Het wereldrecord voor de langste periode zonder slaap staat op 11 dagen en 25 minuten. 

Een bizar record dat The Guinness Book of World Records heeft geschrapt vanwege de ernstige gevaren die ermee gepaard gaan. 

En dat is begrijpelijk. Zelf voelde ik me al verschrikkelijk na één nachtje doorhalen, dus ik kan me nauwelijks voorstellen dat je na 10 dagen überhaupt nog leeft. 

Maar wat zijn nu eigenlijk de gevaren op korte en lange termijn?

Dus wat gebeurt er als je een nacht niet slaapt? Wat zijn de symptomen van slaaptekort? En hoelang zonder slaap is gevaarlijk?

Dit artikel geeft een chronologisch overzicht van wat er gebeurt als je niet slaapt, met dagelijkse beschrijvingen van de effecten op je lichaam en geest, inclusief de vraag of dit fataal kan zijn.

Kun je doodgaan door te weinig slaap?

Ik heb gehoord dat je eerder sterft door een gebrek aan slaap dan door het ontbreken van eten en drinken. Maar is dat echt waar? Kun je doodgaan door te weinig slaap?

Er is geen direct bewijs dat slaaptekort direct tot de dood kan leiden. 

Er is echter één zeldzame erfelijke ziekte bekend die fataal kan zijn door slaapgebrek: fatale familiaire insomnia (FFI). 

Deze ziekte begint met milde slapeloosheid en leidt tot totale slapeloosheid, met symptomen van dementie en verlies van lichaamscontrole.

Het is belangrijk te begrijpen dat FFI een neurodegeneratieve aandoening is die voornamelijk de hersenen aantast. 

De dood van patiënten wordt waarschijnlijk veroorzaakt door deze degeneratie, niet alleen door slaapgebrek.

Hoewel er geen hard bewijs is dat mensen direct sterven door slaaptekort, kunnen ze wel indirect overlijden door gebeurtenissen die ermee verband houden. 

Gebrek aan slaap verhoogt het risico op ziekten zoals gewichtstoename, depressie, psychose en vermindert de immuunfunctie.

Bovendien neemt het risico op ongevallen, zoals auto-ongelukken, toe bij slaapdeprivatie. 

Personen kunnen zelfs sterven door onderliggende gezondheidsproblemen, verergerd door slaapgebrek, zoals uitputting en hartaandoeningen.

Wat is het record van niet slapen?

De langst geregistreerde tijd zonder slaap is iets meer dan 11 opeenvolgende dagen. 

In 1963 besloot de toen 17-jarige Randy Gardner te kijken hoelang hij zonder slaap kon blijven. 

Uiteindelijk verbrak hij het wereldrecord door 11 dagen en 25 minuten wakker te blijven. 

Het Guinness Book of World Records schrapte echter deze categorie vanwege de ernstige gevaren van slaaptekort.

Slecht slapen vergroot risico op longziekte

Uit een onderzoek van de Universiteit van Californië blijkt dat slecht of verstoord slapen mogelijk een grotere invloed heeft dan rookgeschiedenis op progressieve longziekten. 

Onvoldoende slaap kan namelijk het risico op een opflakkering van COPD tot wel 95% verhogen in vergelijking met mensen die voldoende slapen. 

Deze opflakkeringen kunnen ernstige schade aan de longen veroorzaken en de kans op overlijden vergroten.

Wat Gebeurt er Na 24, 36, 48 en 72 Uur Zonder Slaap?

24 uur zonder slaap. Na 24 uur zonder slaap treden symptomen op die vergelijkbaar zijn met dronkenschap, zoals verminderde reactietijd en geheugen, prikkelbaarheid en verminderde coördinatie. Ook kunnen symptomen optreden zoals slaperigheid, prikkelbaarheid en verminderd oordeelsvermogen. Dit komt doordat een nacht doorhalen vergelijkbaar is met een bloedalcoholgehalte van 0,10%, wat boven de wettelijke limiet om te rijden ligt. 

36 uur zonder slaap. Na 36 uur kunnen vermoeidheid, hormonale disbalans en verminderde aandacht en verwarring toeslaan. Ook zullen  de ontstekingsmarkers in je lichaam verhogen.

48 uur zonder slaap. Bij 48 uur slaapgebrek treden vaak microslaapjes op, waarbij de hersenen kort in een slaapachtige toestand verkeren. Het immuunsysteem raakt verstoord, waardoor ontstekingsmarkers stijgen en de activiteit van immuuncellen afneemt. 

72 uur zonder slaap. Na 72 uur ontstaat een sterke drang om te slapen, waardoor cognitieve functies zoals multitasking en geheugen ernstig worden aangetast. Emotioneel kunnen prikkelbaarheid, depressie, angst en ernstige geestelijke gezondheidsproblemen optreden, zoals psychoses en gewelddadig gedrag. en het wordt moeilijk om emoties van anderen te begrijpen. Hallucinaties en illusies kunnen ook voorkomen. 

