De een stuitert vrolijk en zingend uit bed terwijl een ander een ochtendhumeur heeft en even niet aanspreekbaar is.

Je bent zeker niet de enige. 30% van de mensen staat met een slecht humeur op en krijgt vervolgens ook ruzie.

Dit artikel vertelt je de oorzaken van een ochtendhumeur, of je een typisch ochtendhumeur hebt, wat je er tegen kunt doen inclusief de kenmerken van ochtend- en avondmensen.

Waarom heb ik een ochtendhumeur?

1. Slechte nachtrust. Een ochtendhumeur wordt vaak veroorzaakt door een slechte en korte nachtrust. Dit kan dus de oorzaak zijn als je bijvoorbeeld minder dan 6 uur slaapt of een onregelmatig slaappatroon hebt.
2. Stress. Nadat je wakker wordt zal het cortisolniveau normaal gesproken ook nog eens stijgen. Als je op dit stresshormoon heftig reageert, kun je je in de ochtend dus down voelen. Als reactie op stress zal je lichaam cortisol hormonen aanmaken. Na verloop van tijd kan cortisol bijdragen aan angst, depressie. Het kan ook voor geheugen- en concentratieproblemen zorgen.
3. Slaaptraagheid. Het kan ook door slaaptraagheid komen. Bij 60% van de mensen met een ochtendhumeur worden alle hersendelen niet tegelijk wakker. Dit gaat ten koste van je stemming, prestaties, alertheid en geheugen. 
4. Avondmens. Een ochtendhumeur zou ook genetisch bepaald kunnen zijn. Als je van nature een nachtbraker bent, voel je natuurlijk niks voor vroeg opstaan. Als het in je DNA zit kun je er natuurlijk weinig aan doen. We zullen de kenmerken van een avondmens straks nog even doornemen.
5. Hormonen. Een ochtendhumeur kan ook te wijten zijn aan een verstoorde hormoonhuishouding. In de premenstruele fase en tijdens de menopauze zal je lichaam namelijk minder progesteron aanmaken waardoor je dus humeurig kunt zijn.

Wat kun je tegen een ochtendhumeur doen?

Ten eerste is het belangrijk dat je een eventuele onderliggende oorzaak aanpakt zoals slaaptekort of stress.

Daarnaast zijn er meerdere dingen die je kan doen om je stemming in de ochtend te verbeteren en te ontspannen.

Warme douche. Neem bijvoorbeeld een warme douche die het zogeheten parasympathische zenuwstelsel activeert en vervolgens je lichaam laat ontspannen.

Stevig ontbijt. Eet een goed ontbijt om meer energie te krijgen en een eventueel laag bloedsuiker tegen te gaan. 

Wandelen en ademhaling. Maak een ochtendwandeling en krijg je ademhaling onder controle met behulp van wat ademhalingsoefeningen. Een oppervlakkige ademhaling kan voor stress zorgen terwijl een diepe ademhaling je lichaam kan helpen ontspannen.

Ochtend en avondmensen

Een typisch ochtendmens zal al om 6 uur op een natuurlijke wijze ontwaken terwijl een avondmens ‘s morgens met veel moeite op benen komt.

Ochtend en avondmensen hebben hun eigen voor- en nadelen. Een ochtendmens vliegt uit bed en presteert gemiddeld ook beter op het werk. Het ritme is immers beter op het werk afgesteld.  

Anderzijds zal een avondmens in de avond juist de beste prestaties leveren, maar heeft zal een avondmens de volgende ochtend moeilijk opstaan en meerdere wekkers nodig hebben. 

Wist je dat een avondmens iets meer gezondheidsklachten heeft? Gemiddeld genomen zijn avondmensen wel iets creatiever en slimmer.

Het percentage ochtendmensen 

50% van de mensen is een ochtendpersoon en de andere 50% is dus een avondpersoon. Dit blijkt uit een onderzoek onder 2000 volwassenen.

Dit kan consequenties in je relatie hebben, want 40% van de stellen heeft niet hetzelfde ritme en zoals we in de inleiding al hebben benoemd staat 30% met een slecht humeur op en krijgen ze ruzie.

Interessante feitjes:

• 25% van de mensen gaat na de eerste wekker direct uit bed
• 1 op de 20 mensen is een half uur lang aan het snoozen
• de meeste mensen staan om 7:42 op en zijn al om 8:22 uit huis
• 30% is een avondmens, 30% is een ochtendmens en 30% heeft geen specifiek chronotype
• Er zijn een aantal verschillen tussen beide groepen. 

