Blauwe plekken worden ook wel kneuzingen genoemd en ontstaan in de meeste gevallen na een trauma of klap op de huid. 

Hoewel iedereen weet wat een blauwe plek is, weten maar weinig mensen wat er zich allemaal onder de huid afspeelt.

Dit artikel vertelt alles wat je moet weten over blauwe plekken.

Wat is het 

Blauwe plekken zijn in de meeste gevallen oppervlakkige verwondingen. Wanneer onderhuidse kleine aders en haarvaten (kransaders) breken, lekt het bloed uit de aders en ontstaat er een blauwe plek.

Je haarvaten zijn de kleinste bloedvaatjes van het lichaam. Het bevindt zich in de huid-, spier- of botten. 

Blauwe plekken zijn gezwollen omdat alle eiwitten die in je bloed zitten vocht aantrekken. 

Daarnaast zijn ze gevoeliger en pijnlijker. Dit wordt veroorzaakt door de beschadigde zenuwen en door de druk van het verzamelde bloed.

Door het samengeklonterde bloed voelt de blauwe plek rubberachtig, sponsachtig en bobbelig aan.

Er bestaan drie soorten blauwe plekken namelijk onderhuidse bloeduitstortingen, Intramusculaire bloeduitstortingen (spieren) en periostale bloeduitstortingen (botten).

Als er een verzameling bloed zich buiten het bloedvat bevindt wordt er gesproken van een hematoom.

Wat is een hematoom?

Een hematoom is een ernstige vorm van een blauwe plek. Hierbij heeft zich onder de huid een grote hoeveelheid bloed opgehoopt. Het is dieper gelegen en groter. Hoewel een hematoom vanzelf kan verdwijnen is er soms medische zorg vereist.

Waarom zijn blauwe plekken blauw?

Het ijzerrijke rode bloed zal door de bovenliggende weefsels blauw lijken. Tijdens het genezingsproces zal de ijzerrijke hemoglobine in andere verbindingen omgezet worden. Hierdoor zal de blauwe plek van kleur veranderen.

Kleurstadia blauwe plek

Het is je vast wel eens opgevallen dat de kleur van de blauwe plek na verloop van tijd verandert:  

• Rood of paars: vers zuurstofrijk bloed, net nadat een verwonding is ontstaan. 
• Zwart, blauw of paars: zuurstofverlies, binnen een paar dagen
• Gelig, groenachtig: bij de afbraak van hemoglobine ontstaat bilirubine en biliverdine dat de gelige groenachtige kleur veroorzaakt, 5 – 10 dagen
• Laatste stadium van de genezing: 10-14 dagen

Direct na de verwonding is de blauwe plek meestal rood en na een dag of twee zal het een paarse, zwarte of blauwe kleur krijgen.

De genezingstijd varieert van een aantal dagen tot meerdere weken. Een matige blauwe plek zal doorgaans na twee weken volledig verdwenen zijn. 

Het lichaam absorbeert het bloed waardoor de blauwe plekken kleiner worden, minder pijnlijk worden en vervagen.

Hoe ontstaan blauwe plekken?

Blauwe plekken kunnen ook zonder duidelijk klap of oorzaak ontstaan. Plotselinge onverklaarbare onderhuidse blauwe plekken of bloedvlekken kunnen onder andere door geneesmiddelen en infecties veroorzaakt worden. Ze kunnen ook de frequentie van de blauwe plekken verhogen. 

Geneesmiddel. Aspirine of anticoagulantia (bloedverdunners ) kunnen plotselinge onverklaarbare blauwe plekken veroorzaken. 

Infecties. Wanneer er bij een infectie toxinen in het bloed of weefsels ophopen kan er een bloedvergiftiging (sepsis) ontstaan.  

Huidatrofie. Als je ouder wordt zal de huid dunner worden waardoor er gemakkelijker blauwe plekken ontstaan. 

Alcohol. Als je alcohol op hebt zal je sneller blauwe plekken krijgen. Daarnaast zal je sneller tegen dingen aanstoten. 

Vitaminetekort. Een tekort aan vitamine C of K kan het ontstaan van blauwe plekken verhogen. 

Valpartijen en botsingen. In veel gevallen kunnen we ons de oorzaak van de blauwe plek niet eens meer herinneren. 

Spataderen. Verkleurde of uitpuilende spataderen vergroten de kans op het ontstaan van blauwe plekken. 

Medische behandeling. Na zowel kleine als grote medische behandelingen kunnen er blauwe plekken ontstaan.

