Spierkrampen kunnen zeer pijnlijk zijn en kunnen bijvoorbeeld tijdens het sporten of ‘s nachts optreden. Het duurt meestal een paar seconden tot een paar minuten.

Maar wat is kramp?

Dit artikel vertelt je de oorzaken van kramp, inclusief hoe je die vervelende kamp kunt voorkomen.

De oorzaken van kramp

Kramp is een plotselinge en onwillekeurige samentrekking dat door ontspanning wordt gevolgd. 

Oorzaken van kramp zijn:

1. spieroverbelasting, aanspannen van een spier, spierverrekking
2. langdurig een houding vasthouden 
3. uitdroging
4. zenuwbeknelling (bijvoorbeeld door een beknelde nek- of rugzenuw, of ruggenmergletsel)
5. laag elektrolytengehalte (magnesium, calcium, kalium)
6. bepaalde medicijnen
7. zwangerschap

Er zijn echter soms nog een aantal oorzaken die op een onderliggend gezondheidsprobleem kunnen duiden:

1. onvoldoende bloedtoevoer
2. tekort aan elektrolyten, tekort aan mineralen 
3. beknelde zenuwen
4. schildklieraandoeningen
5. zwangerschapsproblemen
6. suikerziekte
7. fibromyalgie
8. cirrose
9. nierfalen
10. ALS (amyotrofische laterale sclerose)

Verschillende factoren kunnen dus aan spierkramp bijdragen, maar vaak is de onderliggende oorzaak onbekend.

Nachtelijke beenkrampen. Over het algemeen hebben nachtelijke beenkrampen te maken met spiervermoeidheid en zenuwproblemen. Bij een vorderende leeftijd zal de kans op nachtelijke beenkrampen toenemen. Dit geldt ook voor zwangeren.

Onvoldoende bloedtoevoer. Spierkramp is meestal onschuldig, maar soms kan het te wijten zijn aan een medische aandoening zoals onvoldoende bloedtoevoer.

Maar dan weten we nog steeds niet precies hoe kramp ontstaat. We zullen twee mogelijke ontstaanswijzen doornemen.

Ontstaanswijze van kramp

Het wordt nog niet volledig begrepen hoe kramp precies ontstaat, maar deze twee hypotheses kunnen het mogelijk verklaren.

Hypothese 1: veranderde zenuwprikkeling: veranderende exciteerbaarheid van motorneuronen.

Hypothese 2: het spontaan ontladen van motorische zenuwen

Je wilt er natuurlijk zo snel en effectief mogelijk vanaf komen.

Hoe te verminderen?

Hoewel er geen wonderpil is waarmee je spierkramp magisch kan laten verdwijnen zijn er wel een aantal stappen die je kunt ondernemen om de vervelende kramp te verlichten:

1. het getroffen gebied rekken
2. massage
3. opstaan en rondlopen
4. ijskompres
5. warm bad, verwarmingskussen
6. vrij verkrijgbare pijnstillers

Een laag elektrolytengehalten kan dus tot kramp leiden. Gelukkig zitten er onder de gele schil van bananen belangrijke voedingsstoffen waaronder kalium, magnesium en calcium waarmee spierkramp verminderd kan worden.

Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. 

Hoe te voorkomen?

Je kunt de kans op spierkrampen verkleinen door de veelvoorkomende oorzaken te vermijden.

Spierkramp kun je voorkomen door:

1. veel water te drinken
2. voor het sporten te rekken en te strekken
3. alcohol te beperken
4. door je elektrolyten aan te vullen, vooral na het sporten
5. overbelasting te vermijden

Er bestaat nogal wat verwarring tussen spierkrampen en spierspasmen, maar hoe verschillen ze nou van elkaar?

Kramp vs spasme

Krampen duren langer dan spasmen en vaak zijn het ook krachtige spiersamentrekkingen. Een langdurige, pijnlijke spierspasme wordt daarom ook wel spierkramp genoemd. Kortom, spierkramp is dus eigenlijk een langdurige, pijnlijke spierspasme.

Take home message

Wat is kramp?

Spierkramp is een onwillekeurige samentrekking dat gevolgd wordt door ontspanning. 

Vaak treedt spierkramp plotseling op en het kan pijnlijk zijn. Meestal duurt het een paar seconden tot een paar minuten.

Het treedt het vaakst op in het been en worden over het algemeen veroorzaakt door spieroverbelasting, een verstoord elektrolytenevenwicht of uitdroging.

Het kan ook veroorzaakt worden door bijvoorbeeld spierverrekking en langdurig een houding vasthouden.

Maar er zijn nog veel meer oorzaken waaraan soms een medische aandoening aan ten grondslag ligt.

Zo kan het duiden op onder andere een elektrolyten of mineralentekort, onvoldoende bloedtoevoer, beknelde zenuwen, zwangerschapsproblemen, schildklieraandoeningen, fibromyalgie, cirrose, suikerziekte, nierfalen en ALS (amyotrofische laterale sclerose).