Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
70% van fibromyalgiepatiënten heeft het prikkelbare darm syndroom (PDS) terwijl 60% van de PDS-patiënten fibromyalgie heeft. Dus wat is het verband tussen fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom?
KORT ANTWOORD
De hersengebieden die pijn verwerken zijn bij zowel fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom actiever. Het zenuwstelsel is ook hyperactief of overgevoelig. Verschillende pijnexperts denken dat beide aandoeningen eigenlijk één levenslange aandoening is die op verschillende plekken in het lichaam pijn kan veroorzaken. Daarnaast zou ook het immuunsysteem een rol kunnen spelen. De precieze relatie wordt echter nog niet volledig begrepen. Daarnaast zijn er zijn een aantal overeenkomsten en gelijkenissen. Zowel fibromyalgie als PDS kan na een stressvolle gebeurtenis ontstaan. Fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom worden ook allebei in verband gebracht met bacteriele overgroei van de dunne darm dat vergelijkbare symptomen kan opwekken.
Dit artikel vertelt je de relatie tussen fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom, de overeenkomsten inclusief de symptomen als je het allebei hebt.
Overeenkomsten en verschillen fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom
Wat is prikkelbare darm syndroom?
Het prikkelbare darm syndroom wordt ook wel spastische dikke darm, prikkelbare dikke darm, spastische colitis of slijmerige colitis genoemd.
De darmen en hersenen zijn nauw met elkaar verbonden. In stresssituaties kunnen de zenuwen hyperactief worden waardoor de darmen vaker gaan knijpen of samentrekken.
Mensen met PDS kunnen last hebben van een opgeblazen gevoel, hevige buikkrampen en buikpijn en stoelgang veranderingen zoals diarree.
Hoewel PDS soms het gevolg is van een darminfectie is de oorzaak meestal onbekend.
Fibromyalgie en maag-darmklachten
Twee derde van de fibromyalgiepatiënten heeft regelmatig last van maag-darmklachten zoals een opgeblazen gevoel, misselijkheid, maagpijn en winderigheid.
Ook komen diarree en constipatie regelmatig voor.
Fibromyalgie is ook in verband gebracht bacteriële overgroei van de dunne darm (SIBO). Hierbij is de dunne darm met dikkedarmbacteriën gekoloniseerd dat voor vergelijkbare symptomen kan zorgen.
Symptomen fibromyalgie:
- stijfheid
- pijnklachten
- vermoeidheid
- slaapproblemen
- angst
- depressie
- concentratie problemen
- geheugenproblemen
- migraine
- hoofdpijn
50% van de fibromyalgiepatiënten heeft symptomen van posttraumatische stressstoornis. Bij deze stoornis worden de hersenen aangetast. Stress kan dus deze functionele stoornis veroorzaken.
Overeenkomsten tussen de twee
Fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom zijn functionele stoornissen waarin lichamelijk niets afwijkends gevonden kan worden maar er toch klachten aanwezig zijn.
Fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom kunnen ontstaan wanneer het lichaam pijn niet meer op een juiste manier verwerkt. Ze kunnen allebei ook na een stressvolle gebeurtenis ontstaan.
Fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom staan dus duidelijk met elkaar in verband. Dit blijkt ook uit de cijfers.
Het Centrum voor Functionele Maagdarmstoornissen en Motiliteitsstoornissen heeft vastgesteld dat 70 procent van de mensen met fibromyalgie het prikkelbare darm syndroom heeft en dat 60 procent van de mensen met PDS fibromyalgie heeft.
Bij zowel fibromyalgie als PDS kunnen antidepressiva verlichting bieden. Overleg altijd met een arts.
Fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom kunnen op verschillende momenten aanwakkeren of jarenlang naast elkaar bestaan.
Verschillen tussen de twee
De klachten van fibromyalgie zijn vooral musculoskeletaal van aard terwijl de symptomen van PDS tot het maag-
darmstelsel beperkt zijn.
De pijn van Fibromyalgie bevindt zich in de huid en diepe weefsels terwijl de pijn van PDS binnenin je inwendige organen bevindt.
Het is niet duidelijk of de aandoeningen oorzakelijk of symptomatisch met elkaar in verband staan en of het gelijktijdig voorkomen toeval is.
Wat er gebeurt als je het allebei hebt
Verschillende onderzoeken hebben de aanwezigheid van zowel fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom onderzocht.
Dit leidt tot meer pijnklachten, slechter lichamelijk functioneren, en een slechtere kwaliteit van leven.
Toekomstig onderzoek
De relatie tussen fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom is dus zeer complex. Zowel de symptomen als ontstaanswijze kunnen overlappen. Daarnaast zijn de bevindingen in de medische literatuur gemengd.
Om beter tussen deze twee te differentiëren, accuratere diagnoses te kunnen stellen en de patiënten beter te kunnen helpen zal er meer onderzoek verricht moeten worden.
Take home message
Als je last hebt van pijn, stijfheid en buikkrampen heb je mogelijk zowel fibromyalgie als het prikkelbare darm syndroom.
Fibromyalgie en het prikkelbare darmsyndroom komen vaak samen voor. Zo hebben 70% van de fibromyalgiepatiënten PDS en hebben 60% van de PDS-patiënten fibromyalgie.
Dan ga je je al snel afvragen wat precies het verband tussen deze twee aandoeningen is.
Bij fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom is er meer hersenactiviteit in het gebied dat pijn verwerkt waardoor pijn versterkt kan worden.
Meerdere pijnexperts denken dat de twee aandoeningen eigenlijk één aandoening is dat zich op andere plekken uit. Mogelijk zou ook nog het immuunsysteem een rol kunnen spelen.
Hoewel ze vaak samen voorkomen wordt de precieze relatie en samenhang nog niet volledig begrepen.
Er zullen dus meer studies uitgevoerd moeten worden om zo de patiënten de beste behandelingen te kunnen bieden.
Over Diederik
Bronnen
Sperber, A. D., Atzmon, Y., Neumann, L., Weisberg, I., Shalit, Y., Abu-Shakrah, M., … & Buskila, D. (1999). Fibromyalgia in the irritable bowel syndrome: studies of prevalence and clinical implications. The American journal of gastroenterology, 94(12), 3541-3546.
Veale, D., Kavanagh, G., Fielding, J. F., & Fitzgerald, O. (1991). Primary fibromyalgia and the irritable bowel syndrome: different expressions of a common pathogenetic process. Rheumatology, 30(3), 220-222.
Clauw, D. J. (2014). Fibromyalgia: a clinical review. Jama, 311(15), 1547-1555.
Clauw, D. J., Arnold, L. M., & McCarberg, B. H. (2011, September). The science of fibromyalgia. In Mayo Clinic Proceedings (Vol. 86, No. 9, pp. 907-911). Elsevier.
Hungin, A. P. S., Chang, L., Locke, G. R., Dennis, E. H., & Barghout, V. (2005). Irritable bowel syndrome in the United States: prevalence, symptom patterns and impact. Alimentary pharmacology & therapeutics, 21(11), 1365-1375.