Overige oorzaken:

1. bloedingsstoornissen. hemofilie, ziekte van Von Willebrand
2. kanker
3. diep veneuze trombose

Wanneer een blauwe plek verontrustend is

Zoek medische hulp bij de volgende symptomen: 

1. onverklaarbare blauwe plekken, als er geen duidelijke oorzaak is 
2. bij het vermoeden op een botbreuk 
3. als de blauwe plekken toenemen met bloedverdunners 
4. wanneer het met bloedingen uit neus, mond of tandvlees gepaard gaat 
5. na een harde val of klap 
6. als ze na vier weken nog niet genezen zijn 
7. pijn en zwelling rondom de blauwe plekken 
8. pijnlijke blauwe plekken onder de nagels 
9. niet pijnlijke blauwe plekken 
10. bloederige ontlasting, bloederige ogen of bloed in de urine 
11. zwartachtige plekken op de benen, dit kan mogelijk op een diep veneuze trombose duiden.  
12. wanneer ze in hetzelfde patroon of op dezelfde plaats terugkeren 

Ga vooral met je kind naar de dokter als er onverklaarbare blauwe plekken zijn. Dit kan mogelijk duiden op een ernstige ziekte of misbruik.

Blauwe plekken snel genezen

Behandelingen van een blauwe plek:

1. geef het gekneusde gebied rust 
2. wikkel een icepack in een handdoek en leg het op de blauwe plek gedurende 10-20 minuten 
3. als het nodig is, herhaal je dit 1-2 dagen meerdere keren 
4. houd het aangedane gebied hoog om de doorstroming van het bloed te bevorderen. Bijvoorbeeld benen in de lucht bij een blauwe plekken op de kuit. 
5. als de blauwe plek opzwelt moet het mogelijk met een elastisch verband gecomprimeerd worden (niet te strak)

Blijf van de blauwe plek af en weersta de drang om het te masseren. Dit kan namelijk meer bloedvaten afbreken. Daarnaast zal het er alleen maar slechter uitzien.

Herstelproces

Normaal gesproken zullen kneuzingen met de tijd genezen. Hoe lang het precies duurt hangt af van de lokatie.

1. Weke delen kneuzingen: een paar dagen tot een paar weken 
2. Botkneuzingen: 1-2 maanden

Afwijkende blauwe plekken

Soms zijn blauwe plekken tekens van een gevaarlijke onderliggende aandoening. 

Trombocytopenie. Wanneer het een aantal bloedplaatjes lager is dan normaal wordt er gesproken van een trombocytopenie. Het kan door verschillende aandoeningen veroorzaakt worden. 

Symptomen:

1. blauwe, paarse, bruine of rode vlekken
2. bloedneuzen
3. rode puntige huiduitslag
4. langdurig bloeden
5. bloedend tandvlees
6. bloed bij het braaksel
7. hevige menstruatiebloedingen
8. bloed in de ontlasting en bloed bij de urine

Ziekte van Von Willebrand. Een bloedingsstoornis die ontstaat door een tekort aan von Willebrand factor. Hierdoor ontstaan langdurige bloedingen omdat je bloedplaatjes niet meer goed functioneren en dus niet goed kunnen stollen. Veel voorkomende symptomen:

1. blauwe plekken
2. tandvleesbloedingen
3. na trauma langdurig bloeden
4. overmatige bloedneuzen
5. hevige menstruatiebloedingen 

Leukemie. Bloedkanker (leukemie) ontstaat wanneer de witte bloedcellen in het beenmerg ongecontroleerd groeien. Veel voorkomende symptomen van leukemie:

1. vermoeidheid
2. overmatig (nacht) zweten
3. blauwe plekken
4. botpijnen 
5. ongewild gewichtsverlies
6. vergrote lever of milt
7. gezwollen pijnlijke lymfeklieren
8. snel bloeden
9. petechiën (rode vlekken op de huid)
10. frequente infecties
11. koorts of rillingen

Bloedstollingsstoornissen:

1. Hemofilie A (VIII, IX, of XI)
2. Hemofilie B (factor IX)
3. Factor II deficiëntie
4. Factor V deficiëntie
5. Factor VII-deficiëntie
6. Factor X deficiëntie

Take home message 

Na een klap op het lichaam kan een blauwe plek ontstaan. Hierbij breken de kleine onderhuidse adertjes en haarvaten. 

Wanneer de kleine bloedvaatjes barsten zal het bloed onder het huidoppervlak tot een blauwe plek leiden.

Blauwe plekken zijn meestal een normaal verschijnsel. Het lichaam is bezig met een genezingsproces. 

Als er binnen drie weken geen verbetering optreedt of als de blauwe plekken onverklaarbaar zijn, moet je een arts raadplegen.