Slaaptekort heeft dus niet alleen negatieve gevolgen voor de persoon zelf, maar kan ook anderen in gevaar brengen.

Waar kan slecht slapen toe leiden?

Onderzoek naar totale slaapdeprivatie werd voornamelijk gedaan tot de jaren ’50, maar sindsdien zijn er weinig studies geweest vanwege ethische bezwaren. 

Experts raden aan dat volwassenen minstens zeven uur slaap per nacht krijgen. Chronisch slaaptekort kan leiden tot diverse gezondheidsproblemen, zowel op korte als lange termijn.

Chronisch gedeeltelijk slaaptekort treedt op wanneer je regelmatig te weinig slaap krijgt. 

Dit kan angst, stemmingswisselingen, vermoeidheid, vergeetachtigheid, concentratieproblemen en verminderde prestaties veroorzaken. 

Op de lange termijn verzwakt slaapgebrek het immuunsysteem en vergroot het het risico op aandoeningen zoals hoge bloeddruk, hartziekten, beroertes, obesitas, diabetes type 2 en mentale problemen. 

Volgens het Centers for Disease Control and Prevention (CDC) krijgt 35% van de Amerikaanse volwassenen niet genoeg slaap per nacht.

Waarom ga je door slaapgebrek hallucineren?

Experts raden aan om dagelijks zes tot acht uur slaap te krijgen, maar veel mensen, vooral studenten, halen regelmatig een nacht door.

Onvoldoende slaap kan het risico op diverse gezondheidsproblemen verhogen, waaronder diabetes, hartziekten, obesitas en depressie. 

Na 24 uur zonder slaap wordt het moeilijk om wakker te blijven en kunnen momenten van onoplettendheid optreden, bekend als microslaap. 

Mensen lijken wakker, maar hun brein schakelt af en toe onvrijwillig naar een soort abnormale slaapstand, wat kan leiden tot hallucinaties.

Langdurige slaapdeprivatie is zo schadelijk dat het ethisch niet verantwoord is om dit bij mensen te onderzoeken. 

Mensen met de erfelijke ziekte FFI ervaren progressieve slaapstoornissen die leiden tot hersenschade en uiteindelijk de dood. 

Dierstudies tonen aan dat ratten na 11 tot 32 dagen zonder slaap sterven.

Bij 24 uur zonder slaap nemen de reactietijd, spraak, besluitvorming, geheugen en aandacht af. 

Na 36 uur kunnen ontstekingsmarkers in het bloed toenemen en hormonale onevenwichtigheden optreden. 

Na 72 uur kunnen mensen angstig, depressief, hallucinerend en cognitief verstoord zijn, zonder zich hiervan bewust te zijn vanwege verminderde aandacht.

Take home message

Een aantal veelgestelde vragen omtrent slaapgebrek en gezondheid zijn:  Welke klachten bij slaaptekort? Hoelang zonder slaap is gevaarlijk? Wat gebeurt er als je een nacht niet slaapt? Is te weinig slaap gevaarlijk? Wat zijn de symptomen van slaaptekort? Wat gebeurt er als je te lang niet slaapt?  Wat zijn de gevolgen van een nacht niet slapen? 

Na 24 uur zonder slaap verschijnen symptomen die lijken op dronkenschap, zoals een verminderde reactietijd en geheugen, prikkelbaarheid en een verminderde coördinatie. Een nachtje doorhalen staat zelfs gelijk aan een bloedalcoholgehalte van 0,10%, wat hoger is dan de wettelijke limiet om te mogen rijden. 

Na 36 uur treden hormonale disbalans en verwardheid op, terwijl na 48 uur het immuunsysteem wordt verstoord en ontstekingsmarkers toenemen. Bij 72 uur worden cognitieve functies ernstig aangetast en kunnen hallucinaties en illusies optreden.

Chronisch slaaptekort kan angst, stemmingswisselingen, vermoeidheid, vergeetachtigheid, concentratieproblemen en verminderde prestaties veroorzaken. 

Op de lange termijn verzwakt slaapgebrek het immuunsysteem en vergroot het het risico op aandoeningen zoals hoge bloeddruk, hartziekten, beroertes, obesitas, diabetes type 2 en mentale problemen.

Hoewel er geen direct bewijs is dat slaaptekort direct tot de dood kan leiden, kunnen indirecte effecten zoals verhoogd risico op ongevallen en onderliggende gezondheidsproblemen ernstige gevolgen hebben. 

Mijn recente artikelen hebben een aantal interessante relevante onderwerpen behandeld, zoals hoe lang de perfecte powernap zou moeten duren en waarom mensen last hebben van een ochtendhumeur.

De steun van lezers is cruciaal om educatief materiaal over medische onderwerpen toegankelijk te houden en gratis kanalen zoals mijn YouTube-kanaal te blijven onderhouden, waarin ik essentiële gezondheidsvragen beantwoord in slechts één minuut.