 500-502.

Suarez, F. L., Savaiano, D. A., & Levitt, M. D. (1995). A comparison of symptoms after the consumption of milk or lactose-hydrolyzed milk by people with self-reported severe lactose intolerance. New England Journal of Medicine, 333(1), 1-4.

Ladas, S., Papanikos, J., & Arapakis, G. (1982). Lactose malabsorption in Greek adults: correlation of small bowel transit time with the severity of lactose intolerance. Gut, 23(11), 968-973.

Shaukat, A., Levitt, M. D., Taylor, B. C., MacDonald, R., Shamliyan, T. A., Kane, R. L., & Wilt, T. J. (2010). Systematic review: effective management strategies for lactose intolerance. Annals of internal medicine, 152(12), 797-803.

Tomar, B. S. (2014). Lactose intolerance and other disaccharidase deficiency. The Indian Journal of Pediatrics, 81(9), 876-880.

Garza, C., & Scrimshaw, N. S. (1976). Relationship of lactose intolerance to milk intolerance in young children. The American journal of clinical nutrition, 29(2), 192-196.

Harvey, L., Ludwig, T., Hou, A. Q., Hock, Q. S., Tan, M. L., Osatakul, S., … & Muhardi, L. (2018). Prevalence, cause and diagnosis of lactose intolerance in children aged 1-5 years: a systematic review of 1995-2015 literature. Asia Pacific journal of clinical nutrition, 27(1), 29.

Gremse, D. A., Greer, A. S., Vacik, J., & Dipalma, J. A. (2003). Abdominal pain associated with lactose ingestion in children with lactose intolerance. Clinical pediatrics, 42(4), 341-345.

Tamm, A. (1994). Management of lactose intolerance. Scandinavian Journal of Gastroenterology, 29(sup202), 55-63.