Ben je een ochtendmens?

Een ochtendmens zal typisch op een natuurlijke wijze al om 6 uur wakker worden en tegen klokslag 9 uur zal een ochtend mens al gedoucht ontbeten en soms zelfs al gesport hebben. 

Ochtendmensen zullen in de gemiddelde 40-urige werkweek een voordeel hebben, want tussen 9 uur in de ochtend en 5 uur in de middag hebben ze een verhoogde alertheid, reageren ze sneller en hebben ze een betere concentratie.

Er zijn natuurlijk nog veel meer kenmerken van een ochtendmens. Herken het hieraan:

1. je wordt uit jezelf wakker en hebt dus eigenlijk geen alarm nodig
2. in de ochtend ben je productiever
3. in de vroege ochtend ben je al vrolijk
4. je hebt maar 1 wekker nodig
5. als je na 9 uur je bed uitgaat voelt het alsof je je dag hebt vergooid
6. je wordt wakker voordat de wekker überhaupt afgaat
7. je houdt van de stilte in de ochtend, het moment dat iedereen nog slaapt
8. je piekt in de late morgen en vroege avond
9. ’s ochtends ben je klaar om de dag aan te grijpen
10. overdag en in de avond ben je vermoeid
11. je maakt geen gebruik van de snooze knop

Kenmerken van een ochtendmens op het werk:

1. je bent altijd op tijd en komt vroeg aan op afspraken
2. belangrijk werk voer je in de ochtend uit
3. de standaard werkuren liggen je wel 
4. je gaat voor het werk nog naar de sportschool

Kenmerken wat betreft de leefstijl

1. verjaardagsfeestjes zijn te laat
2. in de ochtend voel je je het fijnste
3. je hebt altijd tijd voor een uitgebreid ontbijt
4. je slaapt genoeg
5. je gaat vroeg naar bed
6. je houdt van zingende vogels

Ben je een avondmens?

Een avondmens wordt ‘s morgens maar moeilijk wakker en zal zich pas in de avond productiever voelen.

Andere kenmerken van een avondpersoon:

1. je hebt moeite om te slapen
2. je werkt in de avond het beste
3. je piekprestaties zijn in de avond
4. je hebt meerdere wekkers nodig
5. moeite hebben met standaardwerkuren
6. je begrijpt niet dat winkels ”al” om 10 uur dichtgaan
7. je bent een serial snoozer

Levensstijl kenmerken:

1. je gaat liever naar een feestje dan een vroege yogales
2. na 8 uur ga je pas avondeten
3. op elk moment van de dag drink je koffie
4. je slaapt later dan je partner
5. na 9 uur ga je nog films kijken

Tot slot hebben avondmensen meer slaapproblemen en ook meer gezondheidsrisico’s.

Hoewel maar weinig mensen van een ochtendpersoon in een avondmens willen veranderen, hebben avondmensen een aantal unieke voordelen.

Zo blijkt dat avondmensen creatiever en intelligenter zijn. Dit blijkt uit de studie onder 20.000 mensen.

In dit artikel vertellen  we meer over ochtend en avondmensen inclusief een chronotype quiz die bepaalt of jij een echte ochtend- of avondmens bent.

Take home message

Een ochtendhumeur kan zelfs je relaties onder hoogspanning zetten. Om er wat aan te doen zul je eerst moeten weten waar het vandaan komt.

Dus waarom heb ik een ochtendhumeur?

Mensen die korter dan 6 uur slapen of onregelmatig slapen zullen ‘s ochtends waarschijnlijk niet uit bed springen en het vrolijke ochtendzonnetje in huis zijn.

Mogelijk zit het in je DNA en ben je gewoon een avondmens. Aan de hierboven beschreven kenmerken kun je dat herkennen.

Het kan ook veroorzaakt worden door een verstoorde hormonale balans tijdens de premenstruele fase en tijdens de menopauze. In deze situaties zal je lichaam namelijk minder progesteron aanmaken, wat je humeur negatief kan beïnvloeden.

Het zou ook aan slaaptraagheid kunnen liggen. Hierbij duurt het even voordat alle hersendelen tegelijkertijd wakker zijn. 60% van alle mensen met een ochtendhumer heeft hier last van, wat een negatieve invloed heeft op je stemming, alertheid, prestaties en geheugen.